Oostenrijk – Brabantse Wijnsociëteit: beter wijnproeven, méér genieten

04apr/2023

In het voetspoor van de Bon Vivant

Hij heeft een goede neus voor wijnbarretjes. Zijn kwaliteit is oprechte interesse, in het verhaal ván de wijn en achter de wijn. Hij kan zich goed verbinden met wijnbouwers. Eigenlijk met iedereen die geniet van eten en drinken, of dat nu een wijnhandelaar, slijter of kunstenaar is. Bovendien durft hij af te wijken van wat gangbaar is. Just Krijn is een man vol verhalen, die hij deze proeverij met ons deelt.

Weingut Muster, gelber muskateller 2020

Deze biodynamische wijn uit Steiermark Oostenrijk komt van een kalkbodem. Aangeraden door de wijnbar eigenaar. En ja, die adviseert bijzondere flessen. Een wat reductieve geur, zegt Maarten. Citrus in de geur en die typerende limonade-achtige smaak die natuurwijnen kenmerkt. In het weekend na de proeverij zie ik de fles in een hippe koffiebar in Antwerpen. Origineel.

Filip Mlynek 2019, zylvanské zelené

Tsjechische witte wijn, dichtbij de Oostenrijkse grens gemaakt, tussen Brno en Wenen. 6,1 grams restsuiker. Geelgouden kleur, boterige geur met kruiden, heel expressief. Harrie zegt: wijn met fijne marmeladesmaak, duidelijke mineralen en wat petrol. Noël benoemt ananas in een zwoele geur.

We proeven voor het eerst wijnen uit Albanië. De geschonken riesling en witte serine vond ik wat mager. De wijn van de autochtone kallmet is interessanter.

Kantine Kallmeti 2018, kallmet, Albanië

Zowel het dorp waar de wijn vandaan komt als de druif heten kallmet. Italiaans dakpannenbruine kleur, pittige smaak zij het enigszins vluchtig. Annemiek benoemt een zoetje – op het etiket lezen we dat de wijn late harvest is geoogst – en de kermiswijnbal.

Katine Belba reserve 2016

Gemaakt van sangiovese en montepuciano. Hartendief van Just. Valerie benoemt chocoladetonen. Ik ruik prominent cassis en bramen. Vrij donkere kleur en nu nog een straffe wijn. Potentieel.

We sluiten af met een bijzondere slivovicz, die werkelijk waanzinnig uitstekend proeft.

Dank Just, voor de niet doorvertelbare verhalen  en het delen van jouw plezier.

Onbesproken wijnen:

12apr/2022

By Maarten Dropin Food and Wine

Let’s Chardy

Al jaren zijn er grote groepen mensen die zich scharen achter de zogenaamde ABC beweging: Anything But Chardonnay. Maar vanavond proeven we gelukkig allesbehalve dat. Chardonnay only. Of, zoals de Australiërs zo leuk kunnen afkorten: Let’s Chardy!

De druif is een echte ‘wijnmakers-druif’, die natuurlijk ook in grote mate bepaald door terroir en klimaat. De wijnmaker kiest zijn of haar stijl van wijn maken, waardoor een oneindig breed palet aan wijnen kan worden geproefd.

Annemiek Vermeijlen heeft vanavond een mooie line-up van diverse landen, regio’s, stijlen en smaakbelevingen. Wie durft er dan nog te zeggen dat Chardonnay in de ban moet …?!

Als indrinkers twee mousserende wijnen:
De Crémant de Bourgogne Blanc de Blancs Brut Cuvée Lucien van Viteaux Alerti, met een blend van 80% Chardonnay en 20% Aligoté voor de verfrissende zuren (Noël dacht ’t al te herkennen) heeft fijne mousse, is lekker fruitig volgens Peter met tonen van citrus, appel en amandel. Eric haalt er ook iets zoetere tonen uit, caramel en fudge. Mooie afdronk die niet snel weg is. Prima glas voor die € 14,80.

De Blanc de Blancs Brut Champagne 2010 van Telmont heeft ook een fijne mousse die echter veel langer aanhoudt. In de neus, maar dat kan je met een jaargang 2010 ook verwachten, een wat ‘belegen’ neus (Eric noemt het zelfs “stoffig”), maar bij de eerste slok is hij verrassend sappig. Kees benoemt rijpe appel en abrikoos, maar ook een aangename frisheid. Deze fles is ooit bij een wijntrip van de Brabantse Wijn Sociëteit door Annemiek meegenomen. Wie bewaart heeft wat en wat zijn wij daar blij mee!

De eerste droge wijnen zijn allemaal op RVS vergist.
De eerste, de Markowitsch Chardonnay 2020, zet een hoop mensen op het verkeerde been. ‘Je fopt ons!’, aldus Noël. ‘Sauvignon Blanc en Viognier tonen en een zweetneus’. Valerie vermoedt een warmer gebied, vanwege het rijpe fruit (naast frisheid). Een smakelijke, betaalbare Chardonnay uit de Pay d‘Oc, gokt Peter.

Niets daarvan: Oostenrijk (Carnuntum, iets ten zuiden van Wenen). Rijpe neus met een mooi klein bittertje na. Sappig en voor die prijs (€ 10,50) erg aangenaam.

Vervolgens driemaal Chablis. Een Petit Chablis 2019 van Domaine de l’Églantière, een ‘gewone’ Chablis 2017 van Domaine Sebastien Dempt en een 1er Cru Fourchaume van opnieuw Domaine de l’Églantière. Het verschil is in de opbouw van deze reeks duidelijk.

De Petit Chablis is duidelijk lichter. ‘Weinig expressie’ (Noël), ‘lichte body met korte afdronk’ (Valerie).

De Chablis van Sébastian Dempt heeft rijper fruit van citrus, maar ook rijpe peer & meloen, zelfs iets vegetaals. Eric en ik halen er asperge uit, voor Valerie is het de eerste wijn ooit waar ze broccoli in herkent. Een fraaie wijn met een mooie lange afdronk. Mooi glas dat de prijs van € 18,20 zeker waard is.

Tenslotte hebben we de de Premier Cru van Domaine de l’Eglantière in het glas, die behoorlijke verschillen in notities oproept. ‘Onrijp, weinig in te beleven’ (Valerie), ‘citrus met tropisch fruit met groenen tonen en behoorlijke zuren’ (Gerard) versus ‘stuivend fruitig, zoetje in de aanzet’ (Kees). Ik vind het zelf een erg mooie wijn met rijpe appel en peer in de neus, een sappige aanzet met rijpe witte perzik en een beetje amandel. Een tikje bloemig zelfs. Deze wijn had Annemieke gehaald uit de lijst van het NK Blindproeven van een aantal jaar geleden. Goede keus!

Hiermee verlaten we de RVS Chardonnays en komt het houtgebruik om de hoek kijken. Een overdadig gebruik daarvan is de belangrijkste reden waarom ABC zich zo heeft afgekeerd van de druif. Maar ja, wie zegt dat je hout overdadig moet gebruiken?

De volgende wijnen van Annemiek laten zien dat beschaafd houtgebruik de druif perfect kan ondersteunen, zelfs verrijken.

De Côte de Nuits-Villages 2017 van Désertaux-Ferrand. Nu zijn we toch wat zuidelijker dan de Chablis en dat proef je. Rijp fruit en de ronde aanzet van beschaafd houtgebruik met een licht filmend mondgevoel. ‘Geconcentreerd, prettige bittertjes, gewoon lekker!’, Gerard is enthousiast. Kees wordt blij van de rijpe tonen (abrikoos) en de fijne lange afdronk. Eric meent tonen van verbrand rubber te ruiken (Zuid-Afrika?) en proeft een wijn met veel warmte en body. Grappig is dat deze wijn niet alleen Chardonnay bevat, maar ook 30% Pinot Blanc. Dit geeft ‘m wat extra rondeur, lekker!

Na deze fraaie Bourgogne gaan we de Franse grenzen over, op naar de Nieuwe Wereld.

Eerste stop: Australië.

De Innocent Bystander Chardonnay 2017 van Brown Brothers uit Yarra Valley heeft rijpe fruittonen (citrus, appel, peer en mango) maar ook mineraliteit. ‘Sappig en levendig, vief’ vindt Peter.
De St. John’s Road PL Chardonnay 2016 uit Eden Valley heeft ook rijpe, zelfs tropische tonen van ananas, maar tegelijkertijd mét frisheid. En met de invloeden van elf maanden op hout, waarvan 50% nieuw en 50% gebruikt. Peter vindt de neus ‘naar’, zwavelig, maar gelukkig in de smaak beter, met een mooie balans en mineraliteit.

En dan de grande finale (ten minste, qua intensiteit): Zuid-Afrika, Californië en Sicilië.

De Ataraxia 2020, afkomstig van de Walker Bay in Zuid-Afrika. Ook hier wisselende proefnotities. ‘Flauwe neus, zoetzure aanzet, citrus, wat hard’ volgens Gerard, maar Cees vindt in zijn glas een kruidige en vanille neus, citrus maar ook tropisch (ananas en abrikoos) met fijne zuren. Noëls notities sluiten op dat laatste aan: mango, elegantie en intensiteit. Ik vind zelf de aanzet ook wel wat strak, met behoorlijke zuren.

De Directors Cut Chardonnay 2020 van Francis Ford Coppola kan op meer eensgezindheid rekenen. Stuivende neus, rijk, mooie ronde bitters, voller en zwoeler maar tegelijkertijd verfijnd. ‘Lekker!’ Mogen we eigenlijk niet gebruiken, maar ja, als ie lekker is mag dat toch gewoon gezegd worden? Een fraaie wijn van € 25,95.

En de uitsmijter is de Tenuta Rapitalà Chardonnay 2019, een wijn uit Sicilië. Goudgeel, notig in de neus (amandelen, walnoot) en Valerie moet zoeken naar het fruit. Komt uiteindelijk bij terecht bij mango. Redelijk scherpe zuren in de aanzet maar de wijn wordt daarna milder, viscoos, met mooie bitters na. Aanvankelijk met een lage intensiteit, maar die neemt geleidelijk toe naarmate je langer proeft. Bijzonder!

De rode draad bij (in ieder geval deze fraaie selectie) Chardonnays: het citrus, de mineraliteit en met de houttonen en vettigheid valt het ons prima mee. Dus ABC? Nee!

Al met al een fijne Chardonnay-only proeverij, die Annemiek ons heeft voorgeschoteld.

Verslag: Maarten Drop

28sep/2021

By Peter van den Besselaarin Food and Wine

Sauvignon Blanc uit Südsteiermark: “Best wel leuke zuren”

Eric Hoepelman maakt van zijn hart een moordkuil, niet zozeer met woorden (“Mwaa”) maar met een gezicht dat aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Hij is geen liefhebber van wijn gemaakt van de sauvignon blanc. Ergens wel te begrijpen, want vaak schraal en met scherpe zuren. De zomervakantie in Oostenrijk is vastgelegd door zijn eega. In een gebied met, godzijdank, wijngaarden. En pas ter plekke verdiept Eric zich erin. Om héél blij verrast te worden door… precies: wijn van sauvignon blanc. Het kan verkeren. We proeven onder het motto Klapotetz, een windmolen van hout die met een klappend geluid vogels verjaagt. Prachtige documentatie, die je hieronder kan bekijken. Een waardige sociëteitsproeverij, leerzaam.

De Frizzante indrinker is gemaakt van gelber muskateller, een glas met vorlijke geur.

In de eerste twee series meteen vier sauvignon blanc. Met mooie commentaren, bijvoorbeeld dat de wijn “opmerkelijk lang blijft nahangen” – altijd een teken van kwaliteit. Ik hoor ook “best wel leuke zuren”, precies de reden waarom Eric toch gewonnen is voor deze wijnen. We leren over de kwaliteitspiramide. De wijnen spreken mij ook aan. Sappig en met veel rondeur.

Ried wijnen

De Ried wijnen hebben iets extra’s. Eric heeft de classificatie die serieuze wijnboeren zichzelf opleggen uitgelegd. Ik baseer me vooral op de proef op de tong, waar de Ried wijnen enorm plezieren.

Sattlerhof 2019 Ried Kapellenweingarten
Het lijkt alsof ik ineens méér wijn in mijn glas heb: deze wijn is rijker en minderaliger dan de voorgaande. Erg mooie rondingen. Een krachtpatser ook wel. Naast de volgende wijn zou je deze wijn als mannelijk kunnen typeren. Hoge zuren zegt Annemiek. En bitters van grapefruit. Willem Jan ruikt en proeft gekarameliseerde appel. Laten we het erop houden dat de wijn prettige complexiteit heeft.

Wolmuth 2019 Ried Sausaler Schlössl
Peer, meloen, zachtere zuren. In mijn schrift met aantekeningen staat: verfijning. Een meer vrouwelijke sauvignon blanc. Willem Jan benoemt kreupelhout en een bloemige smaak.

Wolmuth 2019 Ried Steinriegl
Just ruikt appel, Annemiek munt. Abrikoos is mijn aantekening, geparfumeerde wijn met mineraal en jawel, buxus. Eric zegt die buxus vaak niet te ruiken/proeven en hij waardeert dat in deze Oostenrijkse wijnen. Sappig en rond, bepaald geen straf om te drinken.

Tement 2018 Ried Zierreg
Hier zitten we ineens in een heel serieuze prijsklasse. Abrikoos en amandel proef ik, goede zuren, sappig en met wat lucht in het glas ook mineraliteit. Verfijning in de smaak.

Wolmuth 2019 Ried Edelschuh
Een ongelofelijk mooi glas wijn, waar je dan ook wel wat voor moet neertellen. Brandnetel ruik ik. Geparfumeerd en breed. Sappige smaak, hoge zuurgraad. Heel gastronomische wijn. Just roemt de elegantie en benoemt marsepein en sinaasappelzeste.

Kijk, het leuke van zo’n ontdek-vakantie, is dat je – mits je wijn meeneemt voor de kelder – er nog járen van kan nagenieten. Een tikje jaloersmakend is het wel, zo’n ontdek-vakantie die je smaakpapillen eens helemaal out of the box doet zinderen. Dat gun je iedere wijnliefhebber. Dank voor jouw search en het delen, Erik.

verslag: Peter van den Besselaar

Presentatie over de proeverij in PDF: klapotetz

12sep/2020

By Willem Jan Withagenin Food and Wine

Knipogen naar het nieuwe seizoen

Wijnen uit zeven landen staan op tafel in de werkavond: vijf Franse, drie Italiaanse, twee Duitse, twee uit Oostenrijk en een wijn uit Zuid Afrika, Spanje en Portugal. Er staan ontdekkingen bij. Maar ook verschillende knipogen naar de thema’s van proeverijen in het nieuwe seizoen.

Er staan twee Grüner Veltliners op tafel.

Grüner Veltiner Huber 2019 Traisental

Gemaakt van druiven die komen van stokken tussen 5 en 60 jaar oud. Fris, kruisbes, kruidig en floraal, milde zuren.

Grüner Veltliner Martin Obenaus 2017 – G – Granbarrel

Im Granitsteinfass gereift, zegt het rugetiket. Op de foto staat Martin Obenaus naast zo’n stenen wijnvat. Opmerkelijke wijn, goudgele zweem, rijpe peer en hooi (niet gek dat de wijn voor chenin blanc wordt aangezien). Earl Grey thee, forse wijn, krachtig en karaktervol. Willem Jan benoemt een oxidatieve toon, zwoelheid, een interessante wijn is zijn conclusie.

Nobile de Montepulciano 2015 Messagero

RobK benoemt de goede balans van de wijn: licht animaal. Rijke wijn met rood fruit in de geur, ceder, tabak, de smaak is aangenaam, stevig en warm. Hap sap wijn. Uit het mooie Toscane.

Il Favot 2015 Langhe Nebbiolo Poderi Aldo Conterno

De druiven vergisten in RVS tanks gedurende 6-8 dagen, met schilcontact. De wijn rijpt daarna eerst in RVS en vervolgens enkele maanden in kleinere, eikenhouten vaten. Proefnotitie: Roodbruine en vrij transparante kleur. Ik ruik de karakteristieke rozen. Erg mooie geur, heel elegante wijn. In de smaak de voor Piëmonte karakteristieke bitters, ik vind dat altijd wat ontoegeeflijk én karaktervol. Mooie wijn.

Baía de Troia 2018 Castelão Casa Ermelinda Freitas

De druiven voor deze wijn komen van 60 jaar oude wijnstokken, ze zijn handmatig geplukt. Autochtone druivensoort: castelão. De wijnstokken krijgen 300 zonuren per maand met temperatuur die soms kan oplopen tot 45 graden. 12 maanden gerijpt in nieuwe Franse eikenhouten vaten. Rijke geur, zwartrood fruit, zwoel, zoete aanzet, chocolade in de smaak.

Auxerrois 2015 Auslese Weingut Cuntz & Scheu

Een curieuze uitdrinker, we drinken niet zo vaak Auxerrois en al helemaal geen met het predikaat Auslese. Afkomstig van de Schweigener Sonnenberg. Frisse en soepel aangename wijn met medium zoetheid.

Proeverij 8 sept 2020
Proefnotities Peter van den Besselaar

Overzicht van alle gedronken wijnen

WhatsApp Image 2020-09-08 at 21.47.35 (1)

15dec/2019

By Peter van den Besselaarin Blogger, Food and Wine

Traditionele wijnlanden, mooie wijnen

Bodega Lopez Ristobal

Na een aantal keren nieuwe wereld wordt het tijd om weer eens oude wereld te proeven. Niet omdat we niet genoten hebben, maar omdat Claartje Grielis gewoon zin had om nog meer te proeven. Daarbij neemt ze ons mee op reis door Europa, plaatsen die ze zelf bezocht heeft en alle wijnen zijn ter plaatse gekocht.

We beginnen de reis in Spanje, Catalonië.
De indrinker Codorníu Gran Codorníu vintage 2015 Pinot Noir, van het oude Spaanse huis Codorníu in de wijnstreek Cava DO Catalonië. Het heeft een mooie roze-oranje kleur, fijne mousse, framboos, aardbei en mineralen in de neus, fris, bittertje en fruit, zacht en mineralen. Velen vinden de afdronk fijn. Dat bittertjes best lekker kunnen zijn, net als de zuren en zoetjes laat deze cava zien.

Dan gaat de reis verder, nu dichter bij huis, Duitsland waar drie plaatsen aangedaan worden aan de Ahr, Saar en Mosel. Drie verschillende wijnen, de eerste is licht geel en volgens Paul groene appels, fris, strak droog, mineraliteit, strak in zuren en beperkte complexiteit, Het blijkt een blend te zijn van Weisburgunder, Grauburgunder en Riesling: Schlossgut Diel, Diel de Diel 2017. De tweede wijn is bleek licht geel, stinkertje (petroleum) in de neus. Zoete geur exotisch fruit lychee in de mond.

imposant: Schloss Lieser

Saskia denkt dat wijnen één en twee riesling zijn maar nummer drie is anders: munt, biergist en hoog in de zuren en bitters zijn ook aanwezig, ze drinkt liever twee, drie is niet haar smaak. De tweede wijn is bij de meesten favoriet, terwijl wijn drie bij Claartje en Toos de favoriet is. Beide wijnen zijn Riesling, de tweede Riesling Kabinet 2016 Van Volxem Bockstein en de derde Riesling Schloss Lieser 2018 Thomas Haag. Hier blijkt dat 2018 een moeilijk jaar is en dat de wijnen te weinig zuren kunnen hebben. Ondanks dat is het een heel mooie wijn.

Dan gaat de reis weer verder. Iedereen denkt met de twee rode wijnen in een warmer land te zijn beland door het proeven van veel gekookt fruit. Diep robijn rood, zwart bramen gestoofd fruit, karnemelk, eucalyptus, niet teveel alcohol, mooi in balans, niet te veel tannine bij de eerste. Volgens Eric diep fruit, bramen, hoger in de neus meer inkt, blauwe bes, en het blijft lang hangen. De tweede wijn is roder, champignons, cassis en een zoetje maar ook zuren.

Beide wijnen hebben eucalyptus en munt in de neus maar de tweede is meer uitgesproken, mooie zuren in balans en veel smaak concentratie en fijne tannine. Zitten we in Zuid Italië of in Bordeaux? Rhone, Spanje, Haut Medoc, van alles is genoemd, maar……. beide geblindeerde wijnen komen uit Oostenrijk. Ze zijn van Leo Hilliger uit Burgenland, de eerste 100% St Laurent, 12 maanden op hout. Druiven staan op leem en kiezel in Burgenland, tegen de Hongaarse grens. De tweede wijn is een blend van Shiraz, Zweigelt en Merlot uit 2016. Deze heeft ook houtrijping en daarna nog een keer flesrijping. Iedereen is op het verkeerde been gezet met deze twee mooie wijnen uit Oostenrijk!!

Na Oostenrijk gaan we weer terug naar Spanje, maar dan meer naar het westen: Rioja Alta. Twee geblindeerde rode wijnen die de meesten ook weer op het verkeerde been hebben gezet. Volgens Maarten bevat de eerste wijn veel donkerfruit houttonen, in de smaak geïntegreerde tannine en complexe afdronk. Is het een Bordeaux? Is het Cabernet?
De tweede wijn is diep, minder verkleuring, geur tertiair, bouillon maggi maar is later minder aanwezig. Minder rijpe plakkende tannine, meer donker fruit in smaak, ceder laurier, en een lange afdronk.
Eerste wijn mooi om te drinken, de tweede is om te laten liggen. Toos vindt de tweede een moeilijke wijn. Velen denken aan de lessen van Hans: Italië! Bij de eerste wordt voornamelijk aan Nebbiolo, gedacht vanwege teer, leer, mooie wijn en zacht en romig, geïntegreerd, en een prettig mond gevoel.
Tweede is lastiger, cassis, zwarte, kers potlood drop, uit Toscane? Echter de tweede wijn komt uit 2009 en is een Tempranillo uit het Spaanse Ribera del Duero , 14 maanden op vaten gelegen van de Pago de Manvirgo wijngaard (85 jaar oude stokken en kalkrijke grond) van het huis Lopez Cristobel Bagús. En is dus inderdaad ouder dan dat hij lijkt. Door de contrasten van hard maar ook zacht was het moeilijk in te schatten dat de eerste een Rioja was van Viňa Ardanza Reserva 2007. Deze wijn wordt alleen in goede jaren gemaakt zoals deze uit 2007, dat wil zeggen: mediterraan jaar als de wind dan uit het noorden komt.

De reis gaat verder. Weer wordt er getwijfeld over het land waar de laatste twee rode wijnen vandaan komen. Is het Frankrijk of Italië? Volgens Eric heeft de eerste wijn wat boter en na een tijdje oude boter in de neus, is hard en peperig. In de mond stevig, hout, harde wijn maar ook wat fris. De tweede, bruin, neus maggi aards, weinig fruit in mond ook aards. Saskia, is het gedeeltelijk met Eric eens, was eens mooier, bouillon en lavas maar ook nog wat fruit in mond. De tweede roept wat vraagtekens op, het is een heel mooie wijn, maar was deze ooit mooier of gaat deze nog mooier worden? Na verloop van tijd krijgt deze wijn ook een mooiere afdronk en volgens Willen-Jan zelfs jammig en zoet in de neus. Paul heeft andere proefnotities, bij de eerste verse kersen, een sangiovese op nieuwe hout. De tweede is een Toscaanse wijn, Carbernet met Merlot, blend die krachtig is en jodium heeft, hij vindt het een hele mooie wijn. Zelf vind ik in de eerste wijn ook de anijs tonen duidelijk naar voren komen. Beide wijnen komen inderdaad uit Italie, de eerste wijn is een Villa Antinori Chianti Classico Riserva uit 2012 (Marchesi Antinori) en de tweede een Brunello di Montalcino Riserva 2007 (Conti Constanti). Deze tweede wijn wordt alleen gemaakt in de mooiste jaren. Je kunt deze drinken tussen 2018 en 2030, dus hij is net op dronk.

We eindigen de reis in Oostenrijk, de uitdrinker is donker geel, mooie perzik geur, muscat, hazelnoot, bittertje maar ook zoet. Kracher specialiseert in zoete wijnen. Deze Beerenauslese is gemaakt van 60% Welsriesling en 40% Chardonnay. Het wijnhuis Kracher ligt in het Seewinkel gebied in het Oostenrijkse Burgenland. Door de verdampende periodes van het Neusiedler Meer, mistige avonden en het warme Pannonische klimaat, is het continu warm en vochtig en kan de Botrytis Cinera zich goed ontwikkelen, wat de basis is voor deze Trockenbeerenauslese.

Een paar zoete wijnen doen het heel goed in de hele wereld. Net als Château d’Yquem, dat de meest bijzondere wijnen in de wereld maakt en op de hoogste heuvel in Sauternes ligt met wijngaarden in een bijzonder eigen microklimaat. In 2012 is er een wedstrijd geweest tussen het huis d’Yquem en Kracher, lees hier de notities. De Kracher is een factor 20 goedkoper.

Een mooie reis door Europa en iedereen snapt waarom Claartje deze wijnen uitgezocht heeft.
Prachtige wijnen, we hebben genoten van het proeven.

Proefnotities en verslag Annemiek Vermeijlen

16mrt/2019

By Peter van den Besselaarin Blogger, Food and Wine

Mijn spelen is leren, mijn leren is spelen - Best off riesling

In 1778 verscheen
in Utrecht anoniem de bundel Proeve van kleine gedigten voor kinderen, daarna
toegeschreven aan de advocaat Hieronijmus van Alphen – dezelfde van Jantje zag
eens pruimen hangen – met het gedicht Het vrolijk leeren:

Mijn speelen
is leeren, mijn leeren is speelen,

En waarom
zou mij dan het leeren verveelen?

Het lezen en schrijven verschaft mij
vermaak.

Mijn hoepel,
mijn priktol, verruil ik voor de boeken;

Ik wil in
mijn prenten mijn tijdverblijf zoeken,

’t Is wijsheid, ’t zijn deugden,
naar welke ik haak.

(haak=
verlang)

Spelen en
leren, leren en spelen, is wat Hans Lodewijkx altijd doet met zijn ontregelende
proeverijen. Met series die door elkaar worden gehusseld. En te veel wijnen.
Want kiezen, dat kan ie niet goed, Hans Lodewijkx. Maar wát een neus voor
kwaliteit. Oprechte interesse in het ambacht van de wijnmaker, respect voor
terroir. Prachtige documentatie én foto’s. Met zijn Best off Riesling maakt
Hans zijn reputatie meer dan waar. Zijn laatste proeverij, ik hoop op een
Heintje Davids effect…

Vijf
indrinkers, een heeft kurk, dus vier om te proeven.

ADAM DRONER
HOFBERG RIESLING KABINETT

Héél leuk om te doen. In de oudere wijnen komt petrol terug in de
proefnotities, ieder jaar ouder betekent een iets rijkere geur. Zo heeft 2017
citrus, in 2016 komen er bloemetjes bij, in 2014 wat boter en kruidigheid en in
2013 mineraliteit. 2017 is vooral beloftevol, 2016 heeft de voorkeur van de
meeste proevers, Rob roemt de perfecte eenheid en zoet/zuurbalans, Claartje
noemt 2016 het meest ambitieus, 2014 heeft mijn voorkeur van wege de rijke
boterige geur, prominente zuren en rondeur in smaak, terwijl 2013 relatief de
zachtste zuren heeft, de meeste kleurontwikkeling en het zoet wat meer naar
voren komt. Voortreffelijke wijnen.

Hierna volgen negen Grosses Gewachs Rieslings, een Oostenrijkse Riesling en
twee Auslese Rieslings. Ik herinner me jongere jaren GG proeverijen en die…
vind ik moeilijk! Maar nu proeven we zes, zeven, tien jaar oude wijnen… lekker.

ROBERT WEIL 2013 KIEDRICH GRÄFENBERG GG

Rheingau. Helder waterig, geel, peer, goed concentraat, bittertje. Eric benoemt
witgeel, zure appel, grapefruit, verf, steen, mineraal en mandarijn. Just voegt
meloen toe.

CHRISTMANN 2013 KÖNIGSBACHER IDIG GG

Pfalz. Goudgeel, citrus en bloemig, heel prominente zuren, eleganter en smaller.
Volgens Eric rijker in de mond, tropischer, mango, boter, munt en abrikoos.
Just benoemt vanilletonen, frisse en fijne zuren, nootachtig. Paul noemt deze
wijn wat minder geconcentreerd dan de vorige, iets duffer.

KÜHLING GILLOT 2013 NIERSTEIN PETTENTHAL GG

Rheinhessen. Goudzweem, peer, mineraal, ook wat aards in de smaak, best
uitgesproken, bittere zuren, eetwijn met veel kwaliteit. Eric stoort zich aan het sulfiet in de neus
waar Cees de wijn typisch noemt, true to type met petrol én een piepklein
zoetje.

KELLER 2013
WESTHOFEN KIRCHSPIEL GG

Rheinhessen. Heldere kleur, goede zuren, goede balans, best spannend. Eric
bemerkt dat de wijn lang blijft hangen (altijd een kwaliteitsindicatie). Cees
ruikt ananas. Toos betitelt de neus als fraai met perzik, appel, zoetje, mango,
smaak is het meest complex van de Rheinhessen GGs.

WAGNER STEMPEL 2013 SIEFERSHEIMER HEERKRETZ GG

Rheinhessen. Meeste kleurontwikkeling, kleine bloemetjes, een kruidje, sappig,
misschien net iets eendimensionaler dan de andere, Cees benoemt ananas,
stevigheid en een bittertje. En Eric petrol, honing, stroop en bloemen.

Monzinger Halenberg

EMRICH-SCHÖNLEBER 2012 MONZINGER HALENBERG GG

Nahe. Helder, peer, goede bitters, eetwijn, ook wat tropisch fruit, mango, hangt
mooi na, elegantie. Berry is onder de indruk: compacte geur, peer, hooi, stro,
honing, sappig, komt dunner binnen, elegant en blijft lang doorspelen.

SCHÄFER-FRÖHLICH 2012 MONZINGER HALENBERG GG

Nahe. Fantastisch natuurlijk, twee producenten van dezelfde wijngaard en
hetzelfde jaar. Helder, klein mufje, mineraal, kardemom, kruidje, scherpe zuren.
Berry ruikt wat hij nog nooit in Riesling rook: skischoenen! Gebruikte bedoelde
hij volgens mij. Dat denk ik door de andere woorden: stinkkaas, zweet. Eric
weet diezelfde geur dan weer iets omfloerster te verwoorden: Munsterkaasje!

EMRICH-SCHÖNLEBER 2009 MONZINGER HALENBERG GG

Nahe. En dan dezelfde wijngaard, dezelfde producenten, maar dan drie jaar
ouder: 2009. Vanille, goed geconcentreerd, tropisch fruit in de geur, mango,
héél lang nahangend bittertje. Heel complexe wijn, liefelijker geur dan de
volgende wijn, ook liefelijke smaak door een pietsie zoetje van hele rijpe
druiven. Eric benoemt petrol en honing. Leila benoemt de wijn als subtiel, lekker,
abrikoos.

SCHÄFER-FRÖHLICH 2009 MONZINGER HALENBERG GG

Nahe. Gesloten neus, mooie smaak met prominente bitters, veel concentraat, komt
pas na lange tijd los. Claartje ruikt petrol en proeft in de smaak tropisch
fruit. Saskia benoemt vooral de erg mooie zoet/zuur balans. Just ruikt iets
gistigs op de tong, fruitzuren die lang blijven hangen. En HansL? Die zegt:
deze wijn elektriseert meer. Mooi gezegd.

FX PICHLER RIESLING UNENDLICH 2005

De enige Oostenrijkse riesling in de proeverij, maar wat voor een! Goudgeel,
uitstekende balans, goede zuren, licht honing, perzik, abrikoos. Adembenemende
wijn. Diederick is ook onder de indruk: rijp, tropisch fruit, honing, caramel,
intense smaak, botertje, complex. Wanneer open je zo’n pareltje uit de kelder?
Ach… wat maakt het uit, is het voor een feestje dan is het goed, is het zomaar
dan beleef je een feestje. Meditatiewijn. Gastronomische wijn.

WEINGUT HAART 2016 PIESPORTER GOLDTROPFCHEN AUSLESE #30

Twee piepjonge Ausleses, cuvee #30 en #35, ook nu speelt Hans weer met onze verwachtingen
en kennis, wat is het verschil? De eerste wijn is liefelijk, uitnemende balans,
goede zuren, vettig, ananas. Echt een fles om tot 2026 vanaf te blijven.

WEINGUT HAART 2016 PIESPORTER GOLDTROPFCHEN AUSLESE #35

Meer geur, al meer zoet, maar ook prima balans. Toos geeft ook aan dat het zoet
in deze wijn al iets meer naar voren komt. De oplossing? Deze wijn stopte met
gisten, zei Hans, om daarna weer door te gaan en gedurende een jaar lang (!) te
blijven gisten. Haart werkt alleen met wilde gisten. Spannend om deze twee
wijnen naast elkaar te proeven. Ook dit glas zou ik tot 2026 niet meer
aanraken.

Hans beloofde ons een ‘excerpt’ van vrolijke wetenswaardigheden; deze
grabbelton krijgen de geachte leden per email samen met de aankondiging van dit
verslag. We starten dit verslag met een gedicht. Hans werd op zijn laatste
proeverij ook uitgeluid met een gedicht, door Just, van Jean Pierre Rawie.

Park in
Volterra

De herfst
deed zich reeds vaag gevoelen.

Het was het
einde van ‘t seizoen.

De zetbaas
van het paviljoen

sjouwde met
tafeltjes en stoelen.

Geremd door
zuidelijk fatsoen

stonden
ragazzi en fanciulle,

verachting
veinzend, in de zwoele

namiddagzon
verliefd te doen.

Wij dronken
een glas wijn en zwegen.

Wij bleven
met onszelf alleen,

tot er een
oude man verscheen

die blaren
op een hoop ging vegen.

– Als in een
Franse film, zo één

waar ze
elkaar tot slot niet kregen.

17feb/2019

By Eric Hoepelmanin Blogger, Food and Wine

Duo's blind geproefd, met een heldere opdracht

Gerard van Avendonk opent het voorjaarsseizoen 2019 van de Brabantse Wijnsociëteit. Onder bezielende begeleiding van Bernard, trakteert hij ons op zijn “Mijn Favorieten”! Daartoe zet hij ons, na de indrinkers, steeds twee geblindeerde wijnen voor van hetzelfde druivenras. Aan ons de schone taak de druif te herkennen en zo mogelijk de verschillen te duiden. Heerlijk, zo’n duidelijke opdracht. Voor bijna iedereen….

De mousserende Pulpo albarino, 2017, Rias Baixas heeft een klein stinkertje in de neus. Op de tong volgt tropisch fruit zoals mango en ananas, met ook wat friszure groene appel.

De tweede mousserende indrinker is Pagos de Galir, godello, Valdeorras Galicië, 2017. Witgeel met een roze gloed. Claartje proeft groentonen – en ik maar denken dat je die alleen kunt zien – in een harmonieuze wijn. Peertjes, zegt Paul. En wat voller dan de andere indrinker, meent Kees.

Al snel hierna doet zich een uitdaging voor. Bij het doorgeven van de wijnfles, ‘struikelt’ de fles over het niveauverschil tussen de twee tafels en schenkt gul de wijn over het toetsenbord. Snel ingrijpen voorkomt erger, maar de toetsen d en f hebben toch een slokje te veel genomen. Deze geven zich gewonnen en doen niet meer mee.

Twee keer grüner veltliner, beide van Domaine Wachau.
Volgens Just is de Smaragd 2016 zwoeler en zoetiger dan de Federspiel 2017.
Ook Annemiek vindt Smaragd filmend met vanille en sinaasappel; Federspiel heeft een mooi parfum van mineraliteit en ananas, met een bittertje op de tong.

Als derde komt nu de tweede serie… Logisch toch?

Riesling. Het eerste glas komt uit de Alsace en is Trimbach riesling reserve, 2016. Bloemen en licht petrol. Het tweede glas is Dr. Loosen, Wehlener Sonnenuhr, 2017. Volgens het etiket is deze riesling niet ‘trocken’, maar ‘dry’. Is de internationalisering aan de Mosel doorgedrongen of doorgeslagen? De wijn heeft houtlagering gehad en prikkelt -toch – nog wat op de tong.

Serie 4 bestaat uit twee keer nebiollo. Beide zijn, zoals gebruikelijk, behoorlijk transparant. Renato Rabbi Ochetti, Langhe, 2016 is helder rood. Kees: kersen, staal, elegant en veel fruit. Diederick voegt daar bonbons en yoghurt aan toe. De tweede, Asheri, Barolo, 2014, lijkt wel een gespleten persoonlijkheid! Paul vindt ‘m tanninerijk met bitters (en kersen en rozebottels). Kees vindt ‘m dan weer zacht (en ook rode kers, vol stevig en concentraat). Een mooie nebiollo, volgens Noël.

We schalen op naar tempranillo met respectievelijk 15 en 24 maanden opvoeding op vat. Vina Mayor Rebera del Duero, reserva, 2013 is roodpaars, ruikt naar bouillon, jam en anijs. Cune Rioja, gran reserva, 2012 is roodbruin, voller en ‘dieper’,
zwart fruit en was.

Gestoofde wangetjes in rode Madiran wijn

We eindigen met tannat. Garzon tannat reserve, 2015 komt uit Uruguay.
Een dichte donkere wijn met was, zwavel, en veel zwart fruit zoals bramen. Chateau Montus prestige, Madiran, 2000 is een ‘rijke’ wijn als een herfstbos met umani, laurier en jodium. Een lokaal gerecht hierbij zijn wangetjes gestoofd in rode Madiran wijn (klik hier voor het recept).

Als ik tenslotte aan Gerard en Bernard vraag wat de lievelingen van deze avond zijn, blijken beider voorkeuren complementair. Bernard kiest voor de Smaragd van Domaine Wachau en voor Dr. Loosen. Gerard geeft zijn twaalf punten aan de indrinker van Godello en aan Montus uit Madiran.

Gerard, dank voor jouw rondleiding langs jouw Favorieten!

Proefnotities en verslag Eric Hoepelman

16dec/2018

By Peter van den Besselaarin Blogger, Food and Wine

Zeer leerzame proeverij: herken de Duitser

Thomas Seeger maakte een fantastische Blaufränkisch

Er zijn pittige
autorijders, Er zijn hele trage, voorzichtige, rustige en snelheidsduivels. Er
zijn koks die secuur met het kookboek ernaast hun grammen wegen en koks die uit
de losse pols en met flair hun gerechten maken. Wijnproevers? Die zijn er ook
in alle soorten en maten. De stille genieters. De studieuze die liefst vóór een
proeverij studeren en achteraf ook wijndruiven napluizen. Er zijn
wedstrijdproevers die net als Formule 1 rijders dansend en springend hun
victorie bezingen na winst. Er zijn proevers die eindeloos dubben en twijfelen
en proevers die feilloos druiven determineren. Er zijn proevers die koppig zijn
en hun gelijk willen halen. En er zijn proevers die vooral willen leren. Berry
Marinussen maakt een uiterst leerzame proeverij. Precies zoals we dat op de
sociëteit het liefste zien.

Baden met glooiende wijngaarden

We proeven
gerijpte jaren. Ook al zo mooi. 2009 is jongste wijn Ik betrap mezelf erop bij
de pinot/spätburgunder serie te denken “Wijn 2 is de mooiste, dan moet wijn 1 de
Duitser zijn”. Maar allengs denk ik ook “Dit is de allermooiste wijn, dat móet
de Duitser zijn.” Devil. Da’s inconsistent. Maar beide keren blijkt het juist.
Determineren is prima. Het blijft ook een gevoelskwestie. Of zo je wilt: een
kwestie van geluk. Deze proeverij is een herhaling van een thema. Met hele
slimme keuzes van Berry, die veel in de loop der jaren opgebouwde kennis heeft
toegepast. Ik hoop dat er over enkele jaren weer een komt.

1991 Riesling
Reserve, Peter Lauer, Mosel

De sekt van
Riesling (slechts twee proevers vinden deze wijn Duits) heeft een goudgele
kleur, mineralen, vuursteen en een hoge zuurgraad. De wijn is in 2018 pas op
fles gegaan. Tikje acquired taste, Toos noemt het een moeilijke wijn. Kees
benoemt amandel, meloen en aromatisch. Curieus en mooi glas, vind ik. Fijn dat
we dit proeven.

In de tweede
serie staan oude bekenden met wie het goed weerzien is.

2005 Knoll Ried
Loibenberg Riesling Smaragd, Wachau

De Oostenrijkse
riesling van Knoll. Wereldklasse zegt Hugh Johnson. We zijn er volgens Berry
geen vrienden mee op de sociëteit. Een eetwijn vind ik, met mahonietint en amandel-achtige
smaak. Duidelijk aanwezige bitters. Toos benoemt meloen, peer, abrikoos, vettig,
peperig, behoorlijk zuur en Eric ervaart sherrytonen en oude boter. Dunner qua
smaak is zijn oordeel.

2007 Robert
Weil Rheingau Kiedrich Grafenberg, 1er Gewachs Rheingau (Hartendief van Berry)

We bezochten
dit domein op een wijnreis. Oud goudgeel, zelfde geur van amandel, noten, iets
scherps, tikje onaangenaam en niet helemaal in balans lijkt het. Maar dan bij doorsklikken
heeft de wijn ineens alles: fraaier en beter in
balans dan de Knoll. Toos prijst ananas, peperigheid, mooiere zuren in
balans met bitters. Elegante wijn. Eric ziet een witgroen zweem, ruikt brandnetel,
witte bloemen, grapefruit, rijker van smaak.

In de serie met
Spätburgunder en Pinot Noir doet het Berry zichtbaar deugd dat er proevers zijn
die 2008 Weingut Koch *** Baden Spätburgunder beter beoordelen dan 2009 Domaine
Lecheneaut Nuits Saint Georges.

Lekker bij Blaufränkisch, Lamsrack

In een
verrassende serie komt Blaufränkisch (Lemberger) centraal te staan.

2008 Prieler Blaufränkisch

Een instituut
in Oostenrijk voor Blaufränkisch. Hele mooie neus, breed uitwaaierend fruit,
kruidigheid, er zit veel leven in deze wijn, spanning, elegantie, kruidkoek. Annemieke
benoemt donkerrood rood fruit, mineralen, foelie, tijm, veel zuren, licht
tannine, mooie bitters en een zachte
afdronk. Claartje noemt de wijn een tikje stoffig, herkent drop en tannine in
een wat verbrande smaak. Noël benoemt yoghurt in de aanzet, jodium, koffie,
bramen, cacao en drop.

2008 Weingut Seeger –
R – Lemberger, Baden (Hartendief van
Berry)

Annemiek benoemt
zwart fruit, anijs, veel hout, potloodslijpsel, kruiden en veel zuren. Claartje
ruikt iets verbrands, noemt de wijn warm, ruikt zeep, bos en proeft behoorlijk
tannine. Mijn aantekeningen: kersen en kruiden, mon cherie chocolade, morellen,
nieuw hout. De wijnen in deze serie zijn levendiger dan de pinots en hebben
duidelijk spanning. Seeger behoort tot de wijnelite van Duitsland. Weingut
Seeger won in 2017 de Deutsche Rotweinpreis met Lemberger. Wat een mooie
feestwijn.

2004 Dönnhoff Oberhäuser
Leistenberg Riesling Kabinett

Geluksmomentje
deze Nahe wijn. Hóe krijgen we het voor elkaar om een Kabinett-wijn veertien
jaar te laten rijpen voor we die drinken? Jong hebben ze zoveel charme dat 99%
deze leeftijd gewoon nooit haalt. Just ruikt perzik, honing, bloesem, zoete
appel, nectarine appelstroop en krentjes. Als je dat zo op een rij hoort of
leest, is meteen duidelijk: best complex.

Wehlener
Sonnenuhr Dr F Weins-Prüm 2003 Auslese (Hartendief van Berry)

Zeer levendig,
prachtbalans! Veel zuren en true to type Moezel. Diederick benoemt perzik, Annemiek
prijst de frisheid en mooie mondvulling.

Aan het eind
van de proeverij blijken we ‘collectief’ 4-1 te hebben gescoord, de Duitsers
zijn herkend. Fijn opgezet Berry.

24mrt/2018

By Peter van den Besselaarin Blogger, Food and Wine

Terechte prijzenpakkers

Antinori maakt prijswinnende…. syrah

De prijswinnaars die Gerard van Avendonk ons vanavond voorzet hebben allemaal een hoogste beoordeling van 91 tot 99 punten gehad van bekende beoordelaars. Daar zal ieder z’n bedenkingen bij hebben en zeker z’n vooroordelen. Parker houdt van dikke wijnen om maar eens wat te noemen. Is dat terecht? Om maar eens met de deur in huis te vallen, we hebben genoten. De hele proeverij door. Er viel véél te ruiken, te proeven en te genieten. Een serie topwijnen die dankzij een perfecte opbouw volledig tot zijn recht kwam. De poedelprijs bleef onuitgereikt. Winnaars onder elkaar. Met steeds twee toppers tegenover elkaar.

1.1 Jean Baptiste Adam pinot gris 2014 Letzenberg. 13% James Suckling 97 punten.

Eric benoemt een geur van mandarijn sinaas met daar bovenop nog honing en caramel. Een duidelijk aanwezig zoetje dat Toos typeert als grapefruit zoet.

1.2 Domäne Wachau riesling smaragd 2016 Singerriedel. 13,5%. Falstaff 93 punten.

Onze snipverkouden voorzitter determineert meteen een Riesling. Zijn formule: bitter + mandarijn = Riesling. En zo is het maar net. Ik zou graag nog petrol en parfum toevoegen aan de formule. Ach, een scheikundige prijswinnaar zal ik nooit worden. Toos geniet ondertussen van de intense neus en de diepgang.

2.1 Garzon albarino 2016. Single vineyard. Uruguay.14,5 % Descor Chados 94 punten.

Een van de favorieten van Gerard, zijn hartendief. De prijswinnaar onder de
prijswinnaars zogezegd. Hoe komt dat? Zijn het de mooi, late zuren, de banaan, het frisse citrusfruit, het vleugje oud hout? Berry weet raad met deze sappige en frisse Uruguayaan. Van mij krijgt ie nog een vleugje noot en wat vettigheid toegedicht. Een fraai en complex glas.

2.2 Adriana vineyards white stones chardonnay 2014. Argentinië CatenaJames Suckling 99 punten.

Heerlijk sappig, dit favoriete huis van Gerard. Wat kruidig in de neus, een beetje hars en in mijn neus komt een vruchtencocktail naar boven. Appel, cactusvijg, sinaasappel. Tjonge, wat veel! Om in de mond over te gaan in lychee, citrus, peer, een klein kiezeltje en frisse onderliggende citruszuren. Voor mij een van de hoogtepunten van de avond.

3.1 Zonin valpolicella ripasso superiore 2015. 14%. Decanter 96 punten.

Decanter waardeert deze ripasso hoog. Jan-Willem gaat daar niet volledig in mee. Hij ontdekt melk, paprika, wat koffie en een kersje. Met in de smaak laurier, drop en pinot noir bitters. Dat laatste herken ik. Het ietwat weeïge zoetje, het duidelijk aanwezige rode fruit –vooral de framboos- en het verdwaalde aarbeitje zetten ook mij op het verkeerde been. De lente is begonnen! noteer ik. Dat zal ik toch niet bij iedere Ripasso hebben?

3.2 Vidal-Fleury côte-rôtie 2015 brune et blonde.13,5% Wine spectator 93 punten.

De druiven zijn afkomstig van twee beroemde hellingen gelegen boven het stadje Ampuis, Côte blonde en côte brune. Côte blonde heeft een granieten bodem en zorgt voor elegantie. Côte brune heeft ijzer en geeft deze wijn stoere kracht. Willem Jan bespeurt in de verte weer wat melk, dit keer ruim overtroffen door kersen en bramen. Hij proeft drop, laurier, vanille en een zoetje. Hij is steviger dan z’n voorganger, in alles. Meer fruit, dikker sap, een beetje koffie. En veel en veel te jong om al te drinken.

4.1 Bramsole cortona syrah la Berccesca 2012. doc Cortona 14% Falstaff 94 punten.

Bramsole betekent verlangen naar de zon leren we. Nou, ik verlang vooral naar meer van deze wijn. Er komen veel Bordeaux associaties langs. Cabernet sauvignon, eucalyptus, aards, kersen, bosbes. Heerlijk zegt Eric en dat ben ik helemaal met hem eens. Wat aards, een beetje rook, anijs, een beetje koffie, een verstopt dropje (topdrop neem ik aan bij deze prijswinnaars). Het houdt niet op.

4.2 Giacomo Fenocchio barolo docg 2011. 14,5% James Suckling 95 punten.

Alweer een voltreffer. We gaan zo langzamerhand denken dat de prijsproevers gelijk hebben. Verrassend in de sociëteit die meer bekend staat om nooit hetzelfde proeven en onze aangeboren afkeer van het volgen van een ander zijn smaak. Noel herkent direct de nebbiolo. Toos ruikt rozen en sinaasappel. We proeven verder thee, drop, kers, anijs, caramel, hele fraaie zuren en Eric vindt nog een rode biet in zijn glas. Hij hapt er gretig in.

5.1 Barone ricasoli Casalferro 2013. Castello di Brolio. 14%. Robert Parker: 91 punten en 93 punten.

Die Robert toch. Krijgt hij deze wijn twee keer voor zijn neus. Vast zonder dat hij het doorhad. Twee punten verschil. Er zijn eindexamens om minder over gedaan. Wat dat betreft is hij welkom bij onze club. Paul proeft een warme wijn, met espresso –die hoort ook warm te zijn-, cassis, kersen en bramen. Met een toefje pure chocola op de koop toe. Annemiek treft aardig wat zuur. Daar ga ik in mee, al noem ik het anders. Fris fruit, een zuurtje, wat bessigs. Met een neus van teer, sigaar en cederhout. Een vol glas, een mooi glas. Wat mij betreft mag Parker het nog twee keer proberen.

5.2 Antinori Tignanello 2014. Toscane 13,5%. James Suckling 94 punten.

Deze super tuscan is ook geprijsd als een super tuscan. En terecht. Deze hartendief van Gerard sluit de series rood af. Met een knal. Weer warm, concentraat, chocola en cederhout zegt Paul. Ja. Naast hoestdrank, nu eens positief gebruikt, zwarte bes, kruidkoek en wat aardsheid. Met een vlezige smaak in het begin, waar de paddenstoel langzaam verdwijnt als de zachte zuren verschijnen. Als Assepoester zonder haar glazen muiltje verdwijnt wel de wijn, maar niet de herinnering.

6.1 Lustau East India solera. 20%. Robert Parker 96 punten.

Een bijzondere blend van 80% olorosso secco en 20 % px als afsluiter van dit heerlijk avondje. Een rijke wijn. Zoet met zuren, sherrytonen met dadels. Caramel met een beetje honing. Een toetje dat niet meer nodig was. Gerard heeft uitgepakt en wij hebben genoten. De echte prijswinnaars zijn wij.

Verslag en proefnotities Just Krijn

16mrt/2018

By Peter van den Besselaarin Blogger, Food and Wine

Over troetelkinderen, boerenpummels en het zout der aarde (maidenproeverij)

Elqui Valley | Tenuta delle Terre Nere | Caves Frédéric Mabileau

Mineralen.
Oef. Een uiterst lastig thema. En dat als eerste proeverij. Annemiek Vermeijlen
durft het aan, gesteund door haar scheikundige achtergrond. En haar echtgenoot
die onze ‘rituelen’ aanschouwt en ontnuchterend verzucht, “nou, jullie zijn wel
erg serieus, hè?”. Annemiek
dronk een witte wijn uit Santorini. Het alom aanwezige vulkanisme daar en het
achteretiket met lovende woorden over mineralen deden de rest. Mineraliteit,
wat is dat eigenlijk?

Bodem en
mineraliteit zijn de nieuwe troetelkindjes in wijnland. Mineraliteit is goed.
Van mineraliteit is er nooit te veel. (ooit gehoord? > “mooie wijn, maar
storend veel mineraliteit op het eind”). Een prachtig romantisch idee; druivenstokken met lange
wortels, die de fijnste mineralen uit de bodem opzuigen – uit oeroude
aardlagen, toen de wereld nog onschuldig was – en die de mineralen een ereplaatsje
geven in de druiven. Druiven vol met calcium, magnesium, jodiden, fluoriden.
Koester ze, pers ze zachtjes. Poets de vuurstenen nog wat op. Kalk is goed voor
de botten, kan daar nog iets meer van bij? Wijn; met al het goede dat de bodem
en bronwater ons gegeven heeft…Tja, zo
romantisch is het niet. Wat wij menen te proeven aan mineralen is onzin.
Mineralen hebben geen smaak. Wij hebben er geen woorden voor. Wijn bevat per
liter ongeveer 1 à 3 gram minerale stoffen, waarvan kalium en fosfaat verreweg
de meest voorkomende zijn. (Gerhard Horstink, zie link onderaan dit verslag)
“Net zoals het beschrijven van florale tonen in een wijn niets te maken heeft
met bloemen in de wijn, heeft mineraliteit niets te maken met mineralen in de
wijn.” (Chris Kissack) “There can be no direct relationship between what is
below the vineyard and what is in the glass.” (Jancis Robinson)

Keren we
terug naar de proeverij. Wat verstaan we onder mineraliteit? Annemiek refereert
aan een onderzoek naar wijnproducenten uit de Chablis en consumenten uit
Bourgogne. Welke termen worden genoemd? Begrippen die door beide groepen
genoemd worden: puurheid, kwaliteit, terroir, Chablis, frisheid, geologie,
vuursteen, wijn, steen, ziltheid, schelpdieren, kalk, chardonnay, mineralen, witte
wijn, zuren. Zo wordt al duidelijk dat mineraliteit een fijn containerbegrip
is, waar we aardig wat woorden in kunnen wegstouwen. Een ander onderzoek propt
daar nog wat zaken bij: zuren, citrus, fris, natte steen, chemische aroma’s,
reductief, gras-aroma’s, bitters.

Het wordt
tijd om wat te gaan proeven: 3 verschillende witte droge wijnen, uiteraard
geblindeerd.De
aanwezige proevers doen hun uiterste best om die mineraliteit te adstrueren met
natte stenen (wijn 1), kalk (wijn 2), zouten en zwavel (wijn 3).

Wijn 1
blijkt blijkt een riesling uit de Pfalz. De producent: “kühl, straff, präzise, mineralisch und
knackig”. Mijn eigen
notities: tropisch fruit, in de mond nogal braaf met een net zuurtje op het
einde. Een wijn van vrij jonge stokken, uit vijf verschillende wijngaarden, met
zeer gevarieerde bodems, uit een relatief warm gebied. Haal daar maar eens
mineraliteit uit.

Wijn 2 is
twee keer verrassend: ten eerste vanwege de druif > pedro ximinez en ten
tweede vanwege het gebied: Elqui Valley in Chili. Eén van Chili’s meest
noordelijke wijngebieden, woestijnachtig droog met grote
temperatuursverschillen overdag en ‘s nachts. Deze wijn is met opzet door
Annemiek ingebracht; er is een hoge concentratie aan natriumionen in de bodem
en de wijnen van dit semi-woestijngebied te vinden. We zouden dit als
ziltigheid kunnen terugproeven. En dat doen we niet; de zouten menen we vooral
in de wijn 3 te herkennen: een Etna Bianco. Daar wordt ook zwavel genoemd. Goed
getroffen, denk ik. Alleen; is zwavel een mineraal?

____

Reichsrat
von Buhl, Pfalz, Von Buhl Riesling trocken 2016

Vina Falernia, Elqui valley, Pedro Ximenez 2015

Tenuta delle Terre Nere, Etna Bianco 2016, 60% carricante,
25% catarrato, 10% grecanico, 5% minella

–

De
volgende serie van 3 witte wijnen is van 100% sauvignon blanc, 1x Frankrijk, 1x
Nieuw-Zeeland, 1x Chili. Het is hier de Chileen die zich onderscheidt door het
reductieve karakter, rokerigheid en amandelbitters. Claartje roemt de ziltige
aanzet (na+ ionen!). De Nieuwzeelandse sauvignon is het tegendeel van
mineralig, stuivende buxusbollen met vrolijk pissende katten op
kruisbespootjes. De bedoeling van de Haut Poitou snap ik niet helemaal; een
strenge sancerre had voor meer onderscheid en discussie kunnen zorgen. Het
bleef nu toch het kattenluikje voor uitgeplaste Kiwikatten.

____

Domaine
La Tour Beaumont, Haut Poitou, Sauvignon Blanc 2016

Clos Marguerite, Marlborough, The Grape Whisperer,
Sauvignon Blanc 2017

Falernia, Elqui valley, Sauvignon Blanc 2016

–

Elqui valley | Bourgueil | Terre Were

We
stappen over op 2 series rood en ongemerkt verschuift het referentiekader naar
terroir.

Begrijpelijk, de term mineraliteit lijkt voor driekwart te zijn voorbehouden
aan witte wijn. Als de Fransen het over mineraliteit hebben zeggen ze goût de terroir. Maar: als mineraliteit al een
containerbegrip is, dan is terroir een container-schip-begrip.

Bij de
eerste serie rode wijnen keren de notities terug naar bekend gebied: aardbei,
hout, tabak, bitters, kersen, tannine. We twisten wat over de beide pinot
noirs, spannend tegenover saai, kersenfruit tegenover vlak.

____

Weingut Juris, Burgenland, Pinot Noir 2014

Domaine Robert Sirugue, Bourgogne, Pinot Noir 2014

–

De tweede
serie rood biedt door een eigenzinnige keuze discussiestof: het eerste glas
doet vermoeden dat we geteleporteerd zijn naar een varkensstal die wacht op de
jaarlijkse schoonmaak. De flinke lik Brett verdwijnt wel door de achterpoort,
maar het woord poep is dan al twee keer gevallen. In de mond zwart fruit,
paprika, iets staligs (ja, slechts één l), gelaagd, lang nahangend. Even
nagezocht, verbouwd op graviers; zand en grind.

De tweede
wijn geeft meer ruimte voor de mineralenspeurtocht; aardser, een hintje petrol
in de neus, evenwichtiger dan de boerenpummel ervoor, met z’n voeten in de lava
en met z’n neus naar de zwaveldampen van de vulkaan. De producent maakt er
bijna poëzie van: refined
fingers weaving deftly through soil and stone, creating shade upon shade of
chromatic and sensorial variations.

En zo
zijn we weer terug bij de romantiek. En de mooie verkooppraat.

____

Frédéric Mabileau, St Nicolas de Bourgueil, Les
Rouillères 2014, 100% Cabernet Franc

Tenuta delle Terre Nere, Etna Rosso, 2015, 95% Nerello
mascalese en 5% Nerello cappuccio

–

De vraag
blijft: geeft dit soort proeverijen inzicht of vergroot het de verwarring
alleen maar? Tja. Ik vrees dat het laatste het geval is. Maar dit nadeel ‘heb’
zeker z’n voordeel. We zijn er nog lang niet klaar mee. Uit deze verwarring
doemen onvermijdelijk nieuwe proefthema’s op die bij ons weinig aan bod komen.
Chemische processen tijdens vergisting, de rol van zwavel, geologie en
bodemkunde, (micro)biologie, wetenschap en wijn, de (on)maakbaarheid van wijn,
enzovoorts. Hieronder een aantal (onverwachte?) verbanden die voeding geven aan
die verwarring, en een uitdaging zijn om verder te graven naar de heilige
wijngraal. Die wij dus niet gaan vinden. Maar dan zou het ook oersaai worden…

Minerale
aroma’s door vergisting Wat
wijndrinkers omschrijven als ‘minerale geuren’, geuren van stenige dingen, zijn
chemische verbindingen die in de druiven gevormd worden, vaak pas tijdens de
vergisting. Het vuursteenaroma van Chablis is door Prof. Denis Dubordieu in
2003 ontrafeld. Hij toonde aan dat dit aroma (arome
pierre à fusil) van een
zwavelhoudende organische verbinding komt, benzeenmethaanthiol, die tijdens de
vergisting wordt gevormd.

Rol van
kalium Kalium kan een verbinding aangaan
met wijnsteenzuur en wijnsteen vormen. Dat leidt tot een lichte verzilting, een
versterking van de smaak. (zie G. Horsting)

Stikstofarm,
vergisting en zwavel De
schijnwerper wordt nu gericht op stikstof. Stikstofarme grond en een beetje
waterstress beperken de groeikracht, en dat is goed voor de druiven. Rotsige,
kalksteenrijke en vulkanische bodemsoorten zorgen voor deze gunstige
omstandigheden. Een stikstofgebrek in de bodem van de wijngaard zorgt voor
aanmaak van zwavelverbindingen in de most. Gisten hebben namelijk stikstof
nodig als voeding. Als de gisten niet voldoende stikstof in de most vinden,
verzinnen ze een list; ze breken bepaalde zwavelhoudende aminozuren af (voor de
liefhebbers: methionine en cysteïne) en maken zo stikstofdelen vrij. Daarbij
onstaan ook zwavelcomponenten die weer gereduceerd worden tot mercaptaan
(thiol) dat, mits het gehalte laag is, moeilijk definieerbare aroma’s geeft,
die wij als als mineraliteit benoemen.
(zie Lars Daniëls, Lars over wijn in Perswijn september 2011, onderaan deze post)

Carotenen Professor Attilio Scienza: mineraliteit
die wij in een wijn menen te proeven zijn vooral norisprenoïden. In de
druivenschil zitten carotenoïden, een kleurstof die de druiven beschermt tegen
fel zonlicht. Afgeleide stoffen hiervan vormen tijdens de fermentatie nor-isoprenoïden
(aromastoffen). Het gaat hier om een enzymatisch proces, waarbij mineralen uit
vulkanische bodems waarschijnlijk een belangrijke rol spelen.

Zuurstofarm Velen concluderen dat
mineraliteit staat voor het tegenovergestelde van uitbundige fruitigheid; vaak
wijnen met een reductief karakter, door een opvoeding met minimale
zuurstofinvloed of een langere rijping sur lie.

Structuur
en gezonde bodem Tjitske
Brouwer: mineraliteit is meer onderdeel van de smaak dan van de geur van de
wijn, mineralen in de wijn zorgen voor structuur, los van zuren en tannine. Hoe
groter het vermogen om mineralen uit de bodem op te nemen, des te groter zal
het effect op de smaak van een wijn zijn.Het
vermogen van een wijnstok om mineralen op te nemen, hangt voor een groot deel
af van de aanwezigheid in de bodem van schimmels, die in symbiose leven met de
wortels van de plant. In het bijzonder die van mychorriza. Het lijkt dat
mychorriza een positief effect heeft op de hoeveelheid en vooral de
verscheidenheid aan mineralen die een wijnplant opneemt. Een gezonde,
evenwichtige bodem is dan een voorwaarde.

Annemiek,
er zit nog een heleboel chemie in wijn. Vertel ons er meer van.

Verslag en
proefnotities Hans Lodewijkx

Meer lezen?

Mineraliteit en wijn

Een glas vol zwavelverbindingen – over mineraliteit in wijn

Mineraliteit nog even ongrijpbaar

Blader ook nog eens door Volcanic
Wines, Salt, grit and power van John Szabo, met hoofdstukjes
over Chili, Sicilië en Santorini