albariño – Brabantse Wijnsociëteit: beter wijnproeven, méér genieten

Onlangs bladerde Kati Bujdosó door de Wine Folly en ontdekte dat er per druivenras onderaan op de pagina suggesties werden gegeven voor vergelijkbare druiven. Maar kloppen die eigenlijk wel? Zo ontstond het thema “Druivenduo’s”. Welke overeenkomsten kunnen we vinden tussen deze druivenrassen en zijn we het eens met de aanbevelingen? We gaan proeven om erachter te komen.
Om ons op weg te helpen krijgen we een lijst van 20 druivenrassen. Jawel dames en heren, een echte druivenbingo.

Indrinker: Macabeo & Xarel-lo

We trappen af met de Sabaté i Coca – Josep Coca – Corpinnat Brut Nature 2019 uit Penedès, Catalonië. Deze wijn stond de afgelopen tijd wel vaker hier op tafel. Annemiek vindt het een mooie en frisse start van de avond. Appels, zuren, toch zacht en mooi geel fruit. Kees benoemt perzik en abrikozen.

Serie 1: Albariño & Garganega

De eerste wijn uit de serie is de Cantos No Luar 2023 uit Rías Baixas, Galicië. “Liedjes in de maneschijn,” aldus Just. Eric kiest terecht voor albariño: fruitsnoepzuurtjes, vanille, wat steen en vrolijk in de neus. Heel veel zon en daardoor ook zuidelijker in Europa.

Vervolgens blijkt de tweede een verrassende Italiaan, namelijk van een druivenras dat zich wel vaker niet zo gemakkelijk laat raden: de garganega. De Capitel Croce 2022 van Anselmi heeft 8 maanden hout gehad, gevolgd door 9 maanden flesrijping. Stinkerdje, zwavel, vleesbouillon en witte perzik worden genoemd. Maarten ontdekt tropische tonen van meloen, mango, maar ook vuursteen. “Ik vind ‘m karakter hebben,” glundert Peter.

Serie 2: Furmint & Assyrtiko

De tweede serie brengt ons duizenden kilometers naar het oosten. We proeven de Oremus Vega Sicilia Tempos Mandolás 2021 uit Tokaj, Hongarije. Het is een furmint die door een rijping van 8 tot 12 maanden in hout al duidelijke geuren van vanille en karamel ontwikkeld heeft. Verder komen de frisse zuren en het citrusfruit naar de voorgrond.

Toos vindt de tweede wijn prachtig. Deze is een stuk voller en heeft meer bitters dan de eerste. Ze benoemt de bloemige neus en goede balans. Een mooie, volle en rijke wijn. Mondvullend en met veel mineraliteit. Deze Estate Argyros Assyrtiko 2022 uit Santorini, Griekenland, heeft daarmee een heel ander karakter dan zijn voorganger.

Serie 3: Chardonnay & Marsanne

Na het afstrepen van mcabeo, xarel-lo, albariño, garganega, furmint & assyrtiko moet serie 3 toch een makkie worden? We vervolgen de avond met een Frans duo, dat uiteindelijk Kati’s favoriete duo van de avond wordt. Gerard proeft in de eerste wijn tropisch fruit en citroen. Fraaie zuren, milde bitters.. en denkt aan chardonnay. Deze ‘Le Vieux Puits’ 2022 van Thierry Drouin komt uit Mâcon-Bussières in Bourgogne. Zelf ruik ik tonen van appelsap en citroenrasp. Peter noemt de wijn zacht en lief. “Een wijn die je verleidt.”

De tweede vindt Peter juist het tegenovergestelde: strak, streng, ontoegeeflijk, what you see is what you get. Deze Cave de Tain, Nobles Rives, Crozes-Hermitage 2022 van marsanne heeft een groenige zweem en toont geuren van eik, karamel en citroen. Het florale aroma van lavendel komt me tegemoet en ik droom even weg naar de uitgestrekte lavendelvelden in Zuid-Frankrijk…

Serie 4: Negroamaro & Montepulciano

Mijn gelukzalige lavendeldroom wordt woest verstoord door serie 4. Patserwijnen! Vindt Rob.
Beiden diep robijnrood van kleur. Een zoetje, rijpe aardbeien, bijna limonade. Specerijen en baking spice. De wijn wordt getypeerd door een hele frisse aanzet, met veel tannines, zwoel fruitconcentraat van zwarte bessen, kersen en bramen, gevolgd door een lange afdronk.
80% van de druiven krijgt 18 dagen schilinweking en de overige 20% 25 dagen. De 12 maanden houtrijping in vaten zorgt voor prominente toetsen van ceder. Een bijzonder fijne wijn, deze ‘F’ van San Marzano Negroamaro 2021 uit het zonovergoten Apulië.

Wijn 4.2 toont weer die mix van rood en zwart fruit, gecombineerd met de frisse zuren en intense tannines. Dit is pas echt een serie met duidelijke overeenkomsten. In ons glas zit de Collefrisio – Semis – Montepulciano d’Abruzzo 2016 uit Abruzzen, Italië. Just is zeer tevreden met dit duo. De negroamaro wordt voor hem gekenmerkt door krenten en pruimen, evenals de warme gloed van de alcohol. De montepulciano vindt hij nog mooier; duidelijk hout in de neus, een touch van fluweel, de zwartheid van het fruit. Zwijmelt over pure 70% chocola, zwarte bessen en Afrikaanse espresso. Dit glas is echt een feestje.

Serie 5: Petite Syrah & Touriga Nacional

De laatste serie brengt ons naar Californië en Portugal. De eerste wijn, Ridge Lytton Estate Petite Sirah 2017 uit Sonoma, Californië, heeft alles wat je zou verwachten van een petite sirah: krachtig, volle body, intens zwart fruit van kersen, bessen en bramen. Lekker veel cederhout. Mag gerust nog járen liggen.

De tweede, Quinta da Romaneira Três Parcelas 2020 uit Douro, heeft een diep robijnrode kleur met een paarse gloed. Flink wat zuren, veel tannines, jammig, ik ruik viooltjes, Just ruikt pruimen, bramen en blauwe bessen. Deze is meer open, opent zich als een pauwenstaart. Dat is een charmeur, aldus Peter. De petite sirah vindt hij echter de mooiste wijn van vandaag.

Conclusie

Heel toepasselijk sluiten we de avond af in Kati-style met de Hongaarse Patricius Katinka Késői Szüretelésű Noble Late Harvest 2021 uit Tokaj. Ze is zelf het meest te spreken over het duo chardonnay en marsanne. Over de suggesties zijn we het wel eens; het is niet vanzelfsprekend dat de wijnstijlen op elkaar zullen lijken. Sommige karaktereigenschappen van druivenrassen kunnen dan wel in de basis wat van elkaar weghebben, maar terroir, klimaat, vinificatie en rijping spelen natuurlijk een gigantische rol in de uiteindelijke stijl en smaakbeleving. BINGO! 🍷

Verslag en proefnotities door Valerie Bollen

Proeverij door Gerard van Avendonk.

De week hiervoor was de enige albariño door ons getypeerd als verrekes zuur. Vandaag proberen we meer en gaan we verder, van de Riax Baixas – het huis van deze druif – tot aan Uruguay. We mogen daarbij groene appel, mineralen, citrus, zout en nog wat fruit verwachten. Vooral ook lekker met schaal- en schelpdieren. Zoals de percebes, eendenmosselen, specialiteit van de kuststreek. Die hebben we niet, wel 4 series en een indrinker. De Riax Baixas is een hele groene zone binnen Spanje, de grond is vochtig, de druiven worden op een soort pergola’s gekweekt.

De indrinker komt in een fraaie blauwe fles, Mar de Frades brut nature, uiteraard albariño. Groene appeltjes all over, frisheid, opwekkende zuren, een klein amandelbittertje (of is het citruszestbitter). Deze bodega uit het echte Noorden ligt tegen de Atlantische kust. Als je het weet, dan proef je het. Het zilt lekker na.

De eerste ronde met drie wijnen laat gelijk de breedte van de druif proeven. Variërend van fris, karnemelk en buxus – volgens sommigen veel te fris – in het glas van de eerste tot licht zoet, amandel, noga, lindenbloesem in het derde glas. Voor deze stukjesschrijver, geen zuurpruim, is de frisheid meteen een herinnering aan vele vakanties in deze streek. Met vrienden uit la Coruña bij hun huisje op het platteland aan de gegrilde vis met zo’n frisse fles. De streek voor je ogen, de mensen naast je, de smaak in je glas, man wat een feest.
In snoepjes gaat het van Napoleon snoepjes, wijn 1, tot aan winegums in wijn 3 – ook een jaar ouder. Waarbij andere leden het weer precies andersom proeven, de kenmerken van onze sociëteit blijken coronaproof. De tweede wijn valt ons het minste op, toch een wijn van Martin Codax. Dat is een instituut op albariñogebied, een soort horecamaatstaf van iets bovengemiddelde en constante kwaliteit.Dat niet iedereen kan putten uit vakantie-ervaringen is ook duidelijk. Zonder sfeervolle ervaringen komt het zuur harder naar voren of juist pas op het laatst, proeft de wijn vlakker, blijft de smaak minder snel hangen. Wie ontkent nog dat sfeer je smaak beïnvloedt?

De tweede serie overtroeft de eerste. Naast me wordt gediscussieerd over het verschil tussen anijs en venkel. Venkel heeft ook iets droppigs hoor ik. En proef ik ook, zouden oordoppen nodig zijn om zuiver te proeven?
De zuren zijn kenmerkend aanwezig en worden getypeerd als aangenaam in glas een en fraai in glas twee. Maar zeker niet alleen. Ze worden omringd door de venkel, oké anijs, de inmiddels bekende groene appeltjes, mango, ananas. Meer herinneringen komen boven, sardientjes en vinho verde toen de Portugese dictatuur in 1982 net was gesneuveld. Het zuur wordt rustiger, de wijn wordt zelfs licht zwoel. Willem Jan had een mooie vakantie met het eerste glas. De opvolger heeft minder zware zuren, een zoetje, balans. Beide glazen hebben rijp fruit. De body is zwaarder, zoet-zuur is in balans, florale tonen en crèmig, sinaasappel, ananas. Complexere smaken, meer gelaagdheid. Diepere proefnotities ook. Dat mag, het tweede glas heeft ook drie maanden sur lie / sobre lias gerijpt. Je proeft het verschil.

Door gaan we weer. Ook dat past bij deze streek. Waar gebruikelijk in Spanje een afspraak op z’n minst een uur later begint wordt je hier geattendeerd op het Galicische gebruik om stipt te zijn. Waarbij trots in elke porie aanwezig is, maar zonder dit van de daken te schreeuwen. Ingetogen, trots en bereid om te openen als je je best doet. Hee, dat lijkt op deze serie. Alweer een nieuw smaakelelement, zilt en vegetaal, vuursteen en zwavel. En hout, zes maanden. De eerste keer dat we geëikte albariño proeven. Zoutig en zwavel vooral de eerste uit 2017, met 8 maanden sobre lias, meer groente bij de tweede uit 2019. Waarbij de tweede het vanille meekrijgt van het vat. Dat maakt wat logger, wat dikker. Meer een eetwijn, het gaat de oester ruim voorbij. Schiet deze wijn door naar zeetong of tarbot? Ik twijfel. Denk dat de eerdere frisse wijnen maken dat deze zwaarder smaakt. Terug naar zo’n sardientje dan maar. Dat huppelt hier vrolijk naast naar binnen.
De vorige serie wordt hoger gewaardeerd, in complexiteit en gelaagdheid. Uiteraard niet door iedereen, het tweede glas wordt door een enkeling onderscheidend genoemd. Met tropisch fruit, lichte houttonen en aanwezige zuren verzamelt die stiekeme Uruguayaan toch complimenten.

Toe aan het slot, twee keer hout- en een keer gistrijping. Twee keer Noord-Spanje en een keer Uruguay. Drie keer albariño in optima forma mag je verwachten. Helaas, de Mar de Frades heeft kurk, van deze houtjongen is niks over. Jammer, hij is echt breed en heeft mooi geïntegreerd eiken. Waarbij de subtiliteit die deze druif zoveel meer kenmerkt dan mij overeind blijft. Wat niks wegneemt van de andere twee flessen. De eerste met diep Uruguayaans hout, een banaan en perzikzoetje, wat mango, heel licht zilt, een stinkerdje, relatief lichte zuren, een gele appel, lavendel en een smaak die ten opzichte van de vorige flessen lang blijft hangen. Glas drie, ons slotakkoord, is een harmonie van albariño. Je ruikt en proeft de lias dacht ik – dat bleek toch hout -, ondergaat de zuren, dompelt je in appels én in tropische vruchten én in de citrusvruchten in een minerale ziltige sfeer met een klein bittertje. Riesling hoor ik mensen zeggen. Welnee. Dit is albariño, het leven zelf.
Tot zover de door Gerard van Avendonk samengestelde vakantiefolder. Mijn advies, boek zo snel mogelijk!

Proefnotities en verslag Just Krijn

Bijlages in PDF vorm:

Druivenduo’s: ‘Als je deze wijn graag drinkt, dan lust je deze vast ook.’