Kwaliteit identificeren

Peter van den Besselaar is fervent lezer en liet zich voor de proeverij van deze avond inspireren door sommelier Pascaline Lepeltier en Cees van Casteren MW. Lepeltier schreef in de januari editie van Decanter over haar geloof in een meer holistische en mindful benadering van het wijnproeven, om het DNA van een wijn beter te kunnen aanvoelen. Met de huidige, gangbare manieren van het beoordelen van de kwaliteit van een wijn (waarin aroma’s een relevante rol spelen) en gestandaardiseerde glazen, wordt het maken van onderscheid tussen terroirwijnen en industriële wijnen steeds lastiger, schrijft ze. Dit in tegenstelling tot een wijnproeftechniek van vroeger, waarbij gebruik werd gemaakt van een tastevin – een kleine, platte, geribbelde metalen beker- en de nadruk werd gelegd op het mondgevoel, de textuur en de persistentie in de mond.

En zo laat Peter ons deze avond even kritisch nadenken over onze manier van proeven. Want op enkele uitstapjes na, hanteren we al jarenlang dezelfde vaste methodiek en ligt er veel nadruk op het determineren van de wijn. Professionele wijnproevers zijn vaak juist meer geïnteresseerd in kwaliteit dan in het blind herkennen van de afkomst. In ons BWS jubileumboek ‘Beter wijnproeven, meer genieten’ definiëren we kwaliteit aan de hand van de criteria balans, lengte, complexiteit en verfijning (BLCV). Cees van Casteren MW gebruikt in zijn boek ‘Proeven als een pro’ zes criteria: concentratie, afdronk (lengte), complexiteit, heb ik een klik met deze wijn?, evenwicht (balans) en typiciteit. Samen vormen die het woord CACHET, synoniem voor klasse. Interessant is dat het uiterlijk en de kleur niet zijn meegenomen – die geven aanwijzingen voor druif, wijngebied en leeftijd, maar zeggen weinig over de kwaliteit.

C concentratie

A afdronk / lengte

C complexiteit

H heb ik een klik met deze wijn?

E evenwicht / balans

T typiciteit

Aan de hand van CACHET en een aantal vragen over kwaliteit (geïnspireerd door het Master of Wine examen) vliegen we de vier series van wijnen aan.

Serie 1

We proeven drie witte wijnen uit dezelfde streek met dezelfde druiven. Kan je verschil in kwaliteit identificeren en hoe zou je deze wijnen genieten (drinkwijn, aperitief, lunch- of dinerwijn)?

Wijn 1: 2022 Château Lamothe Vincent, Bordeaux, cuvée Heritage
Rijping op droesem, 5 maanden in Franse eiken en betonnen vaten. De gebroeders Vincent zijn in Bordeaux verkozen tot “Wijnbouwers van het Jaar” in de Hachette Gids 2024. Blend van 55% sauvignon gris en 45% sauvignon blanc.

Medium (+) concentraat, lange afdronk, medium complexiteit, persoonlijke klik, mooi in balans, typisch voor sauvignon blanc.

Wijn 2: 2021 Château Jean Faux, Bordeaux, cuvée Les Pins Francs
85% sauvignon blanc, 15% semillon. 25 jaar oude stokken. 12 maanden op inox tanks.

Deze stijl is duidelijk lichter, zonder houtgebruik. Medium concentraat, medium (+) afdronk, weinig complexiteit, niet per sé een klik, balans is goed, niet bijzonder typisch, wel een mooie wijn.

Wijn 3: 2018 Château Olivier, Pessac-Leognan
Wijnmaken: sur lie met bâttonage, 35% nieuwe barriques, 10 maanden houtrijping.

Volgens Maarten heeft deze stijl een stinkerdje en is in de smaak heel anders dan de eerste twee, meer tertiair, notig, vegetaal, hooi, hazelnoot, rijpe appel en banaan. Er is al snel discussie over deze reeks witte Bordeaux, want er is veel verschil in meningen over de kwaliteit en ook het gewenste moment van drinken is niet hetzelfde voor alle leden. Interessant!

Serie 2

We proeven twee gerijpte rode wijnen uit hetzelfde jaar en hetzelfde herkomstgebied. Hoe identificeer je de kwaliteit, herken je het jaar en wat is de herkomst van de wijnen?

Laten we het meteen even verklappen: het bleken twee rode Bordeaux uit 2014.

Wijn 4: 2014 Château Le Bosq, Saint-Estèphe, Cru Bourgeois Exceptionnel
Deze cru is één van de vlaggenschepen van de Vignobles Dourthe, samen met Ch. Grand Barrail Lamarzelle Figeac en Ch. Belgrave. 60% van de wijngaard bestaat uit merlot, aangevuld met 10% petit verdot, 3% cabernet franc en slechts 27% cabernet sauvignon. MartijnU benoemt de lichtere kleur, cassis, pruim, zoethout, hij miste wat fruit, misschien wat over de top, tabak, lange afdronk, concentratie medium, medium complexiteit, niet echt een klik, typiciteit hoog. Roodbruin, licht doorschijnend, tabak, hogere zuren, pruim, redelijke concentratie, elegant, rood fruit, maar nog niet over de top, vult Ingrid aan. Just vindt ‘m veel rood fruit hebben, met aroma’s van viool en knarsende tannines. Claartje vindt deze wijn het lekkerste van de serie, omdat hij wat meer spanning heeft. Voor mij persoonlijk is dit een echte CACHET winnaar: veel concentraat, geweldige en lange afdronk, complex, grote klik, mooi in balans en typisch Bordeaux. De wijnen doen wel wat ouder aan dan dat ze in werkelijkheid blijken te zijn.

Wijn 5: 2014 Le Successeur de Berger, Graves
Gemaakt van 50% merlot, 25% cabernet franc en 25% cabernet sauvignon, afkomstig van een zand- en kiezelrijke bodem. Veel tannines, lange afdronk, stinkkaas en een beetje tabak, vindt MartijnU. Just geeft juist de voorkeur aan deze wijn ten opzichte van de vorige: deze stijl heeft meer zwart fruit, is complexer, chocolade, leer, tabak, heeft meer dikte en een mooie balans tussen zoet en zuren. Claartje vindt daarentegen juist dat deze wijn geen goede balans meer heeft, een middelmatige afdronk en dat de complexiteit uiteenvalt. Ook RobG van Ginneken vindt dat het beste van deze wijn er wel af is. Net zoals Peter heeft hij zijn tastevin meegenomen en hij voorziet ons van een demonstratie. Thanks RobG!

Serie 3

We proeven twee rode wijnen gemaakt van dezelfde druif. Hoe identificeer je de kwaliteit, wat is de herkomst van de wijnen?

Wijn 6: 2020 Château Croix Mouton, cuvée Vingt Mille, Bordeaux Superieur
Hans trapt af: zware concentratie, goede afdronk en een gemiddelde complexiteit. Ook Willem-Jan beaamt de hogere concentratie, vindt deze in balans, complexer en een heel fijn drinkgevoel geven.
Erik vertelt: de wijn laat in het glas wat kleurstof achter, ruikt heel zacht, rijke geur, maar meteen alcohol, wat brandend, framboos, een beetje hout, de aanzet is eerder zacht, heel rijk, heel veel smaak, tannine die een beetje plakt en trekt, en een beetje zuren. Een rijke, dikke wijn van een klein plot wijngaard met 20.000 stokken per hectare.

Wijn 7: 2015 Il Palagione, cuvée Ares, San Gimignano 100% Merlot
Met deze wijn heeft Hans een betere klik; deze stijl is soepeler, beter in balans en heeft een behoorlijke hoge concentratie. RobG vindt deze serie een stuk prettiger dan de vorige, benadrukt de volle aanzet en vindt de wijn wel nog wat gesloten in het begin. Na een tijdje komt deze wat meer los. Erik ruikt jam, boter, vindt het bijna een Amerikaanse stijl, vanille, wat rook, wat brand, nog wat plakkende tannines, lekker easy!

Het is noemenswaardig dat men deze avond tijdens het delen van de proefnotities kon merken, dat het aanhouden van een nieuwe aanpak toch zo gemakkelijk nog niet is en velen van ons uit gewoonte weer terugvallen op onze eigen wijnproefstijl. Bij de vorige serie betrapte ik mezelf hier ook op en daarom waag ik me deze keer toch weer aan CACHET: hoge kwaliteit want; medium(+) concentraat, lange afdronk, hoog in complexiteit, zeker een klik met de wijn en er is evenwicht…
Typisch cabernet sauvignon, denken we, maar het blijkt merlot. Omdat de meerderheid het druivenras van deze wijnen dus verkeerd determineert, besluit Hans ‘strafpunten’ af te trekken voor typiciteit. We zijn vermaakt door dat perspectief. Besluit de mens wanneer een wijn typisch genoeg is? Wijn is continu in beweging; hoe besluit je dan eigenlijk hoe een bepaalde stijl ‘hoort te zijn’? Het verzacht weliswaar de frustratie van onze fout en dat kunnen we allemaal wel eens gebruiken. Al is het minder toepasbaar op een wedstrijd of examen, want aan het eind van de dag is de wijn gewoon wat ‘ie is.

Serie 4

We proeven twee rode “feestwijnen” uit verschillende landen. Hoe identificeer je de kwaliteit, uit welke landen komen de wijnen?

Wijn 8: 2015 Tenuta Il Poggione 2015 Riserva Brunello di Montalcino
Ah, dit is echt verwennerij. Toos vindt deze wijn een blockbuster; houttonen, tijm, wat zwart fruit, hoge zuren, zoetje, evenwichtig, hoog in de alcohol en wat peperig. Roodbruin van kleur, aldus Gerard, en rijp in de neus, zwart en rood fruit, kruidig, klein zoetje, wat scherpere zuren, complex, heel rijk en stevige bitters. Ook Claartje is erg in haar nopjes met dit glas: mooi donkerrood, koffie en karamel, gestoofd fruit, laurier, mooie concentratie vol spanning, lange afdronk met tannine, heel complex, zeker een klik mee en een mooie evenwichtige balans.

Wijn 9: 2010 Château La Dominique, Saint Emilion Grand Cru Classé
Wat een dijk van een serie. We zijn het snel eens over de kwaliteit van deze stijlen. Ook deze laatste rode wijn van de avond maakt de leden enthousiast. Veel concentraat, een lange afdronk, hoge complexiteit, we hebben een klik en hij is prachtig in balans dankzij de rijpe tannines, de zuren en het fruit. Het benoemen van de aroma’s kunnen we nog steeds niet laten hoor. Voordat we afronden prijst Claartje de complexiteit van deze wijn: karamel, zwart fruit, natte doek en laurier.

Afsluitend genieten we van de Triple Zéro rosé van Domaine de la Taille aux Loups uit Peter’s lievelingsgebied de Loire. Merci Peter, deze avond smaakte naar meer!

Verslag en proefnotities Valerie Bollen

18mrt/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Er is meer dan één hemel: zoet, zoeter, zoetst

Deze proeverij is zelfs voor ons bijzonder: alleen maar wijnen met restzoet. Wie erbij is, verheugt zich erop. Willem Jan Withagen helemaal, hij is dagenlang bezig geweest met het keuzeproces wélke wijn uit zijn kelder op tafel te zetten. Bij deze wijnen denken we vaak aan hemelse nectar, of het spreekwoordelijke engeltje dat over de tong …. Nou ja, de lezer begrijpt het wel. Willem Jan heeft een prachtige presentatie gemaakt met solide achtergrondinformatie. Zie onder dit verslag. We ‘testen’ de zoetheidsgraden in de proeverij met een heuse oechslemeter. Dit is een instrument waarmee het suikergehalte in vloeistoffen, zoals druivenmost (onvergiste wijn), bierwort of suikerwater voor sorbets, te meten is. In de wijnbouw bepaal je er het potentiële alcoholpercentage mee.

Alle wijnen zijn open geproefd.

Collet Champagne demi-sec
Van chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Sappige rondeur met brioche, zegt Annemiek en sinaasappelzest, zegt MaartenR. Prettig glas, zegt Toos.

2023 Bopparder Hamm, MM, Feinherb riesling Matthias Müller, Mittelrhein
Levendige witte wijn, een favoriet van Willem Jan, impressie van honing in geur, heel mooie balans tussen zoet en zuur. Grapefruit fruit en een bittertje, determineert Annemiek. MaartenR herkent witte peper.

2019 Ürziger Wurzgarten, Auslese, Merkelbach, Mosel
In oktober 2023 is Rolf overleden en in mei 2024 overleed Alfred. 2019 is de laatste jaargang die de oude broers Alfred en Rolf Merkelbach zelf maakten. Klassieke riesling, waarvan MartijnU opmerkte dat hij er rabarber in ruikt. En vervolgens ruiken we dat allemaal! Leisteen geur, frivole smaak, hap sap (je wilt een volgende slok), zal nog enorm aan kwaliteit winnen met ouderen. Voldoende zuren om de smaak spannend te houden. Heerlijk.

1995 Montlouis moelleux, Yves Chienne
Klassieke chenin blanc uit de plaats aan de overkant van Vouvray. Heeft veel last van de volgende wijn. Hooi en licht honing, prachtige balans, levendig, maar ook de eerste tonen van oxydatie. Doet het prachtig bij spekkoek, weet Willem Jan.

2015 Quarts de Chaume, Brochet
Dit is een hemelse wijn, verrassend gekleurd voor een tien jaar oude chenin blanc. De wijn wordt gemaakt bij Ampelidae, waar we tien jaar geleden op wijnreis waren. Deze wijn is gemaakt door Frederic Brochet, die gefascineerd is door chenin blanc. In 2020 heeft hij het domein verkocht. Amberkleurig, ik ruik wat amandelen, pure, voluptueuze rijkdom, prachtig en rijk zoet. RobG noemt de Loire wijn écht lekker, volzoet, mooie abrikoos en caramel. Deze wijn kan nog zeker decennia rijpen. Aangeraden bij een eenvoudig stuk Roquefort of een zachte taart met peer en amandelen. en natuurlijk een lekker stuk foie gras.

2014 Domaine de Chirac, vin de paille, Corrèze, biowijn
Ontdekt door Noël Geisen. Zeldzame rode dessertwijn van cabernet sauvignon en cabernet franc uit Midden Frankrijk. De wijn ruikt naar vlees, zegt Annemiek. Claartje ruikt noten en honing, de structuur van de prachtige wijn is stroopachtig. Echt een wijn om een feestelijk diner mee te beëindigen: rondeur en balans, prachtig zoet zonder plakkerig te zijn.

2021 Pillitteri Eiswein, Vidal, Canada
Claartje prijst de balans van deze wijn, geelkleurig, bloemetjes in de geur, dragon en koriander. Mijn aantekeningen: abrikoos, sappig, pracht balans.

De laatste wijnen

Er is meer dan één hemel. In 2 Korintiërs 12:2 verwijst Paulus naar iemand die werd “weggerukt tot in de derde hemel”, wat kan duiden op verschillende niveaus van het hiernamaals. In de islam en het jodendom spreekt men van zeven hemelen. In het hindoeïsme en boeddhisme zijn er verschillende niveaus van hemelen, afhankelijk van iemands spirituele vooruitgang. In sommige tradities worden er tot 33 hemelen beschreven. Elke volgende fles verdient een eigen hemel. Laten we dat idee dat er één hemel is uit de wereld helpen.

2018 Château Closiot, Les dames de Bonneau, Barak
Er was maar één wijn die bij de jaargang 2022 boven Closiot werd geplaatst: d’Yquem. Onbekend domein met een bekende eigenaar. Jean Marie Guffens, de magiër uit Macon/Bourgogne, kocht dit domein. Hij maakt hier droge wijn als er geen edelzoete wijn te maken is. Deze 2018 is een voorbeeldig glas Barsac. Heerlijk honingzoet, oordeelt MartijnU. Een wat introverte geur, maar abrikoos in de smaak, wat amandel en kokosmakroon. Voldoende zuren ook, merkt Willem Jan op. Grote prestatie.

2017 Ürziger Wurzgarten, Trockenbeerenauslese, Mosel, Karl Erbes
Leisteen geur. Veel tropisch fruit en botytris, zegt Willem Jan. Deze wijn heeft een veel zoetere aanzet dan de Barsac, maar ook enorm veel rondeur en als tegenhanger van het zoet mooie zuren. Welke prefereer je? Dat is een kwestie van smaak.

2016 Pajzos, Tokaji Essenzia
Tokaj Essenzia is een van de zeldzaamste en meest luxueuze wijnen ter wereld. Die drink je maar enkele keren in het leven. Gemaakt van de puurste nectar van overrijpe, door botrytis aangetaste druiven, heeft een extreem hoog suikergehalte en een stroperige textuur. Door zijn lage alcohol (bij deze 2 procent) en intense, honingzoete smaak met complexe aroma’s is het eerder een vloeibare delicatesse dan een gewone wijn. Heel apart, zegt Annemiek. Vloeibare stroop. Maar toch ook met florale aroma’s, aldus RobG. Claartje heeft dé quote van deze proeverij: dit zoet proeft zo zoet niet. Voor mij hemelse nectar.

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

11mrt/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Oude en nieuwe wereld verschillen zijn steeds meer achterhaald

Bij het blind wijnproeven is een standaard vraag: oude of nieuwe wereld? Wijn uit een koud of warm gebied? Oude wereldwijnen zijn subtiel, mineraal, aards en elegant met hogere zuurgraad. Nieuwe wereldwijnen zijn rijper, fruitiger, voller en vaak hoger in alcohol, met meer eikenhout en zachtere tannines. Maar klopt dat nog wel? Annemiek Vermeijlen brengt vijf keer twee wijnen blind geproefd op tafel. Steeds een oude en nieuwe wereldwijn. Een onderzoek, gepubliceerd in Food Research International, stelt dat het traditionele onderscheid tussen wijnen uit de oude en nieuwe wereld minder uitgesproken wordt. De sensorische differentiatie tussen deze wijncategorieën is moeilijker geworden. Dat blijkt ook uit deze proeverij

Meer dan ooit is sprake van een wereldwijde wijnmarkt. Consumenten kunnen zowel bij vakman als in de supermarkt ‘from all over the world’ kiezen. Europese wijnmakers vliegen over de hele wereld en maken net zo gemakkelijk wijn in de VS, Australië of Nieuw Zeeland. Wijnmakers uit de nieuwe wereld volgen opleidingen in de oude wereld. De waarde die wijnbouwers hechten aan terroir, ook van niet Franse wijnbouwers, is groot. De wijnbereidingstechnieken in verschillende regio’s zijn vergelijkbaar. Steeds meer raken de traditionele etiketten “oude wereld” en “nieuwe wereld” achterhaald. De termen zijn niet meer accuraat om de verschillen weer te geven. Er is een verschuiving naar een geïntegreerde wereldwijde wijnindustrie, waar traditionele grenzen minder vastomlijnd zijn en wijnmakers wereldwijd kennis en technieken gebruiken om de kwaliteit van hun wijnen te verbeteren.

Serie 1 blind geproefd riesling

2023 Riesling, Jordan Stellenbosch, The Real McCoy, Zuid Afrika
2019 Riesling Rittersberg, Jean Paul Schmit, Elzas, Frankrijk demeter bio

De wijnen brengen ons wat in verwarring. Just proeft in de eerste wijn citrus en lemon met hoge zuren, in de tweede appel, tropisch fruit en meer zoetheid. Als je dat vergelijkt met de karakteristieken hierboven genoemd, zou je de wijnen verkeerd plaatsen. Eric doet het goed. Hij spreekt het vermoeden uit dat de eerste wijn uit Australië komt, vuursteen, mineralen, riesling met getoast hout. De tweede wijn plaatst hij in de Elzas, vanwege minder zuren en acacia honing. Ik ben vooral gecharmeerd van de eerste wijn, goede zuren, licht mineralen en prachtig fruit. Wat later de Elzasser blijkt, is een strengere wijn, veel kracht en bitters, echt een wijn om te combineren met een diner.

Serie 2 blind geproefd chardonnay

2020 Domaine La Soufrandise, Clos Marie, Pouilly-Fuisse, Frankrijk
2019 CRU Chardonnay, Smith & Sheth, Hawke’s Bay, Nieuw-Zeeland

Allebei mooie wijnen, de eerste heel elegant: wat kruiden in de geur, hap sap fruit, volle wijn met een bittertje. De tweede krachtig en complex: aards, mineraal, heel complete wijn – ik kreeg een Meursault associatie. Maar dat is dus fout, want 1 is oude wereld en 2 nieuwe wereld. Maarten noemt de eerste wijn strak, Valerie benoemt peer, citrus en grapefruit. In de tweede wijn proeft ze kamille, floraliteit, tropisch fruit en verse boter. Maarten benoemt vanille, munt en eucalyptus in de tweede wijn.

Serie 3 blind geproefd pinot noir

2019 Acrobat, Oregon, pinot noir, Verenigde Staten
2022 Bourgogne, Prosper Maufoux, Frankrijk

Lichte kleur in het glas en aangename aardbeien in de neus, onmiskenbaar pinot noir. De eerste heeft een lichtbruine rand (ouderdom), sappig en lichte tannines, een echt charmante allemansvriend. De tweede heeft nog een kardinaalrode rand (jonger), is intenser qua geur, voller en met meer karakter.

Serie 4 blind geproefd grenache/syrah/mourvedre blends

2017 Geoff Merrill Bush Vines GSM MC Laren Vale, South Australië
2022 Maxime, Brunel de la Gardine, GSM, Côtes-du-Rhône, Frankrijk bio

Claartje is blij met de eerste wijn: zwoel, chocolade en een specerijen mix, de tweede wijn noemt ze streng. Gastproever MartijnU doet het meteen goed, hij benoemt syrah, munt en eucalyptus in de eerste wijn, drop en peper in de tweede wijn. Misschien niet helemaal eerlijk om deze wijnen met maar liefst vijf jaar leeftijdsverschil naast elkaar te zetten. De eerste wijn heeft een rand van dat prachtige Italiaanse dakpannenbruin, mooi belegen tonen in de neus, kruidigheid, voleptueus. Géén allemansvriend zo’n oudje maar meer een acquired taste: ook wat rozebottel en een medicinale jodium toets. Rijke wijn. De tweede heeft een lichtrode rand, wel karakter maar toch ook een beetje een-dimensionaal, met wat lucht in het glas een zoetje en ijzertonen.

Serie 5 blind geproefd syrah

2018 Côte-Rôtie ‘Promesse’ Christophe Pichon, Frankrijk
2022 Hommage Joep Dielen Barossa Valley, Australie

Laten we eerlijk zijn: dit is de feestdagen wijn serie. Ik zit stil gelukkig te zijn. Ingrid beschrijft de eerste wijn heel adequaat: zuivelneusje met bramen, kersencompote, rijk en complex. Hans zegt kruidigheid en chocolade. Oh man, dit is hap sap: je neemt een slok, slikt die door in plaats van te spuwen en denkt: ik wil méér. Lichtbruine rand, lichte cassis associatie, kruidig, tikje streng nog. De eerste wijn is zwoeler dan de tweede, zegt MaartenD. De tweede wijn heeft een paarse rand (jong dus). Ingrid benoemt dat paars in kleur en benoemt laurier, drop, jam-igger. Hans benoemt de volheid van de wijn en de kruiden. Mijn aantekeningen bij de tweede wijn: rondeur, mocca, chocolade, aardser en een goede balans. Die is curieus, want een Nederlandse maker, de befaamde Dielen broers uit Venlo. Dat moet Annemiek plezieren, ze kon bij de aanschaf ‘plat kallen’ als Venloos mèdje.

Wat een leerzame proeverij!

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

25feb/2025

By Valerie Bollenin Food and Wine

Oostenrijk horizontaal en verticaal

Proefavond verzorgd door Rob van Kalmthout

Zelden stonden er op dinsdagavond zoveel glazen op tafel. Om alvast in de stemming te komen voor de wijnreis naar Oostenrijk in april, presenteerde Rob van Kalmthout een paar uitgebreide series Grüner Veltliner en Blaufränkisch.

Oostenrijk produceerde in totaal ruim 2,3 miljoen hectoliter wijn in 2023. Voornamelijk witte wijnen van Grüner Veltliner, gevolgd door de rode Zweigelt, de witte Welschriesling (met name voor dessertwijnen) en de rode Blaufränkisch. Rob is erg te spreken over de website Riedenkarten.at, waar zeer gedetailleerde informatie te vinden is over het terroir en de wijnstijlen van alle wijnregio’s van Oostenrijk. Zo ook over de regio’s Kamptal, Wachau en Mittelburgenland.

We proeven vandaag:

Grüner Veltliner Kamptal 2019 horizontaal
Grüner Veltliner Wachau 2019 horizontaal
Blaufränkisch Mittelburgenland 2011-2017 verticaal

Wijnregio’s Oostenrijk

De proeverij begon met een horizontale vergelijking van witte wijnen uit het topjaar 2019. De eerste flight bestond uit wijnen uit de regio Kamptal.

Serie 1: Grüner Veltliner Kamptal 2019 horizontaal

In Oostenrijk onderscheidt men kwaliteitswijnen in drie verschillende klasses: 1) Riedenwein, 2) Ortswein en 3) Gebietswein. We starten met de enige Orstwein van de avond: Langenloiser Grüner Veltliner 2019 Ortswein (Alte Reben) van Weingut Brundlmayer. Annemiek benoemt het fruit, citrus, de frisheid en vuursteen. De wijn heeft veel tonen van geel fruit, aangenaam prikkelend zuur en lichte aroma’s van peper.

Vervolgens is de Ried Stein Grüner Veltliner 2019 van Bernhard Ott aan de beurt, een van de topproducenten van het land. Deze stijl is nu prachtig, maar heeft ook nog eens een houdbaarheid van zeker 20 jaar. Peter glundert – hij vindt ‘m frivool en prijst de aandronk. Ook Annemiek is erg te spreken over deze stijl, omdat er zoveel in te ontdekken valt. Zelf ruik ik een melange van kruisbessen, grapefruit en appels. Genieten!

Hierna maakt Ried Dechant Kamptal Alte Reben Grüner Veltliner 2019 van Rabl de tongen los. Geuren van verse boter en snoepjes komen me tegemoet. Deze wijn heeft 6 maanden sur lie gelegen en dat maakt dat deze stijl veel rijker en voller aandoet dan zijn voorgangers. “Perfect op dronk!” aldus Peter en bekroont deze tot de mooiste van de serie.

Serie 2: Grüner Veltliner Wachau 2019 horizontaal

Ten zuidwesten van de Kamptal regio vinden we de Wachau, een gebied met een heel eigen kwaliteitssysteem, met name gebaseerd op het alcoholpercentage. De drie categorieën helpen consumenten de stijl en intensiteit te herkennen.

Steinfeder (<11,5%) – Licht, fris, droog, ideaal als ‘terraswijn’.
Federspiel (11,5% – 12,5%) – Medium body, elegant, geschikt als ‘voorgerechtwijn’.
Smaragd (>12,5%) – Vol, complex, krachtig, geschikt voor langere rijping, de ‘hoofdgerechtwijn’.

Gerard trapt af met serie 2: zachte zuren, kruidig en een stevig bittertje. Deze Ried Steinriegl Smaragd Grüner Veltliner uit 2019 van Josef Donabaum is een veelbelovende start van deze reeks. Lichte vanille tonen, bloesem, geel fruit, mineraliteit en boter maken het tot een complexe stijl die ook nog eens heel mooi in balans is.

Rob baalt van de wijn die daarop volgt: “Fenomenaal goed en het meest complex van allemaal, had ik meer van willen kopen!”. Hij heeft het over de Prager Ried Achleiten Grüner Veltliner Smaragd 2019. De wijn ruikt licht belegen en zit vol met geel fruit. Weer die combinatie van grapefruit, zure groene appels en kruisbes, medium(+) zuren, mineraliteit en een lange afdronk. Gerard vindt ‘m zelfs tropisch aandoen.

We gaan door met twee wijnen van Domäne Wachau. Dezelfde stijl, maar dan met een leeftijdsverschil van wel 18 jaar. Beiden komen van Ried Achleiten: een wijngaard in Weissenkirchen in de Wachau. Allereerst staat de Ried Achleiten Grüner Veltliner Smaragd 2019 op tafel. Krachtige zuren, bittertje, vettig en robuust, vindt Gerard. Deze wijn heeft flink wat body, veel mineraliteit en een hoge zuurgraad.

Van de laatste van deze reeks, de Domäne Wachau Ried Achleiten Grüner Veltliner Smaragd uit 2001, zijn we diep onder de indruk. Dit is een fantastisch voorbeeld van hoe geweldig Grüner Veltliner kan rijpen. 24 jaar oud, prachtig rijp en op dronk. Medium goudgeel van kleur. Maar dan die aroma’s! Ik herken nougat, marsepein, bijenwas, honing en citroenrasp. Van zo’n wijn lijkt de tijd gewoon even stil te staan. Gerard is er ook erg over te spreken en haalt de complexiteit en tonen van boenwas en honing aan. Wanneer Rob het uitgesproken aroma van dillekruid benoemt, ruikt de rest van het gezelschap het ineens ook (dit herkenbare psychologische fenomeen wordt ‘anchoring’ genoemd). Een geur die de complexiteit en rijping van deze wijn extra tot uitdrukking brengt.

Serie 3: Gesellmann Hochberc Blaufränkisch verticaal

Na de witte wijnen volgt een verticale proeverij van Gesellmann. Rob wilde geen 2014 in deze Blaufränkisch reeks, want “slecht jaar!”. En dus was de wijnmaker zo meedenkend om hem 2011, 2012, 2013, 2015, 2016 en 2017 aan te bieden. Dankzij deze gigantische flight van zes wijnen staan alle tafeltjes afgeladen vol.

2011: Iedereen is vol lof. Dit is Berry’s favoriet: melkchocolade, oud hout, veel herfstbos, hapsap, kruidigheid, kersen, erg mooi! Willem-Jan vindt deze zelfs “gruwelijk mooi!” en benoemt de kersen, bramen en chocolade.

2012: Net zoals de eerste, heeft de 2012 een prachtige diepe kleur die op het randje van granaatrood en robijnrood balanceert. Ik ruik steranijs, pruimen en gekookt fruit. Berry benadrukt de veel zoetere aanzet in deze stijl t.o.v. de vorige, en ontdekt krentjes, zoethout en rozenbottel.

2013: Opvallend aan deze is in eerste instantie de kleur; medium granaatrood en daarmee aanzienlijk lichter dan de andere vijf wijnen. Rob van Ginneken zegt; een schoolvoorbeeld van kurk. En inderdaad. Al doet het gedroogde fruit, de pruimen, steranijs, kruidnagel en chocolade die ik toch óók nog ruik, vermoeden dat deze wijn erg mooi is geweest.

2015: Een veel meer belegen neus, cederhout, pruimen, veel kersen en bramen, aldus Berry. In de neus vind ik een spel van rode en zwarte bessen en bramen. Veel fruitconcentraat en lekker zwoel.

2016: Je kunt duidelijk merken dat de wijnen steeds jonger worden. De 2016 toont zeer intens zwart fruit, zoals bramen en kersen, maar heeft nog best strenge tannines. Peter vindt deze wel al een mooie rondeur hebben.

2017: Maarten Roos vindt deze heel fijn, mede dankzij het zwarte fruit, bramenjam en chocolade. Wederom toon deze stijl een geweldige kruidigheid: steranijs, kruidnagel en zelfs kaneel, gepaard met aroma’s van aalbessen en frisse zuren.

Aan het eind van de avond zijn we het er allemaal over eens: wat de Grüner Veltliners betreft, zijn die uit de Wachau duidelijk complexer qua stijl. Bij de rode wijnen zijn er veel onderlinge verschillen in voorkeur; een kwestie van smaak. 2017, 2019 en 2021 schijnen goede jaren voor rood te zijn, dus hopelijk komen die laatste twee in de toekomst nog eens op tafel, Rob! Zeker iets om naar uit te kijken tijdens de aankomende wijnreis.

Rob sluit de proeverij af met een rijtje ‘verticale proeftips’. “Ik koop altijd 6 flessen van iets. De eerste drink ik altijd te jong. De 2017 is nu aan de beurt. Elk jaar trek ik er dan eentje open. De magnum volgt juist een jaar later.” Doe er je voordeel mee.

Verslag door: Valerie Bollen

18feb/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Oostenrijkse wijnen vermaken en ontregelen

De Oostenrijke wijngaarden – dicht bij de Alpen, beslaan minder dan 1% van alle wijngaarden ter wereld. Critici zijn lovend over de kwaliteit. Oostenrijk kenner Thomas van Zegveld is in deze gastproeverij onze gids. En wat voor een! Thomas werkte bij toonaangevende wijndomeinen… heeft met blote voeten de druiven geplet van een wijn die we proeven, hij kent de leeftijd van de wijnstokken, de details van de gisting, hóe lang de wijn op wat voor soort hout heeft gelegen. Indrukwekkend. Bovendien kent hij veel jonge en innovatieve wijnmakers. Makers die experimenteren. Precies de adviseur die je je wenst om de krenten uit de pap te halen.

Witte wijnen

Na zo’n dertig jaar volle aandacht in de promotie weet iederéén: grüner veltliner is Oostenrijk. Het is de meest aangeplante druif met 32%. Riesling is goed voor een kleine 5%. Deze witte kwaliteitsdruiven proeven we.

2022 Riesling Goldnagel, Weingut Nibiru, Thürneustift Kamptal

Biowijn. Hele zuivere wijn met snoepjes in de neus, peer, meloen, munt en anijsimpressie. Licht mineraal, mooie zuren, lichte bitters en fijne balans. Wijn gemaakt door jonge makers, 12 maanden houtrijping en 12 maanden op roestvrijstaal.

2023 Grüner Veltliner Schönberg, Weingut Nibiru , Thürneustift Kamptal

Biowijn. Van löss wijngaarden. Geur met veel impressies: ananas, mineraliteit, peer en goudreinet. Veel karakter, goede zuren in de aandronk en een fijn bittertje in de afdronk. Voor mij een wijn met mooie doordrinkfactor.

2023 Grüner Veltliner Grabenwerk, Grabenwerkstatt, Trandorf Wachau

Deze wijn is wat verfijnder. Reductiever, zegt Thomas. Zoete galia meloen in de geur, volle aandronk, veel body en toch een heel lenige wijn. Een charmeur.

2021 Grüner Veltiner le Témèraire, Charly Rol, Langenlois Kamptal

5 tot 8.000 flessen per jaar. Gemaakt zonder zwavel, 18 maanden houtrijping.
Zuivere wijn, een tikje introvert, mineralen in de geur. Hoge zuurgraad, heel lenige wijn met veel amandelbitters in de afdronk. Ik vind dit een culinaire wijn, een grüner veltliner met een prettige Chablis strengheid. De mooiste grüner veltliner van de proeverij.

2022 Grüner Veltliner Ried, Atzberg Obere Steilterrassen Smaragd, Spitz Wachau

Ook mooi, deze wijn, een wijn die veel mensen aanspreekt. Vanille en banaan in de geur, mineraliteit en rokerigheid. Piepklein zoetje in de aandronk van de wijn die veel zuren heeft. Goede balans.

Rode wijnen

Twee derde van de wingerd is voor witte wijn, een derde voor rode wijn. Zweigelt staat met iets meer dan 13% aangeplant. Blaufränkisch biedt meer kwaliteit, die staat met bijna 6% aangeplant. De bekende merlot, pinot noir, cabernet sauvignon zijn allemaal goed voor zo’n 1,5% van de aanplant.

2020 Zweigelt Côtes Danubiennes, Charly Rol, Langenlois Kamptal

Deze wijn heeft zeven dagen maceratie gehad, de druiven werden niet ontsteeld. De wijn is niet helemaal helder, ruikt vrolijk met veel rood fruit, kers, hint van framboos. De smaak is aan de straffe kant, vitaal en lenig. Licht gebouwd, een fraaie lunchwijn.

Non Vintage Blaufränkisch Rusterberg, Ernst Triebaumer, Rust, Burgenland

Een non vintage wijn, gemaakt van twee jaargangen 2022 en 2017. Paarse rand, introverte wijn met een elegante geur: licht kers, kreupelhout. Best veel kracht en ook nog tannines.

2021 Blaufränkisch Mariental, Ernst Triebaumer, Rust Burgenland

Gemaakt van oude wijnstokken, zo’n 75 jaar oud. Hele diepe kleur, paarse rand nog, ik vind de geur erg gesloten, de wijn heeft veel lucht nodig om zichzelf meer prijs te geven. Impressies die naar boven komen zijn munt, drop, zoethout en wat peper. De smaak vind ik nu moeilijk, straf en met veel bitters. Bij een blokje kaas toont de wijn zich gewilliger en heeft mooie rondeur.

2021 Solo Rosso, René Pöckl, Mönchhof Burgenland

Deze wijn is gemaakt van 45% merlot, 45% cabernet sauvignon en 10% blaufränkisch. Dit is een laag rendementwijn met houtlagering. Donkere kleur, bijna zwart met kardinaalrode rand. Heel veel karakter en potentieel. Meer fruit in de smaak dan in de geur, die wat aardsheid en chocolade heeft. Niet een allemansvriend, deze wijn, geweldig voor de liefhebber.

2017 Admiral, René Pöckl, Mönchhof Burgenland

Gemaakt van 60% zweigelt, 20% cabernet sauvignon en 20% merlot. Het vlaggenschip van Pöckl, gerijpt op nieuwe houten vaten. Diep diepdonkere kleur, mooie vanille in de geur en ook aardse tonen. Bitters en tannines in de aandronk, ik proef veel potentieel en zelfs al fluwelige kanten.

Deze Oostenrijk proeverij is een knipoog naar de studiereis die we in april gaan maken. We vermaken ons met de wijnen en de dialoog over wijnmaken. De proeverij vind ik ook wat ontregelend. Meestal blijkt na onthullen van de identiteit achteraf dat mijn waardering parallel loopt met de prijzen, duur scoort het hoogst, dat is nu niet het geval. Ook wel eens prettig.

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

11feb/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Herken de Duitser IV

Herken de Duitser IV, een interessant blijvend thema

Herken de Duitser is een thema in de reprise. Berry Marinussen maakte met dit thema interessante proeverijen in 2010, 2015 en 2018. Ook nu getuigt de opzet van zijn kennis en de keuze van wijnen van goede smaak. De meeste proevers bij de neus nemen, dat lukt niet meer. In alle series werd de Duitse wijn door de meeste proevers goed gekozen.
Alle wijnen zijn blind geproefd.

Raumland 2015 sekt cuvee Marie Louise

Gemaakt van pinot noir, 36 maanden rijping, 7 gram dosage. Dit is een lekker glas. RobG benoemt limoen, gist en rijpe appel, Kees goudreinet en abrikoos. De mousserende wijn heeft een goede structuur, goede zuren en mooie bitters in de afdronk. Gek is het dus niet dat ik dit voor champagne aanzie. Dit Rheinhessen wijn huis is de eerste ‘alleen sekt’ producent die lid is geworden van de VDP, een teken van hun kwaliteit.

Serie 1

De wijnen in de eerste serie worden door het merendeel van de proevers als riesling gedetermineerd. Zeven proevers duiden de Duitse wijn, vier proevers niet. Beide wijnen zijn jong. Ze mogen allebei nog zeker tien jaar liggen, aldus Berry.

2019 Ratzenberger Bacharacher Wolfshöhle Grosses Gewachs Mittelrhein

Duidelijk iets geler van kleur dan de volgende wijn. Super expressief: boter en tropisch fruit. Veel rijp fruit zoals perzik en ananas, zegt MaartenD. Riesling mineraliteit, zegt MaartenR. Floraal, aldus Liselotte. Prima smaak met duidelijke zuren.

2022 Château Pauque Riesling sous la roche, Luxemburg

Een moezelwijn, maar dan uit Luxemburg. De gepassioneerde Abi Durh maakt hier wijnen met een laag rendement. Dit is het beste dat Luxemburg te bieden heeft. De wijn is veel gereserveerder dan de Duitse wijn met een heel verfijnde geur. De wijn heeft ook iets exotisch en een smaak die veel mensen zal aanspreken. Een charmeur, daar moet je van houden, zegt RobG.

Serie 2

De wijnen in de tweede serie is van de chardonnay druif, proeven we. Ook hierbij geeft Berry aan: allebei nog jong, hetzelfde jaar. Zeven van de elf proevers determineerden de Duitse wijn.

2022 Beaune Blanc ‘Les Prevolets’, domaine Barolet-Pernot Père & Fils

De kleuren van de wijnen zijn nagenoeg gelijk. Dit wijnbedrijf beslaat 14 hectare met wij gaarden in Saint-Romain, Auxey-Duresses, Beaune, Puligny Montrachet en Batard Montrachet. Een ‘textbook’ witte Bourgogne. Een enkele proever noemt de wijn té hout gedomineerd. Mijn aantekeningen: geur met mineraliteit, vanille en verfijning. Diepgang in de wijn, die ook fijn nahangt. Een heel complete wijn.

2022 Irhinger Winklerberg, weingut Dr. Heger

Chardonnay uit Kaiserstuhl, Baden. Just zegt de combinatie van zuren en fruit in deze wijn mooier te vinden. Toos benoemt de steviger zuren. Gerard prefereert de eerste wijn, door de ctirus met stevige bitters en komkommerzuren in deze wijn. Mijn aantekeningen: iets meer zuren en korter dan de eerste wijn. Heeft een mooie ronde geur als de wijn iets langer in het glas is. Proeft een beetje als natuurwijn. Potentie voor de toekomst, kunnen we deze over een jaar of drie nog eens proeven?

Serie 3

Bij de rode wijnen herkennen we de Duitse wijnen nog iets beter. Ik vind dat knap. Wat ik al eerder schreef naar aanleiding van dit thema: kies je voor Duitsland omdat de wijn ‘het beste’ is, of juist omdat de ander beter is? In deze serie kies ik voor de tweede wijn als Duits, de mooiste, maar dat is maar één iemand met mij eens. We proeven pinot noir.

2019 Winzergenossenschaft Mayschoss Altenahr Cuvee Trauben XXII

Willem Jan herkent de spätburgunder uit de Ahr: een medicijnkastje, laurier en overdosis eucalyptus. Kees noemt de wijn wat ‘stalig’. De wijn heeft een hele lichte kleur. Ik ruik caramel en zoethout, een licht zoetje in de aandronk, wat bitters en een nog straf trekje tannines. Duidelijk nog te jong. Na het onthullen van de identiteit ben ik overtuigd dat we te jong drinken. We proefden en dronken eerdere jaargangen zoals 2016 en 2018, die vrijwel iedereen blind geschonken voor Bourgogne aanzag.

2020 Sanct-Valentin Pinot Noir Riserva St. Michael-Eppan Alto Adige

Dit is een van de uitblinkers in de proeverij. Er staat al sinds 1850 pinot noir in de Alto Adige, die ze hier Blauburgunder noemen. Een beperkt rendement en druiven uit de oudste wijngaarden zijn redenen dat hier mooie wijn mogelijk is. Ik ben als een blok gevallen voor deze wijn. Lichte kleur met roodbruine rand. Kreupelhout in de neus. Levendige smaak met verleidelijke bosaardbeitjes in de smaak. Geweldige balans, enorm mooi. Duidelijk met slikfactor. Toos noemt deze wijn eleganter en Willem Jan eleganter. Prachtwijn. Enige opmerking is dat deze wijn twee tot drie keer zo kostbaar is als de wijn uit de Ahr.

Serie 4

Na onthullen blijken we een Bordeaux blend te proeven. Dit is de serie waarin alle proevers min één de Duitse wijn goed determineren. In deze serie deed Berry precies het omgekeerde van de vorige serie, nu was de Duitse wijn ruim twee keer zo duur.

2019 Knipser Cuvee X Pfalz

Domein Knipser ligt in Laumersheim en bezit 40 hectare wijngaarden. Deze wijn is gemaakt van de typische Bordeaux druiven: Cabernet Sauvigon, Cabernet Franc en Merlot. Rijping in nieuwe houten vaten gedurende 18 à 20 maanden. Diep donkere kleur met tuilé rand. Cederhout in de geur, vaag wat kers, tannines en een volronde smaak. Ik vind het kindermoord, maar je proeft dat deze wijn zich zal ontwikkelen tot een fluwelig geheel. RobG determineert currykruiden en zwart fruit. Just leer, zwarte bes, rode besjes, chocolade en praliné. Duidelijk een wijn feestwijn.

2018 Sarget de Gruaud Larose, Saint Julien

De Sarget de Gruaud Larose is samengesteld uit 49% Merlot, 39% Cabernet Sauvignon, 11% Petit Verdot en 1% Cabernet Franc. Het is de tweede wijn van chateau Gruadu Larose, tweede Grand Cru Classé 1855. Ook een diepdonkere kleur met een kardinaalrood randje. Ik ruik en proef hier een karrevracht kersen. Rijke smaak, trekkend nog en met een hoog charme-gehalte. Just determineert pruim en bramenjam, rokerigheid en tabak, tikje log.

Uitdrinker

2001 Piesporter Goldtröpchen, Auslese ***, Weingut Breit

Dit is een imposante wijngaard met prachtige ligging met veel zon. Niemand kan bevroeden dat we een 24 jaar oude wijn proeven, nog zó levendig en vitaal. Geur met honing, fijne zuren, abrikoos en een lange afdronk. En die geweldige Mosel balans tussen zoet en zuur. Pracht afsluiter bij het applaus.

Verslag en proefnotitie Peter van den Besselaar

04feb/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Werkavond

Voorpret voor komende proeverijen

Op de werkavond stellen we het programma samen. Dat resulteert in een soepel gevuld programma met twee mooie voorbereidingsproeverijen op de studiereis naar Oostenrijk. Verder is het hard werken. Er staan 19 wijnen op tafel. Niet te doen. Als je heel geconcentreerd wilt proeven.

We hebben twee proeverijen in het verschiet met wijn uit de lage landen. Een proeverij met alleen Nederlandse wijn is alweer een jaar of zes geleden en toen was mijn conclusie: dóórgaan, dóórgaan. Inmiddels is de klimaatopwarming wat verder en de kennis over wijnbereiding wat groter. Dus ben ik heel benieuwd naar deze proeverijen, want ja, wijnen uit de Lage landen kunnen verrassen.

2020 Domein Steenberg Pinot Gris

Wijngaard op de grens van Nederland en België. Op de silexrijke bodem van de Steenberg groeien riesling, gewürztraminer en pinot gris. Geparfumeerd en bloemig, zegt Martijn. Een wijn met een piepklein zoetje en sappige zuren.

2023 Cuvee XII Apostelhoeve

Gemaakt van 40% müller-thurgau, 30% auxerrois en 30% pinot gris. Oudste Nederlandse wijndomein, al 55 jaar. Ik heb de Cuvee XII enkele keren blind laten proeven naast een Elzasser en dan doet ie het goed. Veel restaurants serveren de wijn graag bij voorgerechten. Ook nu weer een aangename wijn, riesling denkt Kees (grimlach).

Een deel van onze proevers zal die Lage landen wijn altijd dun en zuur blijven vinden. Verwende drinkers, niks aan te doen en niks mis mee. De avontuurlijke drinkers met een wat bredere comfortzone waarderen de enorme inspanningen van wijnbouwers in ons land en proeven milder.

2020 Wijngoed Thorn pinot noir 777 Barrique

Die scheiding tussen de proevers kwam ook naar voren bij deze wijn. Eerlijk is eerlijk: ik denk dat wel de helft van de proevers moeilijk keek bij deze pinot noir die verdacht veel op rosé lijkt. Kati behoort bij de avontuurlijke proevers, ze noemde de wijn zwoel met carameltonen. Conclusie: verrukkelijk. Mijn aantekeningen zeggen: zacht, liefelijk en met mooie bitters. Van ons bezoek ter plekke herinner ik me de aanbevolen combi met carpaccio. Ja, als dat op het lunchmenu staat begin je de middag met een zonnetje.

Op het programma van proeverijen staan interessante thema’s zoals: Oost-Europese wijnen, Alois Lageder uit Trento Adige, Donnafugata Sicilië, witte Rioja.

2011 Gravonia Rioja Blanco López de Heredia

Gemaakt van de viura druif. Love or hate, voor de meeste proevers. Wat voor mij een machtig mooi stinkertje is, is voor anderen reden om hun neus op te trekken. Stenen ruik ik, bitters proef ik. Straffe en strakke wijn, echt een wijn die schreeuwt om bij te eten. Geouderde witte Rioja is fascinerend. Verheug me op die witte Rioja proeverij.

Blindproeven is selectief

Dat blinde proeven van ons is selectief. Het pakt soms rot uit voor wijnen met een dikke reputatie. En omgekeerd, totaal onbekende wijnen verrassen.

2015 Pian del Vigne Brunello di Montalcino

Mogelijk is deze Antinorini een knipoog naar een Brunello proeverij, daar kunnen we ons enorm op verheugen. Veel pepermunt, prachtige geur met kers en eucalyptus, heel beloftevol. Maar als je veel verwacht, valt de smaak iets terug… Boeiende wijn met mooie bitters.

2017 Mercurey Premier Cru Jaffelin

Zoete kers, aldus Toos en rulle tannines, aldus RobG. Heerlijke snoepjes in de geur, herkenbaar pinot noir, wel erg ‘middle of the road’. Geen Bourgogneproeverij dit seizoen, al komen die Bourgognes misschien terug in thema’s als vinologenproeverij en kwaliteit identificeren.

2019 Château Franc Maillet Pomerol

Dit is zo’n blindproef verrassing. Nog nooit van dit domein gehoord. Dan duik ik nog wel eens in de Bordeaux wijnatlas van Hubrecht Duijker, uit 1997, maar nee, geen vermelding. Is het dan een fancy commerciële naam? Ik duik in Bordeaux et ses Vins, uit 1969 (!), en ja: de naam is daarin al vermeld. Het domein was toen ook al in eigendom van de familie Arpin. Annemiek benoemt bouillon, Martijn zwart fruit, ik hou van die mooie, brede en rijke geur: mineralen, laurier, eucalyptus, veel laagjes. Complexe wijn met mooie zuren. Kees heeft bijgekocht na proeven, dat is een groot compliment. Echt een trouvaille. Nog wat search op internet, levert het volgende op. Château Maillet is een klein landgoed van 5 ha groot met wijngaarden die voor 80% uit merlot en 20% uit cabernet franc bestaan. De wijnstokken staan op 400m afstand van die van Pétrus en genieten van hetzelfde terroir. Het mooie bewaarpotentieel van de wijnen wordt o.a. gegarandeerd door de teeltwijze en de klassieke vinificatie met daarna rijping in eiken vaten, waarvan 70% nieuwe.

2021 Bishop Shiraz, Barrossa Valley, Ben Glaezer

Slim van Fritjof, de wijn decanteren en lucht geven. Dat komt de wijn enorm ten goede. Prachtige wijn met pruimen, chocolade, gestoofd fruit (Claartje), morrellenkersen, rijk en complex. De knipoog naar een vinologenproeverij met multiple choice vragen. Komt deze wijn uit a) Cornas, b) Barossa Valley of c) Stellenbosch? De helft van de proevers determineert goed, dat dit een Australische Shiraz is… of was dat een kwestie van gokken?

2020 Chanterêves l’Intrus

Curieuze en lekkere wijn. Gemaakt door Tomoko Kuriyama en Guillaume Bott. Goudgekleurd. Lavendelhoning impressie en citrus, veel karakter in de smaak. Veel karakter ook. Ik hoorde Kees zeggen: riesling. En dit keer was dat helemaal goed. Riesling? Uit de Bourgogne? Jawel. Heel leuk dat Ingrid deze wijn inbrengt. Er zijn bewegingen om bijvoorbeeld in de Elzas ook nebbiolo en syrah toe te staan. Blindproeven gaat dan nog lastiger worden. Ik weet niet of het veel toevoegt… riesling uit Bourgogne valt ook in deze categorie. Hoe dan ook, dit is de origineelste wijn van de proeverij.

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

21jan/2025

By Valerie Bollenin Food and Wine

Druivenduo’s: ‘Als je deze wijn graag drinkt, dan lust je deze vast ook.’

Onlangs bladerde Kati Bujdosó door de Wine Folly en ontdekte dat er per druivenras onderaan op de pagina suggesties werden gegeven voor vergelijkbare druiven. Maar kloppen die eigenlijk wel? Zo ontstond het thema “Druivenduo’s”. Welke overeenkomsten kunnen we vinden tussen deze druivenrassen en zijn we het eens met de aanbevelingen? We gaan proeven om erachter te komen.
Om ons op weg te helpen krijgen we een lijst van 20 druivenrassen. Jawel dames en heren, een echte druivenbingo.

Indrinker: Macabeo & Xarel-lo

We trappen af met de Sabaté i Coca – Josep Coca – Corpinnat Brut Nature 2019 uit Penedès, Catalonië. Deze wijn stond de afgelopen tijd wel vaker hier op tafel. Annemiek vindt het een mooie en frisse start van de avond. Appels, zuren, toch zacht en mooi geel fruit. Kees benoemt perzik en abrikozen.

Serie 1: Albariño & Garganega

De eerste wijn uit de serie is de Cantos No Luar 2023 uit Rías Baixas, Galicië. “Liedjes in de maneschijn,” aldus Just. Eric kiest terecht voor albariño: fruitsnoepzuurtjes, vanille, wat steen en vrolijk in de neus. Heel veel zon en daardoor ook zuidelijker in Europa.

Vervolgens blijkt de tweede een verrassende Italiaan, namelijk van een druivenras dat zich wel vaker niet zo gemakkelijk laat raden: de garganega. De Capitel Croce 2022 van Anselmi heeft 8 maanden hout gehad, gevolgd door 9 maanden flesrijping. Stinkerdje, zwavel, vleesbouillon en witte perzik worden genoemd. Maarten ontdekt tropische tonen van meloen, mango, maar ook vuursteen. “Ik vind ‘m karakter hebben,” glundert Peter.

Serie 2: Furmint & Assyrtiko

De tweede serie brengt ons duizenden kilometers naar het oosten. We proeven de Oremus Vega Sicilia Tempos Mandolás 2021 uit Tokaj, Hongarije. Het is een furmint die door een rijping van 8 tot 12 maanden in hout al duidelijke geuren van vanille en karamel ontwikkeld heeft. Verder komen de frisse zuren en het citrusfruit naar de voorgrond.

Toos vindt de tweede wijn prachtig. Deze is een stuk voller en heeft meer bitters dan de eerste. Ze benoemt de bloemige neus en goede balans. Een mooie, volle en rijke wijn. Mondvullend en met veel mineraliteit. Deze Estate Argyros Assyrtiko 2022 uit Santorini, Griekenland, heeft daarmee een heel ander karakter dan zijn voorganger.

Serie 3: Chardonnay & Marsanne

Na het afstrepen van mcabeo, xarel-lo, albariño, garganega, furmint & assyrtiko moet serie 3 toch een makkie worden? We vervolgen de avond met een Frans duo, dat uiteindelijk Kati’s favoriete duo van de avond wordt. Gerard proeft in de eerste wijn tropisch fruit en citroen. Fraaie zuren, milde bitters.. en denkt aan chardonnay. Deze ‘Le Vieux Puits’ 2022 van Thierry Drouin komt uit Mâcon-Bussières in Bourgogne. Zelf ruik ik tonen van appelsap en citroenrasp. Peter noemt de wijn zacht en lief. “Een wijn die je verleidt.”

De tweede vindt Peter juist het tegenovergestelde: strak, streng, ontoegeeflijk, what you see is what you get. Deze Cave de Tain, Nobles Rives, Crozes-Hermitage 2022 van marsanne heeft een groenige zweem en toont geuren van eik, karamel en citroen. Het florale aroma van lavendel komt me tegemoet en ik droom even weg naar de uitgestrekte lavendelvelden in Zuid-Frankrijk…

Serie 4: Negroamaro & Montepulciano

Mijn gelukzalige lavendeldroom wordt woest verstoord door serie 4. Patserwijnen! Vindt Rob.
Beiden diep robijnrood van kleur. Een zoetje, rijpe aardbeien, bijna limonade. Specerijen en baking spice. De wijn wordt getypeerd door een hele frisse aanzet, met veel tannines, zwoel fruitconcentraat van zwarte bessen, kersen en bramen, gevolgd door een lange afdronk.
80% van de druiven krijgt 18 dagen schilinweking en de overige 20% 25 dagen. De 12 maanden houtrijping in vaten zorgt voor prominente toetsen van ceder. Een bijzonder fijne wijn, deze ‘F’ van San Marzano Negroamaro 2021 uit het zonovergoten Apulië.

Wijn 4.2 toont weer die mix van rood en zwart fruit, gecombineerd met de frisse zuren en intense tannines. Dit is pas echt een serie met duidelijke overeenkomsten. In ons glas zit de Collefrisio – Semis – Montepulciano d’Abruzzo 2016 uit Abruzzen, Italië. Just is zeer tevreden met dit duo. De negroamaro wordt voor hem gekenmerkt door krenten en pruimen, evenals de warme gloed van de alcohol. De montepulciano vindt hij nog mooier; duidelijk hout in de neus, een touch van fluweel, de zwartheid van het fruit. Zwijmelt over pure 70% chocola, zwarte bessen en Afrikaanse espresso. Dit glas is echt een feestje.

Serie 5: Petite Syrah & Touriga Nacional

De laatste serie brengt ons naar Californië en Portugal. De eerste wijn, Ridge Lytton Estate Petite Sirah 2017 uit Sonoma, Californië, heeft alles wat je zou verwachten van een petite sirah: krachtig, volle body, intens zwart fruit van kersen, bessen en bramen. Lekker veel cederhout. Mag gerust nog járen liggen.

De tweede, Quinta da Romaneira Três Parcelas 2020 uit Douro, heeft een diep robijnrode kleur met een paarse gloed. Flink wat zuren, veel tannines, jammig, ik ruik viooltjes, Just ruikt pruimen, bramen en blauwe bessen. Deze is meer open, opent zich als een pauwenstaart. Dat is een charmeur, aldus Peter. De petite sirah vindt hij echter de mooiste wijn van vandaag.

Conclusie

Heel toepasselijk sluiten we de avond af in Kati-style met de Hongaarse Patricius Katinka Késői Szüretelésű Noble Late Harvest 2021 uit Tokaj. Ze is zelf het meest te spreken over het duo chardonnay en marsanne. Over de suggesties zijn we het wel eens; het is niet vanzelfsprekend dat de wijnstijlen op elkaar zullen lijken. Sommige karaktereigenschappen van druivenrassen kunnen dan wel in de basis wat van elkaar weghebben, maar terroir, klimaat, vinificatie en rijping spelen natuurlijk een gigantische rol in de uiteindelijke stijl en smaakbeleving. BINGO! 🍷

Verslag en proefnotities door Valerie Bollen

14jan/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Wijnen van Masters of Wine II

We genieten nog even mee van de fascinatie van Valerie Bollen voor Masters of Wine. Haar deepdive in het instituut is de inspiratie voor een tweede proeverij “Wijnen van Masters of Wine”, een heel fijn begin van het nieuwe jaar. In deze proeverij staan drie Masters of Wine centraal.

Olivier Humbrecht is geboren met een gouden lepel in de mond. De familie Humbrecht is sinds 1620 actief in de wijnbouw. Zijn vader Leonard Humbrecht huwde in 1959 Geneviève Zind en zo ontstond Zind Humbrecht. Vader Leonard is een Elzas legende die een groot pleitbezorger was voor lage rendementen. Een generatie terug was in Grand Cru wijngaarden 70 hectoliter per hectare toegestaan, nu is dat 55 hectoliter. Vader Leonard pleitte voor 35 hectoliter. Olivier is een gepassioneerd ambassadeur voor het biodynamische wijnmaken. In 1989 was Olivier de állereerste Fransman die de Masters of Wine titel haalde. Hij is dus óók gezegend met een enorm goed smaakvermogen. De wijnen van Zind Humbrecht excelleren en vormen een klasse op zich. Ieder glas dat je van Zind Humbrecht proeft is genieten.

Riesling 2023, Zind-Humbrecht, Turckheim, Alsace
Mooie wijn met zuivere geur, buxus impressie, hint van mango, frisse aandronk, mooie zuurgraad. Eric benoemt dat de wijn ruikt naar druif, en dat is niet vaak zo, voegt hij eraan toe. Bloemig, kruidig, honing, tijm, prikkelt wat. Just determineert vuursteen, kalk, komt terug in de mond, citrus, vanille en peer.

Gewürztraminer 2020 Zind-Humbrecht
Leila proeft tonen van lychees, honing, zacht in de mond, peer en een bittertje. Toos benoemt de stuivende neus met tropisch fruit, maar noemt het geen typische gewürztraminer. Mijn aantekeningen: enorme expressie, muscat-achtig, erg brede geur, parfum, volle smaak, goede ruggengraat, gebalanceerde wijn. Fijn zoetje in de afdronk. Fijne uitgesproken wijn.

Muscat 2021 Grand Cru Goldert, Zind-Humbrecht
De Goldert Grand Cru wijngaard, gelegen in het dorp Gueberschwihr, heeft een oppervlakte van 45,35 hectare. Deze Grand Cru staat bekend om zijn klei-kalksteenbodems, heel geschikt voor de gewürztraminer en muscat. Annemiek ruikt veel kruidigheid en frisse citrustonen. Leila benoemt een rozengeur (=muscat), venkel, rijpe banaan, venkel, beetje mineralig in de smaak en licht kruidig. Mijn aantekeningen: heel andere wijn dan de gewürztraminer, meer ingetogen, lichte hint van citrus, elegante kruidentoets, als je beter proeft en de wijn iets langer in het glas hebt worden de kruiden prominenter. Ik ben al gelukkig met wat ik proef en denk er een zuurkool met patrijs bij.

Pinot Gris 2015 Vendanges Tardives Clos Jebsal, Zind-Humbrecht
Clos Jebsal is 1,4 hectare groot en ligt met steile terrassen naast Grand Cru Brand. Beschermd tegen noordelijke wind en helemaal gericht op het zuiden. Het hete micro klimaat zorgt met de rijke bodem voor wijnen met zowel een hoge zoetheid als zuurgraad. De wijngaard werd in 1983 geplant, de stokken zijn nu ruim veertig jaar oud. Pinot gris doet het hier het beste. Een zachte wijn met een mooie balans en niet plakkerig zoet. Ik ruik een hele lichte impressie van oxydatie.

Michael Brajkovich is in Nieuw Zeeland de eerste die de titel Master of Wine behaalde. Hij ontving deze kwalificatie – net als Olivier Humbrecht – in 1989, wat hem een pionier maakt in de Nieuw-Zeelandse wijnindustrie. Na zijn studie oenologie aan het Roseworthy College in South Australia, keerde Michael in 1981 terug naar de wijngaard en het familiedomein in Kumeu om de verantwoordelijkheid voor de wijnproductie op zich te nemen. Sindsdien heeft hij veel gereisd door de wijngebieden van de wereld. Kumeu River Wines, net buiten Auckland, staat bekend om zijn hoogwaardige, Bourgogne-achtige Chardonnay-wijnen. Michael Brajkovich wordt vaak geprezen voor zijn technische expertise, zijn toewijding aan kwaliteit en zijn vermogen om traditionele wijnmaaktechnieken aan te passen aan de unieke omstandigheden in Nieuw-Zeeland. Michael staat bekend om zijn nadruk op precisie in wijnmaken, met een focus op terroir en minimale interventie.

Fijn dat Valerie ons in de gelegenheid stelt om vier wijnen van Kumeu naast elkaar te proeven.

Kumue River 2022 estate chardonnay
Hartendiefje van Valerie. De druiven van de basis estatewijn komt van zes wijngaarden. Het is een adembenemend goede wijn voor een aantrekkelijke prijs: rokerig, true to type chardonnay, citrus in aandronk, uitstekende balans, lekker en levendig! Toos benoemt ananas, peer, zachte zuren, fijne bitters, en roemt de mooie balans. Gerard zegt dat de wijn nog wat groenig is, een krachtige aanzet met zuren en eiken.

Kumeu River 2022 Hunting Hill
De wijn is vergist in eiken, ook hier weer een duidelijke true to type chardonnay, rokerig en heel intens, geweldig mooie balans, goede zuren, heel mooie wijn, fantastisch spel tussen zuren en mineralen. Harrie proeft peer, grapefruit, boterige smaak, room in afdronk. RobG benoemt de houtbitters (moet je van houden) en de strengheid. Annemiek ruikt stallucht, gras en mineralen, proeft citrus en ananas.

Kumeu River 2022 Rays Road
Ook bij deze wijn is de chardonnay fermentatie én rijping op Frans eikenhout. Ik vind dit een geweldige wijn: true to type chardonnay, maar met verfijning, vanille, levendige smaak, heel sprekende zuren, hap sap met duidelijke slikfactor. Prachtig. Eric merkt op dat de wijn héél lang nahangt en dus veel karakter heeft. Annemiek benoemt banaan en caramel, romige vanille. RobG waardeert het fruit in deze wijn.

Kumeu River 2021 Mate’s Vineyard
Dit is een van de grote wijnen in de wijnwereld. Laat dat maar gezegd zijn. Rokerig, true to type chardonnay, vettig, duidelijk meer hout, vanille, sappig, Meursault kwaliteiten, boterig. Langer in het glas heeft de wijn geweldige minerale toetsen. Toos waardeert het typisch stinkertje, de elegantie en de mooie balans. Gerard zegt een rijke complexe wijn met eiken, citrus, vetje, mooie bitters. Eric benoemt salie kruiden, boter, veel diepgang, verbrande smaak van haardvuur, volle wijn en toch charmant.

Job de Swart | Sinds 2018 is Job de Swart de derde Nederlander met de Master of Wine titel. Job studeerde aan de Nederlandse Wijnacademie en liep stage aan de faculteit Wijnbouw en Oenologie van UC Davis. Ook werkte hij als keldermeester op Château Giscours en De Toren. In 2010 behaalde hij zijn WSET-diploma en in 2011 werd hij Weinakademiker. Momenteel werkt Job als wijninkoper en marketeer voor Les Généreux – een vereniging van 42 onafhankelijke wijnwinkels in Nederland en Vlaanderen. Voor zijn onderzoekspaper was hij medeoprichter van Grape Compass, een online beslissingsondersteunend systeem dat schimmelziektedruk in wijngaarden voorspelt. Hij geeft les, begeleidt wijnproeverijen en schrijft voor professionals en liefhebbers.

Job de Swart maakte de cuvee À gauche van Yardstick samen met wijnmaker Adam Mason in Zuid Afrika.

Yardstick 2022 Cuvee À Gauche
De naam is een knipoog naar Bordeaux, de linkeroever. De blend van druiven is helemaal Bordeaux : cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc en petit verdot. Met een mespuntje syrah, verklapte Valerie. Hans is positief : soepele, gemakkelijke wijn, met kers en chocolade in de geur, komt terug in de smaak, drinkt lekker weg, aan de zoetige kant. Just proeft gedroogde pruimen. Toos noemt À gauche een wijn met potentie: kersen, laurier, chocolade en lichte tannines. De wijn zal nóg mooier worden. De 14,5 % alcohol zijn goed geïntegreerd. Mijn aantekeningen zijn louter positief: kardinaalrood met paarse rand, zuivere en open geur met zoete kersen, laurier, cassistoets, heel sappig, prikkelend op de tong, rondeur.

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

07jan/2025

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Nieuwjaarsreceptie: geweldig 2025 beginnen

We eindigden 2024 met een Sauternes en we beginnen 2025 met een millisimé Champagne. Twee klassiekers, dat doen we goed. De 2015 champagne van Thierry Grandin is heel feestelijk. Maar er is meer te genieten.

Bij wit proeven we een grechetto uit Umbrië van Arnaldo Capraï. De grüner veltliner van Domein Wachau, waar de studiereis in april naar toe gaat. Met een mooie naam: Himmelsteige, een trapje naar de hemel. De druif bonarda uit Mendoza, Argentinië staat als eerste rode, fruitige wijn.

Daarna een wijn met maar liefst vier druivensoorten: carignan en grenache noir (elk 35 %), syrah (20 %) en mourvèdre (10 %) in de Château Saint-Estève La Yole Corbières. We sluiten af dank zij Martijn en Claartje (dank!) met twee wijnen die nu al tot het mooiste behoren dat we in 2025 proeven.

2010 Château Musar, Bekaa valei in Libanon
Deze wijn is gemaakt van gelijke delen cabernet sauvignon, carignan en cinsault. Met veertien jaar gek genoeg nog erg jong, Musar wint aan diepte en complexiteit met de jaren. Dit is een wijn die afhankelijk van het jaar associaties oproept met Bordeaux, Bourgogne óf Rhone wijnen. De 2010 had een mooie kruidigheid en adembenemende elegantie.

1998 Château Montus, Cuvée Prestige, Madiran
Gemaakt van de tannat druif. Bij jonge Madiran wil je nog wel eens een klap in het gezicht krijgen, maar gerijpt… deze wijn is een wonder van een wijn met 26 jaar oud, volstrekt vitaal, stoer en nu uiterst drinkbaar. Een stoofpotjeswijn, die het natuurlijk geweldig doet bij het kazen en charcuterie buffet.

Traditie. Een geblindeerde magnum om het jaar te ‘raden’. Voor het eerst is er niemand die het jaartal precies goed heeft. Valerie en Eric zitten er beiden een jaar naast én weten land en herkomst goed te benoemen. Ze winnen een Himmelsteige grüner veltliner.

Fijn dat we het jaar goed beginnen.

Verslag van Peter van den Besselaar