Tag: pinot noir

Oude en nieuwe wereld verschillen zijn steeds meer achterhaald
By in

Oude en nieuwe wereld verschillen zijn steeds meer achterhaald

Bij het blind wijnproeven is een standaard vraag: oude of nieuwe wereld? Wijn uit een koud of warm gebied? Oude wereldwijnen zijn subtiel, mineraal, aards en elegant met hogere zuurgraad. Nieuwe wereldwijnen zijn rijper, fruitiger, voller en vaak hoger in alcohol, met meer eikenhout en zachtere tannines. Maar klopt dat nog wel? Annemiek Vermeijlen brengt vijf keer twee wijnen blind geproefd op tafel. Steeds een oude en nieuwe wereldwijn. Een onderzoek, gepubliceerd in Food Research International, stelt dat het traditionele onderscheid tussen wijnen uit de oude en nieuwe wereld minder uitgesproken wordt. De sensorische differentiatie tussen deze wijncategorieën is moeilijker geworden. Dat blijkt ook uit deze proeverij

Meer dan ooit is sprake van een wereldwijde wijnmarkt. Consumenten kunnen zowel bij vakman als in de supermarkt ‘from all over the world’ kiezen. Europese wijnmakers vliegen over de hele wereld en maken net zo gemakkelijk wijn in de VS, Australië of Nieuw Zeeland. Wijnmakers uit de nieuwe wereld volgen opleidingen in de oude wereld. De waarde die wijnbouwers hechten aan terroir, ook van niet Franse wijnbouwers, is groot. De wijnbereidingstechnieken in verschillende regio’s zijn vergelijkbaar. Steeds meer raken de traditionele etiketten “oude wereld” en “nieuwe wereld” achterhaald. De termen zijn niet meer accuraat om de verschillen weer te geven. Er is een verschuiving naar een geïntegreerde wereldwijde wijnindustrie, waar traditionele grenzen minder vastomlijnd zijn en wijnmakers wereldwijd kennis en technieken gebruiken om de kwaliteit van hun wijnen te verbeteren.

Serie 1 blind geproefd riesling

 

2023 Riesling, Jordan Stellenbosch, The Real McCoy, Zuid Afrika
2019 Riesling Rittersberg, Jean Paul Schmit, Elzas, Frankrijk demeter bio

De wijnen brengen ons wat in verwarring. Just proeft in de eerste wijn citrus en lemon met hoge zuren, in de tweede appel, tropisch fruit en meer zoetheid. Als je dat vergelijkt met de karakteristieken hierboven genoemd, zou je de wijnen verkeerd plaatsen. Eric doet het goed. Hij spreekt het vermoeden uit dat de eerste wijn uit Australië komt, vuursteen, mineralen, riesling met getoast hout. De tweede wijn plaatst hij in de Elzas, vanwege minder zuren en acacia honing. Ik ben vooral gecharmeerd van de eerste wijn, goede zuren, licht mineralen en prachtig fruit. Wat later de Elzasser blijkt, is een strengere wijn, veel kracht en bitters, echt een wijn om te combineren met een diner.

Serie 2 blind geproefd chardonnay

 

2020 Domaine La Soufrandise, Clos Marie, Pouilly-Fuisse, Frankrijk
2019 CRU Chardonnay, Smith & Sheth, Hawke’s Bay, Nieuw-Zeeland

Allebei mooie wijnen, de eerste heel elegant: wat kruiden in de geur, hap sap fruit, volle wijn met een bittertje. De tweede krachtig en complex: aards, mineraal, heel complete wijn – ik kreeg een Meursault associatie. Maar dat is dus fout, want 1 is oude wereld en 2 nieuwe wereld. Maarten noemt de eerste wijn strak, Valerie benoemt peer, citrus en grapefruit. In de tweede wijn proeft ze kamille, floraliteit, tropisch fruit en verse boter. Maarten benoemt vanille, munt en eucalyptus in de tweede wijn.

Serie 3 blind geproefd pinot noir

 

2019 Acrobat, Oregon, pinot noir, Verenigde Staten
2022 Bourgogne, Prosper Maufoux, Frankrijk

Lichte kleur in het glas en aangename aardbeien in de neus, onmiskenbaar pinot noir. De eerste heeft een lichtbruine rand (ouderdom), sappig en lichte tannines, een echt charmante allemansvriend. De tweede heeft nog een kardinaalrode rand (jonger), is intenser qua geur, voller en met meer karakter.

Serie 4 blind geproefd grenache/syrah/mourvedre blends

 

2017 Geoff Merrill Bush Vines GSM MC Laren Vale, South Australië
2022 Maxime, Brunel de la Gardine, GSM, Côtes-du-Rhône, Frankrijk bio

Claartje is blij met de eerste wijn: zwoel, chocolade en een specerijen mix, de tweede wijn noemt ze streng. Gastproever MartijnU doet het meteen goed, hij benoemt syrah, munt en eucalyptus in de eerste wijn, drop en peper in de tweede wijn. Misschien niet helemaal eerlijk om deze wijnen met maar liefst vijf jaar leeftijdsverschil naast elkaar te zetten. De eerste wijn heeft een rand van dat prachtige Italiaanse dakpannenbruin, mooi belegen tonen in de neus, kruidigheid, voleptueus. Géén allemansvriend zo’n oudje maar meer een acquired taste: ook wat rozebottel en een medicinale jodium toets. Rijke wijn. De tweede heeft een lichtrode rand, wel karakter maar toch ook een beetje een-dimensionaal, met wat lucht in het glas een zoetje en ijzertonen.

Serie 5 blind geproefd syrah

 

2018 Côte-Rôtie ‘Promesse’ Christophe Pichon, Frankrijk
2022 Hommage Joep Dielen Barossa Valley, Australie

Laten we eerlijk zijn: dit is de feestdagen wijn serie. Ik zit stil gelukkig te zijn. Ingrid beschrijft de eerste wijn heel adequaat: zuivelneusje met bramen, kersencompote, rijk en complex. Hans zegt kruidigheid en chocolade. Oh man, dit is hap sap: je neemt een slok, slikt die door in plaats van te spuwen en denkt: ik wil méér. Lichtbruine rand, lichte cassis associatie, kruidig, tikje streng nog. De eerste wijn is zwoeler dan de tweede, zegt MaartenD. De tweede wijn heeft een paarse rand (jong dus). Ingrid benoemt dat paars in kleur en benoemt laurier, drop, jam-igger. Hans benoemt de volheid van de wijn en de kruiden. Mijn aantekeningen bij de tweede wijn: rondeur, mocca, chocolade, aardser en een goede balans. Die is curieus, want een Nederlandse maker, de befaamde Dielen broers uit Venlo. Dat moet Annemiek plezieren, ze kon bij de aanschaf ‘plat kallen’ als Venloos mèdje.

Wat een leerzame proeverij!

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

Herken de Duitser IV, een interessant blijvend thema
By in

Herken de Duitser IV, een interessant blijvend thema

Herken de Duitser is een thema in de reprise. Berry Marinussen maakte met dit thema interessante proeverijen in 2010, 2015 en 2018. Ook nu getuigt de opzet van zijn kennis en de keuze van wijnen van goede smaak. De meeste proevers bij de neus nemen, dat lukt niet meer. In alle series werd de Duitse wijn door de meeste proevers goed gekozen.
Alle wijnen zijn blind geproefd.

Indrinker

Raumland 2015 sekt cuvee Marie Louise
Gemaakt van pinot noir, 36 maanden rijping, 7 gram dosage. Dit is een lekker glas. RobG benoemt limoen, gist en rijpe appel, Kees goudreinet en abrikoos. De mousserende wijn heeft een goede structuur, goede zuren en mooie bitters in de afdronk. Gek is het dus niet dat ik dit voor champagne aanzie. Dit Rheinhessen wijn huis is de eerste ‘alleen sekt’ producent die lid is geworden van de VDP, een teken van hun kwaliteit.

Serie 1

De wijnen in de eerste serie worden door het merendeel van de proevers als riesling gedetermineerd. Zeven proevers duiden de Duitse wijn, vier proevers niet. Beide wijnen zijn jong. Ze mogen allebei nog zeker tien jaar liggen, aldus Berry.

 

2019 Ratzenberger Bacharacher Wolfshöhle Grosses Gewachs Mittelrhein
Duidelijk iets geler van kleur dan de volgende wijn. Super expressief: boter en tropisch fruit. Veel rijp fruit zoals perzik en ananas, zegt MaartenD. Riesling mineraliteit, zegt MaartenR. Floraal, aldus Liselotte. Prima smaak met duidelijke zuren.

2022 Château Pauque Riesling sous la roche, Luxemburg
Een moezelwijn, maar dan uit Luxemburg. De gepassioneerde Abi Durh maakt hier wijnen met een laag rendement. Dit is het beste dat Luxemburg te bieden heeft. De wijn is veel gereserveerder dan de Duitse wijn met een heel verfijnde geur. De wijn heeft ook iets exotisch en een smaak die veel mensen zal aanspreken. Een charmeur, daar moet je van houden, zegt RobG.

Serie 2

 

De wijnen in de tweede serie is van de chardonnay druif, proeven we. Ook hierbij geeft Berry aan: allebei nog jong, hetzelfde jaar. Zeven van de elf proevers determineerden de Duitse wijn.

2022 Beaune Blanc ‘Les Prevolets’, domaine Barolet-Pernot Père & Fils
De kleuren van de wijnen zijn nagenoeg gelijk. Dit wijnbedrijf beslaat 14 hectare met wij gaarden in Saint-Romain, Auxey-Duresses, Beaune, Puligny Montrachet en Batard Montrachet. Een ‘textbook’ witte Bourgogne. Een enkele proever noemt de wijn té hout gedomineerd. Mijn aantekeningen: geur met mineraliteit, vanille en verfijning. Diepgang in de wijn, die ook fijn nahangt. Een heel complete wijn.

2022 Irhinger Winklerberg, Weingut Dr. Heger
Chardonnay uit Kaiserstuhl, Baden. Just zegt de combinatie van zuren en fruit in deze wijn mooier te vinden. Toos benoemt de steviger zuren. Gerard prefereert de eerste wijn, door de ctirus met stevige bitters en komkommerzuren in deze wijn. Mijn aantekeningen: iets meer zuren en korter dan de eerste wijn. Heeft een mooie ronde geur als de wijn iets langer in het glas is. Proeft een beetje als natuurwijn. Potentie voor de toekomst, kunnen we deze over een jaar of drie nog eens proeven?

Serie 3

 

Bij de rode wijnen herkennen we de Duitse wijnen nog iets beter. Ik vind dat knap. Wat ik al eerder schreef naar aanleiding van dit thema: kies je voor Duitsland omdat de wijn ‘het beste’ is, of juist omdat de ander beter is? In deze serie kies ik voor de tweede wijn als Duits, de mooiste, maar dat is maar één iemand met mij eens. We proeven pinot noir.

2019 Winzergenossenschaft Mayschoss Altenahr Cuvee Trauben XXII

Willem Jan herkent de spätburgunder uit de Ahr: een medicijnkastje, laurier en overdosis eucalyptus. Kees noemt de wijn wat ‘stalig’. De wijn heeft een hele lichte kleur. Ik ruik caramel en zoethout, een licht zoetje in de aandronk, wat bitters en een nog straf trekje tannines. Duidelijk nog te jong. Na het onthullen van de identiteit ben ik overtuigd dat we te jong drinken. We proefden en dronken eerdere jaargangen zoals 2016 en 2018, die vrijwel iedereen blind geschonken voor Bourgogne aanzag.

2020 Sanct-Valentin Pinot Noir Riserva St. Michael-Eppan Alto Adige
Dit is een van de uitblinkers in de proeverij. Er staat al sinds 1850 pinot noir in de Alto Adige, die ze hier Blauburgunder noemen. Een beperkt rendement en druiven uit de oudste wijngaarden zijn redenen  dat hier mooie wijn mogelijk is. Ik ben als een blok gevallen voor deze wijn. Lichte kleur met roodbruine rand. Kreupelhout in de neus. Levendige smaak met verleidelijke bosaardbeitjes in de smaak. Geweldige balans, enorm mooi. Duidelijk met slikfactor. Toos noemt deze wijn eleganter en Willem Jan eleganter. Prachtwijn. Enige opmerking is dat deze wijn twee tot drie keer zo kostbaar is als de wijn uit de Ahr.

Serie 4

 

Na onthullen blijken we een Bordeaux blend te proeven. Dit is de serie waarin alle proevers min één de Duitse wijn goed determineren. In deze serie deed Berry precies het omgekeerde van de vorige serie, nu was de Duitse wijn ruim twee keer zo duur.

2019 Knipser Cuvee X Pfalz
Domein Knipser ligt in Laumersheim en bezit 40 hectare wijngaarden. Deze wijn is gemaakt van de typische Bordeaux druiven: Cabernet Sauvigon, Cabernet Franc en Merlot. Rijping in nieuwe houten vaten gedurende 18 à 20 maanden. Diep donkere kleur met tuilé rand. Cederhout in de geur, vaag wat kers, tannines en een volronde smaak. Ik vind het kindermoord, maar je proeft dat deze wijn zich zal ontwikkelen tot een fluwelig geheel. RobG determineert currykruiden en zwart fruit. Just leer, zwarte bes, rode besjes, chocolade en praliné. Duidelijk een wijn feestwijn.

2018 Sarget de Gruaud Larose, Saint Julien
De Sarget de Gruaud Larose is samengesteld uit 49% Merlot, 39% Cabernet Sauvignon, 11% Petit Verdot en 1% Cabernet Franc. Het is de tweede wijn van chateau Gruadu Larose, tweede Grand Cru Classé 1855. Ook een diepdonkere kleur met een kardinaalrood randje. Ik ruik en proef hier een karrevracht kersen. Rijke smaak, trekkend nog en met een hoog charme-gehalte. Just determineert pruim en bramenjam, rokerigheid en tabak, tikje log.

Uitdrinker

2001 Piesporter Goldtröpchen, Auslese ***, Weingut Breit
Dit is een imposante wijngaard met prachtige ligging met veel zon. Niemand kan bevroeden dat we een 24 jaar oude wijn proeven, nog zó levendig en vitaal. Geur met honing, fijne zuren, abrikoos en een lange afdronk. En die geweldige Mosel balans tussen zoet en zuur. Pracht afsluiter bij het applaus.

 

Verslag en proefnotitie Peter van den Besselaar

Saint-Pourçain: ideale wijnbar en bistrowijnen om liefhebbers te verrassen
By in

Saint-Pourçain: ideale wijnbar en bistrowijnen om liefhebbers te verrassen

Maarten Roos vertrok naar Frankrijk en kwam min of meer toevallig in Saint Pourçain. Hij bezocht wijnboeren en vanavond laat hij ons kennis maken met de wijnen. Ik ben bevooroordeeld. Want liefhebber van onbekende Loire appellations, liefst ook nog met onbekende druiven. In 1980 was ik voor de zaak in het kermismuseum in Parijs in een oude wijnhal. Bij de lunch werd een verrassend lekkere wijn geschonken: Coteaux du Giennois. Weet ik nog. In het piepkleine obscure wijngebied Jasnières hingen in het lokale café drie plankjes met wondermooie  flessen Jasnières van chenin blanc. Weet ik nog. De lunch bij restaurant Les 3 Cépages in en met Reuilly en fenomenale gerechten van Hikari Sato. Weet ik nog. En dan heb je ook Quincy, Cheverny, Cour Cheverny, Coteaux de l’Aubance, Côtes du Forez, Valençay etc. Dit zijn allemaal ideale wijnbar en bistrowijnen. Om liefhebbers te verrassen. Ze zijn zoveel leuker dan de bekendere wijnen. Goed dat Maarten de wijnen op tafel zet. Laten we proeven.

Indrinker

Domaine des Brioles    Cuvée BRUT
Sappige mousserende wijn van de onbekende tressallier druif met mooie neus en goede structuur. Gistig, zegt Kees. Appel en citrus, zegt Annemiek.

Serie witte wijnen

  

Domaine des Brioles 2023 Saint Pourçain
Biodynamische wijn  van tressallier druif. Lekkere fraicheur en frisse smaak. Vettig, aldus Kees, die ook hazelnoot determineert. Vettig, zegt ook Harrie, maar die noemt appel, grapefruit en citrus.

Domaine des Terres D’Ocre 2022 Saint Pourçain
De tweede geblindeerde wijn is biologisch. Eenvoudiger, vind ik – maar niet iedereen is het daar mee eens. Fris, levendig, dorstlessend. Ideaal bij oesters.

 

Terres de Roa 2022 Saint Pourçain
En warempel wéér een tressallier, 40%, aangevuld met 60% chardonnay. Mineralen in de geur, sappige wijn met goede structuur. Kees ontdekt de quave, tropisch fruit. Claartje is wat ontnuchterend: een putjeslucht en groene tonen. Floraal met citrus en appel, oordeelt Fritjof.

Domaine des Brioles 2021 Cuvee Autochtone Saint Pourçain
12 maanden rijping op houten vaten. De wijn bevalt Kees: ingetogen, abrikoos met iets boterigs, lange afdronk. Fritjof én Claartje ruiken petrol. Willem Jan vleesbouillon en een limoenbittertje. De wijn is van tressallier gemaakt. Mijn aantekeningen: Heerlijke geur met limoen en viooltjes, en oef… schrale smaak met veel zuren, valt niet mee. Als ik dat in mijn wijnapp schrijf, krijg ik een tik op mijn vingers van de Amerikaanse wijnimporteur Lyle Fass. “Dat strookt niet met mijn ervaring met 4 jaargangen geproefd. Dit is een van de grote witte wijnen van de Loire.” Deze zouden we dus nog eens moeten laten terugkomen.

Serie rode wijnen

   

Domaine des Brioles 2023 Cuvee Auvernat Saint Pourçain
Wijn met een mufje, waardoor sommige proevers afhaken. Toos determineert kers en mineralen. Ikzelf ruik aardbei in deze pinot noir wijn.

Terres de Roa 2021 Reflet d’Âme Saint Pourçain
50 jaar oude stokken, heel beperkte opbrengst van 25 hl/ha. Deze licht zalmkleurige wijn krijgt positieve commentaren. Kersen, drop en laurier, aldus Toos. Kersen, munt, eucalyptus en elegant, zegt Willem Jan.

Domaine Jean Chartron 2020 Bourgogne Vieilles Vignes
PIRAAT. Bijzondere commentaren levert deze piraat op. Een zeepneus, zegt Toos. Maar Willem Jan spant de kroon: kaarsvet en chemische weekmakers van een te warm gelopen computerchip. Hilariteit!

   

Beaujolais L’Ancien 2022 Jean Paul Brun
PIRAAT. Aardbei, sappig, lichtvoetig en frivool. True to type.

Domaine les Terres D’Ocre 2022 Instan T Rouge Saint Pourçain
Gemaakt van gamay en pinot noir. Heel positieve commentaren: framboos, kersen, heel floraal, snoepjes en fijne zuren (Berry), elegant met kersen in de afdronk (Claartje), pruimen (Harrie). Mijn aantekeningen: bloemig, expressief, prachtige balans met ook structuur.

Terres de Roa   2019 Mystik Saint Pourçain
Alert geworden door twee piraten, denken de proevers aan… Spanje. Maar nee, dit is Saint Pourçain! Louter positieve commentaren. Mijn aantekeningen: complexe geur met kers en kruiden. Goede structuur, tannine, moet nog liggen. Bij een stukje kaas presenteert de wijn zich al vlotter. Claartje: zwoele geur, chocolade en drop. Berry: romig, eikenhout, kersen. Zwarte bes, kersen en mooi fruit, aldus Harrie.

Saint Pourçain ligt zo’n 150 kilometer ten westen van Mâcon en er wordt wel gezegd dat het meer verwantschap heeft met Bourgogne dan met Loire.  Heerlijke proeverij!

Peter van den Besselaar

Een dekselse doerak van een druif: pinot noir
By in

Een dekselse doerak van een druif: pinot noir

Pinot noir brengt voor wijnbouwers véél nadelen met zich mee: de druif is gevoelig voor ziektes, vereist specifieke klimatologische omstandigheden, is kwetsbaar voor vorst, heeft lage opbrengsten, vraagt intensieve zorg in de wijngaard, en kan tijdens de vinificatie makkelijk mislukken. Een dekselse doerak van een druif, dat is het. Wel een met twee kanten van een medaille: pinot noir brengt in handen van een goede wijnbouwer adembenemend mooie wijnen voort, die tot de allerbeste van de wereld horen. Martijn de Groot zet pinot noir op tafel. De jongste wijnen op tafel zijn vijf jaar oud, zeven wijnen zijn zes jaar of ouder. Pinot noir zit dan in de optimale drinkperiode, of komt er net in.

Typerend voor pinot noir zijn finesse en elegantie, complexiteit en balans. Daar gaan we dus naar op zoek. Berry is bij het bespreken van de twee eerste wijnen spot on: twee Mosel, zegt hij. Twee domeinen, 40 kilometer van elkaar.

2019 Martin Müllen Trarbacher Ungsberg

Hele lichte kleur. Spätburgunder, zegt Berry met overtuiging. Niemand die hem tegenspreekt. Een best wel strenge wijn nog met zoethout en kruidigheid, goede zuren.

2019 Regnery Klüsserrather Bruderschaft Grosses Gewachs

Duidelijk meer kleurdiepte, licht framboos, een lichte medicinale toets, anijs. Geparfumeerde wijn met strakke tannines. Berry determineert kersen en houtrijping.

Hierna een serie met twee Nieuwe Wereldwijnen die ook goed worden geplaatst. Zelfde jaargang, Nieuw Zeeland en Australië.

2018 Valli Bendigo Vineyards

Strakke wijn, mooi maar voor mij te jong. Wat framboos en een ijzerimpressie. Just benoemt rode kers, roos en melkchocolade. Eucalyptus ook. Sappige wijn met tannines, zegt RobG.

2018 Tolpuddle Tasmanië

Deze wijn heeft meer diepgang, body en een licht stinkertje in de geur. Geparfumeerde wijn met souplesse. Kersen met een zoete aanzet, een charmeur, oordeelt RobG. Just is enthousiast: dennenboom en hars in de geur, drop ook. Rozebottel-achtig.

Een serie van één, afkomstig uit de Elzas. Een prachtig glas. Had Elzas een jaar of twintig geleden het imago dat er helemaal geen goede pinor noir vandaan kwam… deze wijn bewijst in alles het tegendeel.

2018 Albert Mann Grand P

Biologisch-dynamisch gemaakte wijn van een domein op 2 kilometer van Colmar met iets meer dan 20 hectare eigen wijnaarden. Geparfumeerde wijn, stevig van karakter, goede vulling. RobK proeft wat zoet en prijst de verleidelijkheid van deze wijn die hij goed in balans noemt. Kees benoemt drop en laurier, een heel fijne wijn met veel fruit.
Drie wijnen uit de Bourgogne tonen allemaal klasse.

2017 Nuits Saint Georges Clos de Thorey Domaine de la Vougeraie

Het familiedomein wil dat het terroir goed tot uitdrukking komt in de wijn én een elegante stijl handhaven. Lage rendementen. Berry benoemt kersen, een klassiek snoepje en duidelijke bitters en verfijning van de houtrijping. Mijn aantekeningen: licht parfum, kers, mooi gebalanceerde wijn met fraaie bitters.

2017 Méo-Camuzet, Nuits Saint Georges

Méo-Camuzet is een oud domein, dat echter pas in 1985 zelf de wijnen is gaan bottelen. Het bezit bijna 3 hectare aan Grand Cru wijngaarden, de beroemde namen Clos Vougeot, Echezeaux en Richebourg. Kostbaar, de instapwijnen kosten een bedrag wat menigeen zijn hele leven niet aan een fles wijn zal gaan besteden, de Richebourg uit 2020 tikt de drieduizend euro grens aan, een bedrag dat zelfs de meest fervente liefhebbers in hun leven niet aan een fles besteden. Deze wijn is iets rijker van de andere Nuits Saint Georges met speculaaskruiden en een geweldige balans. Zonder meer een feestfles.

2013 Corton Grand Cru ‘Les Marechaudes’ Capitain Gagnerot

Dit huis bevindt zich op de heuvel van Corton tussen de Côte de Beaune en Côtes de Nuits. Toos roemt de rijke geur en benoemt kers, noot, chocolade en stal, een klein zoetje en nog behoorlijk wat tannines voor een 11 jaar oude wijn. Kees zegt dat de Corton op leeftijd is en nog volledig fris. Eric benoemt aardbei en aardsheid, bouillon en prijst de lange afdronk, altijd een teken van een Grote Wijn. Mijn aantekeningen: stinkertje, prachtige rondeur met een ‘stalige’ neus. Het is die stalige neus die Martijn benoemde als één van de karakteristieken waar hij zelf dol op is.

Voortreffelijk om onze kennis van de pinot noir weer eens te updaten, Martijn.

Verslag Peter van den Besselaar

Alto Adige biedt een fantastische diversiteit (Maidenproeverij)
By in

Alto Adige biedt een fantastische diversiteit (Maidenproeverij)

Alto Adige is een gebied met een fantastische diversiteit, van fragiele, elegante riesling tot vette chardonnay, van lieflijke vernatsch tot stevige cabernet sauvignon, en bovendien met mooie bubbels. Dit zegt Berry over de keuze van het thema van deze maidenproeverij van Fritjof Berenbak. Het Noord-Italiaanse gebied dat grenst aan Oostenrijk kent jaarlijks 1800 zonuren en heeft ca. 5600 hectare wijngaard. 70% van de wijnen in dit gebied wordt gemaakt door coöperaties. En het gebied heeft bijna vijftig variëteiten aan wijn, lees ik in Hugh Johnson. Die zich afvraagt: is het misschien zo dat deze regio de mooiste witte wijnen van Italië maakt? Fritjof zet een mooie selectie op tafel. Als liefhebber van curieuze druifjes spreekt het mij aan dat Fritjof de wijn van de bescheiden vernatsch als hartendiefje kiest. Niet een wijn van Alois Lageder of Tieffenbrunner, gevestigde namen. Niet de kostbare cabernet sauvignons, maar “een wijn waar ik goed de zomer mee door kan komen”. Een authentieke druif bovendien.

Indrinker

Mus XX van Alois Lageder
Pet-Nat met expressieve mineralen, een bloemtoets. Met de hoge zuren van een natuurwijn. Een lustopwekkende wijn, oordeelt Just, met iets van sinaasappel en een klein bittertje.

Serie 1

Riesling Laimburg 2021
Mineraal, licht citrus en amandel in de geur. Frisse aandronk, bittertje, een serieus glas strakke wijn. Zuivere wijn, zegt Berry, met hint van brooddeeg.

Pinot Grigio Riserva 2021 Peter Zemmer
Zachte aandronk, milde zuren en goede balans. Vuursteen. Zoetige kruiden, zegt Berry.

Hohenstein Gewürztraminer 2021 Baron Longo
Hartendief van Fritjof. Volstrekt begrijpelijk, geweldig spel tussen zoet en zuur, zegt Berry. Hij ruikt lychees en florale tonen. Ik proef kruiden en ruik bloemetjes, citrus. Een vrolijke wijn, hap-sap én de slikreflex. Prachtig.

Serie 2

Friedberg Lagrein 2019 Baron Longo
Paarse kleur nog, cacao, stal, bramen en vanille, ruikt Kati. Sappige en soepele wijn, erg aangenaam, aldus Kati. Ik heb wat moeite met de straffe bitters, het zoetige neusje spreekt mij dan weer wel aan. Een eetwijn voor bij de maaltijd.

Vernatsch Mediaevum 2022 Markus Prackwieser
Hartendief van Fritjof. Mineralen en een zoetje in de geur. Mineralen, nog vrij ontoegankelijk maar wel met duidelijk potentieel in deze wijn die is geoogst in een zeer steile wijngaard. Niet complex, wel héél aangenaam, aldus Valerie. Kati prijst de elegantie in deze wijn, met aardbei -en frambozensap-associatie. In het Duits heet de druif vernatsch, in het Italiaans is dit de schiava-druif. Jancis Robinson maakt een onderscheid tussen vier soorten schiava: gentile, grigia, grossa en lombarda. De schiava grossa is synoniem voor trollinger.

Serie 3

Pinot Noir Linticlarus Riserva 2016 Tiefenbrunner
Een warme, rijpere pinot noir, zegt MaartenD. Met leer en tabak in de neus, aldus MaartenR. Deze op barriques gerijpte wijn heeft licht aardbei in de geur, hoge zuren en een mooie balans.

Pinot Nero 2019 Franz Haas
Deze pinot noir is spannender dan die van Tiefenbrunner, zegt MaartenD. Elegante wijn met eucalyptus en kruiden. Mijn aantekeningen: lichte kleur, geparfumeerde geur, zachte aandronk, soepele wijn waarbij ik meteen de slikreflex krijg, elegant en verfijnd.

Serie 4

Amistar 2021 Peter Sölva
Een van de mooiere wijnen van de proeverij. Gemaakt van 60% cabernet sauvignon, 35% merlot en 5% lagrein. Veel potentieel, maar nu een kindermoord. Want nog veel tannines. Claartje roemt het dikke, rode fruit, Gerard benoemt eikenhout en frambozentoets.

Wellenburg 2019 Baron Longo
Donkere kleur met expressieve neus, ik ruik ijzer en staal. Gemaakt van 80% cabernet sauvignon en 20% merlot. Kersen in de geur, aldus Claartje, meteen korte afdronk. Theetonen, zegt Gerard. Eikengeur en soepele zuren in de smaak. Een mooi gerijpte, complexe wijn.

Uitdrinker

Moscato Rosa 2022 Franz Haas
Mooie rozengeur en aangename rondeur. Kees proeft fijne zuren, kruiden en verfijndheid. Dit is fijn zoet, zegt Kees, niet dat mierzoete. Een geweldig mooie maidenproeverij, dank Fritjof!

Verslag en proefnotities Peter van den Besselaar

Nieuw-Zeeland
By in

Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland, we proeven er af en toe iets van tijdens onze proeverijen. Maar een proeverij met alleen maar wijnen uit het land van de All Blacks? Het is een enorm uitgestrekt land, met een relatief koel en vochtig klimaat. Van noord naar zuid overbruggen de eilanden een afstand 1500 kilometer waarmee het als wijn producerend land diverse klimaten kent met ieder hun eigen karakteristieke wijngebieden. Van de twee grootste eilanden wordt het Noordereiland, met als belangrijkste gebied Hawke’s Bay, gekenmerkt door iets hogere temperaturen en een wat warmer maritiem klimaat. Het Zuidereiland, met het allerbekendste gebied Marlborough, maar ook Central Otega en Waipara, is iets koeler en heeft over het algemeen grotere verschillen tussen dag-
en nachttemperaturen. Nieuw-Zeeland is natuurlijk vooral bekend van de knisperende sauvignon blancs uit Marlborough, maar dat is niet het enige wat we vandaag gaan proeven.

Indrinker
Saint Clair Family Estate, Sauvignon Blanc Bubbles ‘Vicar’s Choice’ 2022 – Marlborough
De kleur is lichtgeel met een heel fijne mousse, die kort aanhoudt.
In de neus heeft deze bubbel voor Annemiek heel aromatische tonen, met perzik en ook bloemigheid. Voor Liselotte gaat het zelfs naar tropisch fruit, ananas. Ik vond het een lekker sappig glas (peer en meloen), met aangename zuren en een minimaal bittertje. Een deel van de groep vanavond vond dat ook, maar Annemiek (en wel meermensen) vonden de bitters wel aanwezig, vooral in de afdronk. Over het zoetje was iedereen het wel eens, al was Willem Jan het meest uitgesproken: “Zoetje? Zeg maar gewoon zoet!”.

1.1 Framingham, Sauvignon Blanc 2021 – Marlborough
Ook hier weer een lichtgele kleur in het glas met in de neus wat hout en malolactische aroma’s. Niet extreem aromatisch, maar wel mooi geurig, vindt Cees. Willem Jan en Liselotte vinden de neus en eerste aanzet zelfs wat hebben van riesling. In de mond een mooie aanzet met rijpe appel, witte perzik, kruisbes en passievrucht (Willem Jan). Mooie zuren en een klein bittertje in de afdronk, al vindt Maarten Roos de bitters wel erg overheersen. Het is toch ‘gewoon’ een sauvignon blanc, die we hier als eerste in het glas krijgen. Wel anders dan anders, deze wijn is deels op hout vergist.

1.2 Little Beauty, Sauvignon Blanc 2022 – Marlborough
Een ingetogen frisse neus volgens Cees. met in de mond meer bitters dan de vorige wijn.Willem Jan proeft in de aanzet zelfs wat witte perzik en vindt de wijn aanvankelijk eerder chenin blanc-achtig dan klassieke sauvignon blanc. Ik proef zelf ook citrus, rode grapefruit en kruidigheid. Een wijn met medium – tot medium body, maar wel met een lange afdronk. En, heel bijzonder voor een sauvignon blanc, Annemiek vindt ‘m lekker!

2.1 Tony Bish, Heartwood Chardonnay 2021 – Hawke’s Bay
Hier hebben we iets meer goudgeel in het glas. Houttonen in de neus en tropisch fruit. Een beetje “vettige” aanzet met citrus en peer, proeft Fritjof, met een lange afdronk. RobvK proeft prettige zuren in combinatie met getoast hout. Barrel fermented met 11 maanden rijping. Een chardonnay met mooi geïntegreerde zuren en een lange en fruitige afdronk.

2.2 Tony Bish, Skeetfield Chardonnay 2020 – Hawke’s Bay
In de neus iets frisser dan de vorige wijn, minder mollig. Citrus en rijper fruit (perzik, meloen). Rob vK ruikt ananas en briochetonen, Just noemt lentebloesem. Een neus met variatie dus. In de aanzet is de wijn eleganter dan de Heartwoord Chardonnay, ook met een lange afdronk. De houttonen vindt Just iets te dominant. Mee eens, denk dat een beetje tijd het hout nog wat beter zal laten integreren. De wijn is spontaan vergist en gerijpt op barriques, heeft malolactische vergisting gehad en er is bâtonnage toegepast.

Tot zover het Nieuw-Zeelandse wit.

3.1 Pegasus Bay, Pinot Noir 2018 – North-Canterbury (Waipara Valley)
Medium – tot medium transparant granaatrood. Aroma’s van rijp en zoet fruit (kers) in de neus met lichte kruidige tonen. Sappig glas, frisse maar lekkere tannines met wat munt en eucalyptus, soepel en elegant. De afdronk is niet lang.

3.2 Felton Road, Bannockburn Pinot Noir 2021 – Central Otago
Iets meer ingetogen neus dan de vorige wijn, iets aardser en minder jammig. Bij het proeven in de aanzet wat meer kruidigheid en bosgrond dan overdadig fruit. De wijn heeft een langere afdronk en proeft wat alcoholisch. Voor mij een aangenamere wijn dan de Pegasus Bay, maar de meeste stemmen gaan toch naar de eerste wijn uit deze serie. Hans vindt de wijn niet echt in balans, Just proeft koffietonen en merkt ook op dat deze wijn minder zoet overkomt dan de vorige wijn uit deze serie. RobvG denkt aan een andere wijn, een andere regio. Het eerste klopt niet, dat laatste
wel: de wijn komt uit Central Otago, een gebied met meer verschillen tussen dag- en nachttemperatuur. Ook de laatste twee rode wijnen, de “darlings” van Kati en Harry, komen uit Central-Otego.

4.1 Valli, Pinot Noir Gibston Vineyard 2019 – Central Otago
Medium – tot medium transparant granaatrood met een lichte bruinverkleuring. Een rijke en zwoele neus met kers. “Een beetje een Spätburgunder-neus”, aldus Berry. Willem Jan ruikt ook tonen van mokka, kruidnagel, kardemom en eucalyptus. Een soepele en elegante wijn, is het oordeel van Berry en daar sluit ik me helemaal bij aan. Willem Jan noemt “wat groenigs”, drop, kers en framboos met ook een beetje stroef mondgevoel en een redelijk stevig zuurtje. Ook Annemiek herkent die duidelijkere zuren. Ik vind zelf de wijn met het fruit, de zuren en tannines juist erg mooi in balans.

4.2 Valli, Pinot Noir Bannockburn Vineyard 2019 – Central Otago
In de neus is deze wijn iets ontwikkelder en minder fruitig dan de eerste wijn uit deze serie. Romig in de neus, kers, oud hout (Berry) maar ook sinaasappel-soufflé en bouillontonen (Willem Jan). Een steviger aanzet met meer body en power, heel sappig en fruitig met kersen en braam, met de kruidigheid van laurier. Een wijn met lekkere tannines, een lange en krachtige afdronk (mokka en chocolade worden genoemd) en ietwat tertiaire tonen.

Uitdrinker
Saint Clair Family Estate, Noble Riesling Godfrey’s Creek Reserve 2018 – Marlborough
Lekker! We mogen het eigenlijk als serieuze proevers niet zeggen, maar dat is het wel. Zoet met de zuren van riesling, mooi bij blauwschimmelkaas. En in de koelte van Marlborough gedijt deze riesling prima.

Een fijne proeverij, die Kati ons heeft voorgezet. Goed om eens alleen Nieuw-Zeeland op tafel te hebben staan!

Verslag en proefnotities van Maarten Drop

Markus Molitor wijnen doorgeproefd
By in

Markus Molitor wijnen doorgeproefd

Ron Visser laat ons een selectie van Markus Molitor wijnen proeven. Op het wijngoed van Markus Molitor wordt uiterst zorgvuldig gewerkt. Handmatige druivenselectie door plukteams. Eenmaal geplukt volgt nog een selectie met verwijdering van door zieke aangetaste druiven en steeltjes. De druiventeelt op louter leisteen – Rotschieffer – en gering gebruik van bestrijdingsmiddelen. Door late oogst vormt zich de extract rijkdom. De laatste twintig jaar werden wijngaarden verworven in een uitgerekt gebied van Brauneberg tot Traben Trarbach. De soms maandenlange ligging op gist zorgt voor elegantie en volheid. Door rijping ontstaat balans, extract dichtheid en struktuur. Molitor Riesling hebben gekleurde capsules die het karakter van de wijn aangeeft: wit = droog, groen = halfdroog en goud = zoet.


In de eerste serie
Riesling Haus Klosterberg 2020
Heerlijk mineraal, true to type met een zweem van petrol

Riesling Alte Reben 2020
Bloemetjes. Zweem van perzik. De meeste proevers prefereerden deze wijn, waarin ik de bitters iets te dominant vond.

Het mysterie van twee gelijke flessen.
Twee flessen uit hetzelfde jaar en dezelfde wijngaard én dezelfde kwalificatie. Alleen de capsule heeft een andere kleur: wit en goudkleurig. Dan moet je maar net weten dat wit betekent droog en goud betekent zoet. Gelukkig heeft Markus Molitor ook een achteretiket en daar staat een graad van zoetheid op. Zelfs de prijzen van de twee flessen zijn gelijk. Wie goed kijkt, ziet wel dat het alcoholpercentage verschilt.
Riesling Ürziger Würzgarten Spätlese 2019 11%
Bloemetjes in de geur. Mineraal. Goede balans en mooie zuren. Wat meloen in de smaak, bitters in de afdronk. Claartje determineert petrol, citrus en peer.

Riesling Ürziger Würzgarten Spätlese 2019 7.5%
Ik ruik wat ui, andere proevers betitelen het als zwavel. Dat gaat er nog af, zegt Berry overtuigend. Hij noemt het ‘een typisch riesling stinkertje’. Veel te jong om nu te drinken, oordeelt Berry. Ik vind dat de wijn een adembenemende balans heeft, mooie mineralen en hap sap smaak. Mooi spel tussen zoet en zuur.

Riesling Kinheimer Hubertuslay Auslese 2018
Pittig aan de prijs, hoewel ik ter plekke altijd denk: niet zeuren over de prijs, met die steile hellingen. Droog gevinifieerd. Deze wijn kreeg met twee anderen de hoogste score van de proeverij van mij.
Peer en meloen in mijn aantekeningen. Claartje voegt daar perzik en abrikoos aan toe. Zeste van citrus. Wijn die excelleert door een uitstekende balans.

Riesling Ürziger Würzgarten Kabinett 2016
Korte woordenwisseling: mag je een Kabinett een dessertwijn noemen? Ach, ik zie het vaker. Ik ben ook van de oude stempel, die ‘nee’ denkt. Voor mij is een dessertwijn vanaf auslese. Een kabinett wijn mag speels zijn, frivool. Deze wijn heeft ook dat fijne spel tussen zuren en een klein zoetje. Honing ook in de geur.

Pinot Blanc Wehlener Klosterberg 2017
Hartendief van Ron, en dat is goed te begrijpen. Gastronomische dinerwijn in mijn ogen, vanille impressie, rondeur en uitgesproken goede balans. Vlezige wijn, zegt Claartje. Aards en mineraal, zegt Valerie, die in deze witte wijn frambozenaroma’s ruikt.


We sluiten af met twee rode wijnen, die níet als spätburgunder maar als pinot noir op de markt worden gebracht.
Pinot Noir Haus Klosterberg 2018
Lichte kleur, zoetige geur met vijg en koekkruiden, prachtige balans met een prominent bittertje in de afdronk. Zou een schitterende lunchwijn zijn. Kati ruikt bramen en cacao, ze noemt de pinot noir een zachte wijn in balans.

Pinot Noir Brauneberger Mandelgraben 2017
In álles net mooier dan de vorige pinot noir. Prachtig uitwaaierende pauwestaart qua geur, kreupelhout en cacaco. Kiezelstenen en rode besjes, zegt Valerie. Goede zuren, mooie balans en mooi nahangend.
Wie in een restaurant Markus Molitor op de kaart ziet staan… twijfel niet.

Peter van den Besselaar

 

 

 

Bourgogne uit de liefhebberskelder
By in

Bourgogne uit de liefhebberskelder

We proeven vanavond Bourgogne, zegt Claartje Grielis. Bij haar tweede zin ben ik al blij: “het zijn wijnen uit mijn wijnkamer”. Wijnen die de toets der kritiek bij Claartje hebben doorstaan en waarvan ze besloot om kostbare kelderruimte vrij te maken… We hebben een typische liefhebbersproeverij. Bij de witte wijn van chardonnay proeven we terug tot 2009. Bij de rode wijn van pinot noir gaan we zelfs 24 jaar terug. Een unieke proefavond.

Bij een van de wijn spijsavonden van de sociëteit kregen we al eens bladgoud in de soep. Maar het zat niet eerder in de wijn! Nu wel in een mooie rosé cremant van Parigot. Mijn associatie van vergulde darmen werd snel uit de wereld geholpen. Het goud blijft niet in ons lijf. De viefe rosé van pinot noir bracht nog allerlei smaaktonen naar voren, van abrikoos naar hazelnoot.

Daarna proeven we zes witte wijnen en zes rode wijnen.

Chanson Viré Clissé 2010 chardonnay

Het witte hartendiefje van Claartje, gerijpte chardonnay met levendige citruszuren. Een favoriete wijn van Prinses Beatrix, weet Claartje. Een wijn met een verhaal. Goede smaak heeft Beatrix, haar vader was ook een chardonnay liefhebber. Zoonlief schonk echter een riesling uit Franken bij zijn huwelijk.

 

 

 

De Viré Clissé stond naast een Rully en Chablis. In de zwaardere serie proefden we witte Beaujolais, Meursault en Pernand Vergelesses.

 

Chablis 2019 Sebastian Dampt

Er ontspon zich een dialoog bij deze chablis, waarom het zo moeilijk is om die te herkennen. Tja, nou zijn er natuurlijk veel chablis wijnen, die zich vaak kenmerken door mineraliteit. Deze wijn is meer fruit getypeerd: serieuze geur met licht passiefruit, Annemiek ruikt abrikoos. Goed concentraat en levendige zuren, prettige hap sap smaak met licht amandel.

 

 

Domaine Chanson Pernand Vergelesses 2009 1er Cru Les Caradeux

Een eetwijn met veel bitters, veel concentraat en een prachtige balans. Veel om te ontdekken in verschillende laagjes van de wijn: passiefruit, ananas, gebrande boter, cacao en meloen in de geur, boterig in de smaak met een sabayon smaak.

 

 

 

Bij de rode wijnen dachten verschillende proevers dat de eerste wijnen van gamay waren, licht en frivool. We proefden zes pinot noir wijnen, in de eerste serie Bourgogne tout court, Givry en Pernand Vergelesses. In de tweede serie Volnay, Pommard en Corton.

Domaine Parent Volnay 1998 Premier Cru Clos des Chênes

In 2010 al eens geproefd in een BWS proeverij, waar de wijn toen de show helemaal stal. De wijn heeft nu duidelijk tertiaire tonen, kreupelhout, bos en mineralen.

 

 

 

Domaine Lejeune Pommard 2011 Les trois Follots

Een geur met wat zoet, siroopachtig, sinaasappel en mandarijntonen, levendige aandronk en een wijn met veel tannine nog, straf en mineralig. RobK benoemt kers en melkchocolade, hij roemt de elegantie.

 

 

 

Domaine Debray 2012 Corton Grand Cu

Hartendiefje van Claartje. Werkelijk schitterende wijn met prachtige geur van ceder, leer, tabak, kreupelhout. Ron benoemt bosaardbei en vanille, RobK donkere kersen en zwart zomerfruit, Just aardbei, stal, cacao en munt. Hele elegante smaak met goede balans.

 

 

 

Voortreffelijke proeverij.

 

Ware dubbelgangers, pinot noir en nebbiolo
By in ,

Ware dubbelgangers, pinot noir en nebbiolo

Bricco Boschi plattegrond, een van de mooiste wijngaarden in Barolo

 

 

We proeven blind wijnen van pinot noir en nebbiolo. Pinot noir is een druif die het over de hele wereld goed kan doen, van Chili tot Duitsland. Met als thuisbasis Bourgogne waar de druif elegante wijnen geeft met ongeëvenaarde geur, smaak en textuur. Nebbiolo is de druif die edele, krachtige en geparfumeerde wijnen met veel bewaarpotentieel geeft, alleen in Piemonte. Een mooie proeverij van Toos Dusee en
Claartje Grielis.

Bricco Boschi in Piemonte

De wijnen van beide druiven hebben gemeenschappelijke kenmerken, zoals een lichte kleur, een geur met kersen en rozen. Het is een wonder hoe twee verschillende wijnen van verschillende druiven uit verschillende streken en verschillende landen gemaakt door verschillende wijnbouwers tóch zoveel gemeenschappelijke kenmerken kan hebben dat je ze door elkaar haalt. Het zijn soms ware dubbelgangers.

Les Grèves, iets rechts van het midden, de mooiste wijngaard in Beaune

De prachtige wijngaarden van Beaune Gréves en Bricco Bischo liggen 550 kilometer van elkaar vandaan. In het glas kan je de pinot aanzien voor nebbiolo (wat ik prompt deed) en omgekeerd.

Les Grèves

Beaune Gréves 1er Cru 1999 Jacques Prieur Antonin Rodet

Hartendief van Toos. Voor mij dé wijn van de proeverij. Het is geweldig hoe deze Bourgogne zich heeft ontwikkeld. En de tijd heeft gekregen om dat te doen. Is deze wijn nog te koop vragen meteen enkele leden. Nee dus. Dit is gekoesterd in een kelder en kan nu genoten worden, enkel en alleen met wijnvrienden. De wijn is duidelijk geëvolueerd in kleur, heeft een enorm rijke en complexe geur waar je steeds iets nieuws in ruikt: gedroogde pruimen, Schotse pijptabak, kersen en chocolade, wat rozen, een rijke geur die zich doorzet in een rijke smaak die volkomen in balans is. Schitterende wijn.

Bijschrift toevoegen

Cavollotto 2010 Riserva Bricco Boschis

Hartendief van Claartje. Van een fameuze wijngaard in Piëmonte. Waar de Bourgogne al een ingeloste belofte is, heeft deze wijn de belofte van de jeugd. Kindermoord, zegt Berry. Waarschijnlijk nog wel te koop, dus interessant voor de liefhebberskelder. Wat zou ik deze graag over tien jaar nog eens drinken! Evolutie in de kleur. Hele heldere en mooie kleur. Een kruidige geur, peperkoek. De wijn proeft nog wat stug, met een tanninerijke smaak. Heel veel potentieel.

Bijschrift toevoegen

Chambolle Musigny 2013 Robert Sirugue

We proeven blind, dus weten niet wat in het glas zit. Na onthullen ben ik helemaal in mijn nopjes. Chambolle Musigny is een van de vrouwelijkste Bourgogne wijnen. Niet zo breed, zegt Noël. Ik ruik kruidnagel en stal, zegt Willem Jan. De kleur is heel lichtrood. De geur heeft een aanlokkelijke combinatie van caramel en kers, waar warempel na veel lucht ook frambozen bij komen. Een héle hoge zuurgraad (je zou het zo voor Italiaans aanzien) met een bittertje en ongelofelijk veel elegantie en verfijning.

Essenze 2010 Barolo di Barolo, Terredavino

Eric benoemt bruinrode kleur, champignons, stal, mos en iets chemisch. Just benoemt roos. Paul chocolade en espresso, de wijn is á Point, zegt hij. Mijn aantekeningen: bruine rand, een heerlijke complexe geur met veel impressies van caramel, leer, tabak, dennen en kaneelstok. Aards vooral. Bij veel lucht komt er ook aardbei en rood fruit bij.

Als je een dubbelganger ziet, ben je altijd even verwonderd en stil. Dat werd ik ook bij deze proeverij, want… potverdriedubbeltjes, wat is het toch moeilijk om blind deze druiven te onderscheiden – vooral als de wijnen wat ouder zijn.