By in

Alto Adige biedt een fantastische diversiteit (Maidenproeverij)

Alto Adige is een gebied met een fantastische diversiteit, van fragiele, elegante riesling tot vette chardonnay, van lieflijke vernatsch tot stevige cabernet sauvignon, en bovendien met mooie bubbels. Dit zegt Berry over de keuze van het thema van deze maidenproeverij van Fritjof Berenbak. Het Noord-Italiaanse gebied dat grenst aan Oostenrijk kent jaarlijks 1800 zonuren en heeft ca. 5600 hectare wijngaard. 70% van de wijnen in dit gebied wordt gemaakt door coöperaties. En het gebied heeft bijna vijftig variëteiten aan wijn, lees ik in Hugh Johnson. Die zich afvraagt: is het misschien zo dat deze regio de mooiste witte wijnen van Italië maakt? Fritjof zet een mooie selectie op tafel. Als liefhebber van curieuze druifjes spreekt het mij aan dat Fritjof de wijn van de bescheiden vernatsch als hartendiefje kiest. Niet een wijn van Alois Lageder of Tieffenbrunner, gevestigde namen. Niet de kostbare cabernet sauvignons, maar “een wijn waar ik goed de zomer mee door kan komen”. Een authentieke druif bovendien.

Indrinker

Mus XX van Alois Lageder
Pet-Nat met expressieve mineralen, een bloemtoets. Met de hoge zuren van een natuurwijn. Een lustopwekkende wijn, oordeelt Just, met iets van sinaasappel en een klein bittertje.

Serie 1

Riesling Laimburg 2021
Mineraal, licht citrus en amandel in de geur. Frisse aandronk, bittertje, een serieus glas strakke wijn. Zuivere wijn, zegt Berry, met hint van brooddeeg.

Pinot Grigio Riserva 2021 Peter Zemmer
Zachte aandronk, milde zuren en goede balans. Vuursteen. Zoetige kruiden, zegt Berry.

Hohenstein Gewürztraminer 2021 Baron Longo
Hartendief van Fritjof. Volstrekt begrijpelijk, geweldig spel tussen zoet en zuur, zegt Berry. Hij ruikt lychees en florale tonen. Ik proef kruiden en ruik bloemetjes, citrus. Een vrolijke wijn, hap-sap én de slikreflex. Prachtig.

Serie 2

Friedberg Lagrein 2019 Baron Longo
Paarse kleur nog, cacao, stal, bramen en vanille, ruikt Kati. Sappige en soepele wijn, erg aangenaam, aldus Kati. Ik heb wat moeite met de straffe bitters, het zoetige neusje spreekt mij dan weer wel aan. Een eetwijn voor bij de maaltijd.

Vernatsch Mediaevum 2022 Markus Prackwieser
Hartendief van Fritjof. Mineralen en een zoetje in de geur. Mineralen, nog vrij ontoegankelijk maar wel met duidelijk potentieel in deze wijn die is geoogst in een zeer steile wijngaard. Niet complex, wel héél aangenaam, aldus Valerie. Kati prijst de elegantie in deze wijn, met aardbei -en frambozensap-associatie. In het Duits heet de druif vernatsch, in het Italiaans is dit de schiava-druif. Jancis Robinson maakt een onderscheid tussen vier soorten schiava: gentile, grigia, grossa en lombarda. De schiava grossa is synoniem voor trollinger.

Serie 3

Pinot Noir Linticlarus Riserva 2016 Tiefenbrunner
Een warme, rijpere pinot noir, zegt MaartenD. Met leer en tabak in de neus, aldus MaartenR. Deze op barriques gerijpte wijn heeft licht aardbei in de geur, hoge zuren en een mooie balans.

Pinot Nero 2019 Franz Haas
Deze pinot noir is spannender dan die van Tiefenbrunner, zegt MaartenD. Elegante wijn met eucalyptus en kruiden. Mijn aantekeningen: lichte kleur, geparfumeerde geur, zachte aandronk, soepele wijn waarbij ik meteen de slikreflex krijg, elegant en verfijnd.

Serie 4

Amistar 2021 Peter Sölva
Een van de mooiere wijnen van de proeverij. Gemaakt van 60% cabernet sauvignon, 35% merlot en 5% lagrein. Veel potentieel, maar nu een kindermoord. Want nog veel tannines. Claartje roemt het dikke, rode fruit, Gerard benoemt eikenhout en frambozentoets.

Wellenburg 2019 Baron Longo
Donkere kleur met expressieve neus, ik ruik ijzer en staal. Gemaakt van 80% cabernet sauvignon en 20% merlot. Kersen in de geur, aldus Claartje, meteen korte afdronk. Theetonen, zegt Gerard. Eikengeur en soepele zuren in de smaak. Een mooi gerijpte, complexe wijn.

Uitdrinker

Moscato Rosa 2022 Franz Haas
Mooie rozengeur en aangename rondeur. Kees proeft fijne zuren, kruiden en verfijndheid. Dit is fijn zoet, zegt Kees, niet dat mierzoete. Een geweldig mooie maidenproeverij, dank Fritjof!

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

Vinschgau in Zuid-Tirol/Alto Adige
By in

Vinschgau in Zuid-Tirol/Alto Adige

Annemiek en haar echtgenoot Rob bezochten tijdens hun vakantie in Alto Adige drie wijnhuizen in de regio Untervinschgau, namen in de trein tassen en rugzakken vol met wijn mee naar huis en bezorgden ons op de eerste proeverij van het nieuwe seizoen een mooie avond vol verrassende wijnen. Annemiek voorzag de proeverij van wat achtergrondinformatie.

Vinschgau in Zuid-Tirol – Het dal van de kleine wijnboeren.

Wijnbouw is karakteristiek voor de regio Untervinschgau, helemaal tot aan Schlanders. De fraaie wijnstokken strekken zich uit langs de hele berg Sonnenberg.
Het gebied heeft weinig neerslag en is daarom ideaal voor de productie van wijn. Vanwege de hoge temperaturen en de hoogteverschillen is het goed mogelijk om veel verschillende druivensoorten te verbouwen. Zo zijn de zonnige hellingen bijzonder geschikt voor witte wijn. De veel bekroonde riesling wordt geperst in Vinschgau, die ook een vruchtbare bodem biedt aan de druiven van de Weissburgunder en Blauburgunder, evenals de inheemse wijnen van Zuid-Tirol, zoals de Vernatsch (schiava), de Gewürztraminer en de Fraueler.
Vergeleken met andere regio’s wordt de wijnbouw in Vinschgau gekenmerkt door kleinschaligheid, en niet door grote coöperaties.
Kastelbell, Latsch en Schlanders, met hun 35 hectare wijngaarden, zijn DOC-gebieden en produceren zeer gewaardeerde topwijnen, evenals heerlijke likeuren en brandewijn.

De cijfers

In Alto Adige werken ruim 10.000 mensen in de wijnbusiness.
Verdeeld over 150 wijnbedrijven groeien er (op 5.400 ha wijngaarden) meer dan 20 verschillende druivensoorten. Deze wijngaarden liggen tussen de 200 en 1000 meter hoogte.
Maar liefst 98% van de wijngaarden ligt in een DOC- of een DOP-gebied. Zeven procent van alle Italiaanse wijnen wordt hier gemaakt, waarvan 58% witte wijnen. De focus van de wijnboeren verschuift – nog steeds – meer richting de witte druiven.

Klimaat

Door de hoogteverschillen, bergen, dalen en verschillende grondsoorten kan men hier al die verschillende druiven ook optimaal laten groeien. Dit bergachtige gebied heeft tijdens het groeiseizoen een gemiddelde temperatuur van 18 graden, maar door de hoogteverschillen en de invloed van de wind, kan het verschil tussen dag en nacht ver uiteen lopen. Door deze grote verschillen in temperatuur zijn de druiven in staat om een wijd spectrum aan verschillende aroma’s te ontwikkelen.
Dat beloofde wat!

Alhoewel we als club niet echt van regels blijken te houden, was er toch 1 regel waar meerdere leden streng de hand aan wilden houden.
Annemiek begon enthousiast aan de uitleg, maar de regel “eerst schenken, dan praten” werd door enkele leden nog even onder de aandacht gebracht.
Direct werd dan ook begonnen met het inschenken van de indrinker.
Met 18 aanwezigen was de opkomst goed te noemen. En dat gecombineerd met onze mooie nieuwe glazen, maakte het in het begin wat lastiger om de flessen helemaal rond te laten komen.

Rotari Trento DOC Brut 2021

Een mousserende wijn, niet uit Vinschgau, maar uit de zuidelijkere omgeving van Bolzano.
Een fijn begin: mooi helder, strogeel, veel citrus, grapefruit, mooie bitters en vitaal. Peter roemt de mooie gistneus. Valérie herkent de chardonnay-druif in deze indrinker.

De avond werd vervolgd met 3 proefrondes van elk 3 wijnen.

De eerste ronde:
1.1. Glimmer – Unterortl Vinschgau Alto Adige Süd-Tirol – 2021
1.2. Muller Thurgau – Unterortl – Kastelbell-Tschars – 2021
1.3 Weissburgunder Josmaor-hof – Kastelbell-Tschars – 2021

 

In absolute stilte werden de 3 wijnen uitgebreid en serieus geproefd en kon de discussie losbarsten.
Toos noteerde bij wijn 1 noten, bloemen, zachte zuren en vond het een mooie wijn. Zou het een pinot gris kunnen zijn?
In de tweede wijn noemt ze bloemen en peer. Toos vermoedt dat dit een chardonnay is. In de derde wijn roemt ze het rijke fruit, de mooie balans en mineraliteit.
Kees vond de tweede wijn wat voller, vetter en zachter en vermoedt in de derde wijn wat houtlagering.

De tweede serie wijnen
2.1 Riesling Unterortl – Kastelbell-Tschars 2021
2.2 Riesling Bio Lehengut Kastelbell-Tschars 2020
2.3 Mitterberg Weiss Souvignier Gris Gegenwind bio Lehengut Kastelbell-Tschars 2020

Valérie proefde in deze wijn appelmoes, peer, kruiden, grapefruit, mooie frisheid.
De riesling van Lehengut viel een beetje weg tegen zoveel moois, sommigen proefden peer en vonden de bitters mooi.
Nummer 3 had een zwoele aromatische neus, kreupelhout en was een wat zware wijn.
Rob vond 2.1 een wat gesloten neus hebben. Hij beschreef de wijn als bloemig en proefde appel, peer, met een mooie frisheid en een vuursteentje. De 2e vond hij een gesloten neus hebben en in de derde wijn bosgeuren en in de smaak, honing en tertiaire tonen. De eerste twee wijnen vond Kees hartendiefjes.
De 3e wijn is gemaakt uit souvignier gris, een witte Duitse wijndruif die in 1983 is gemaakt door het kruisen van de rode Franse druivensoort cabernet sauvignon met de witte Duitse druivensoort Bronner.
Wederom drie mooie wijnen.

En dan de laatste reeks:
3.1 Blauburgunder Josmoar-hof – Kastelbell-Tschars 2020.
3.2 Blauburgunder Riserva Bio Lehengut – Kastelbell-Tschars 2018.
3.3 Blauburgunder Riserva Unterortl – Kastelbell-Tschars 2019.

Kati vond wijn 1 kruidig in de neus, geen intense geuren, proefde pruimen, framboos, chocola en houttonen. Body gemiddeld, lange afdronk, mooie zuren.
Wijn 2 leek erg op 3.1, nog wat gesloten, zuren en bitters in balans,
Voor Harry de mooiste van de avond, kruidig in de neus, kers, peper zuren, een soort explosie van smaken, tamelijk lange afdronk, wat tannines. Peter vond wijn 1 veruit de mooiste. Jan Willem noteerde een romige neus voor nr. 3, met kers en framboos.
Stevige zuren en bitters bij het proeven. Alle 3 de wijnen vielen in de smaak,
In de 3e wijn rook Maarten toffee, boter en frambozen.
De typische pinot noir-kenmerken kwamen naar voren in deze Blauburgunders. We vonden dit mooie, elegante wijnen.

Conclusie:
Een mooie proefavond met verrassende wijnen die ook nog eens redelijk geprijsd zijn. Een terecht applaus voor Annemiek aan het einde van de avond!