Het ultieme gelukmoment voor Peter: Oesters en garnalenkroketten bij de Oesterbar op de zaterdagmarkt op het Theaterplein in Antwerpen en…. met een glas Muscadet! Op die markt in Antwerpen krijgt Peter altijd het laatste jaar. De ober keek vreemd op nadat hem een foto werd vertoond van een 10 jaar oude Muscadet. Deze avond heeft Peter ons laten zien dat je deze wijnen wel degelijk lang kunt laten liggen. Door ons een aantal betere versies te laten proeven, is de Muscadet echt uit het slechte daglicht gehaald. Dankzij een nieuwe generatie wijnmakers, strengere kwaliteitsnormen en het benadrukken van terroir krijgen deze wijnen steeds meer waardering.
Voordat we gingen proeven kregen we een korte toelichting over deze wijnen. De wijnen worden gemaakt van de melon de Bourgogne-druif, die in het milde Atlantische klimaat en op de graniet-, leisteen- en gneisgronden rondom de rivieren Sèvre en Maine zijn meest pure uitdrukking vindt. Hans is erachter gekomen dat de Hollandse handelaren in de 17de eeuw goede druiven wilden voor destillatie en dat de melon druiven (oude bourgondische varieteit) toen veel aangeplant werden in Val de Loire. Vanwege de muskusgeur of vanwege de nootmuskaat die de Hollanders toevoegden aan de wijn voorafgaand aan destillatieproces is deze druif de muscadet genoemd.
Binnen de appellatie Muscadet Sèvre et Maine AOC bestaat inmiddels een hiërarchie en het zou mooi zijn als we hierin verschillen kunnen proeven:
- de basiswijnen
- de “sur lie”-varianten, die door rijping op de gisten meer diepte en rondheid krijgen
- de crus communaux – wijnen die de herkomst uit specifieke dorpen en terroirs benadrukken.
Zeven plaatsen hebben in 2011 en 2019 een eigen AOC-status binnen dit cru-systeem gekregen: Clisson, Gorges, Le Pallet, Château Thébaud, Goulaine, Monnières-Saint Fiacres, Mouzillon-Tillères. Eigen AOC’s voor Vallet, La Haie-Fouassière en Champtoceaux zijn in voorbereiding.
Helaas hebben we het zonder de oesters en garnalenkroketten moeten doen, maar we zien 10 flessen Muscadet staan dus dat wordt ook genieten. Niet blinderen omdat er dan beter geproefd kan worden. De verschillen zijn vaak klein. En …. natuurlijk allemaal eetwijnen😉.
Serie 1
In eerste serie staan twee wijnen met een groot leeftijdsverschil.
- Passe-pont 2023 Muscadet Coteaux de la Loire, David Landron (omzetting naar bio)
- Domaine de la Pepière 2015 Clos des Briords Muscadet de Sèvre et Maine (Biologische wijn)
Just benoemt dat dit twee verschillende glazen zijn, de eerste fris, peer, appel in mond wat citrus tonen iets zoetere aanzet en de tweede kweepeer in neus, meer citrus en bitters, voller glas, de zuren mooi geïntegreerd met het fruit in het glas. De wijn leeft nog heel erg. Kees vindt de tweede zelfs wat meer zuren hebben en de eerste is volgens Gerard veel fruitiger. De tweede wijn is afkomstig van echte originele onderstokken, dus echt heel oud. De Clos des Briords is een single vineyard die dateert uit het jaar 1930. Dat de verschillen groot zijn komt niet alleen door de leeftijd maar de eerste wijn is basis en de tweede een cru, volgens Valerie is de eerste complex maar de tweede zeer zeker nog complexer. De vraag wordt gesteld: Is er een huis dat meer aanzien heeft? Nadat Peter dit opgezocht had blijkt Domaine de la Pepière tot de beste domeinen te horen volgens Hugh Johnson in het Pocket Wine Book. Hierin wordt ook het domain Luneau-Papin genoemd, en deze komt ook terug in de volgende series.
Serie 2
- Le Verger 2018 Muscadet de Sevre et Maine sur Lie, Luneau Papin (Biologische wijn 7 mnd op droessem.
- Le Grand R de la Grange 2015 Muscadet de Sevre et Main sur Lie, Remy Luneau (Vielles Vignes wijnstokken geplant in 1974, 12 mnd op droessem)
Opvallend is dat al deze wijnen een biologisch label hebben. Een aantal jaar geleden was het not done in de sociëteit om biologische wijnen neer te zetten maar hiervoor hoeven we niet meer thuis te blijven want biologisch boeren wordt de norm.
Citroengeel, strak droog ingetogen appel citrus gemiddeld +zuur volgens Fritjof, body, klein bittertje in afdronk dat blijft hangen. Ingrid ontdekt geel fruit, hooi, stro, best geconcentreerd, honing dropjes, medium zuurgraad, en lijkt hoog in de alcohol te zijn maar dat is niet zo. Tweede is beetje oxidatief. Er bleef een beetje karton hangen in de afdronk, ook dat bittertje dat weer terug komt. Ingrid noemt ook rijp fruit, heel levendig, heel rijp met mooie aroma’s maar dus ook karton. De twee wijnen van de tweede serie verschilden weer in leeftijd. MaartenR vond de smaak van de tweede veel jonger dan de eerste, dus dat komt duidelijk naar voren. Duidelijk is dat er nauwelijks kleur verschil is met de leeftijd. Peter zou wijn drie nog langer in de kelder willen laten liggen.
“Wat is voor jou het verschil tussen Chablis en de Muscadet?” vraagt Valerie. Peter antwoord: “In mijn hoofd vergelijk ik ze nooit, maar het zet me wel aan het denken”. Het antwoord laat dus nog op zich wachten.
Serie 3
De Muscadet wijnen hebben meestal geen houtrijping. In de volgende serie heeft de tweede wijn hout gehad, eens kijken wat dat doet met de smaak. Wat betreft het terroir van deze wijnen: micachiste en gneis.
- Les Gras Moutons 2015 Muscadet Sevre et Maine sur lie, de la Pepiere (biologische wijn)
- Bid’gi Les Vielles Vignes 2014 Muscadet Sevre et maine (oude 60 jaar wijnstokken, acaciahout)
MaartenR vond de wijnen heel fruitig, hij ruikt bij de tweede honing, hazelnoot, pecan en in de afdronk hele mooie zuren. Zelf vond ik beide wijnen veel mineralen en citrus hebben, maar bij de tweede wijn waren de citruszuren beduidend zachter met vanille tonen. De tweede wijn bracht een behoorlijke complexiteit, bij Valerie was het whiskey, noten, vanille en gedroogd fruit, bij Just wat moutigs. Het werd wel duidelijk dat het acaciahout van invloed was in de neus en in de smaak. Willem Jan is behoorlijk op zoek naar smaaknuances, dus vraagt zich af of hout wel een toegevoegde waarde heeft aan deze wijn. Peter geeft aan de tweede wijn geweldig bij eten is en wil deze nog langer in zijn kelder laten liggen. Soms kan bij een houtgerijpte wijn na enkele jaren een klein wondertje gebeuren….. Om te zien of eten iets doet met deze wijnen werd halverwege het proeven een stukje worst geserveerd met de vraag: Wat doet eten met deze twee wijnen? Willem Jan vond de worst te vet bij deze wijn waardoor je deze niet meer goed proefde. Gerard, Toos en Just gaven juist aan dat de zuren zachter en ronder werden.
Serie 4
- L d’Or granite 2017 Muscadet Sevre et Maine sur lie, Lunea-Papin (Wijnstokken uit 1984 Dit perceel ligt tussen twee dorpen en in het midden stroomt een rivier)
- Chateau-Thebaud 2021 Muscadet Sevre et Main sur Lie, Fam Lieubeau (Biodynamische wijn)
In deze serie ook twee wijnen met een leeftijdsverschil. Er wordt nu een krabsalade met mango geserveerd met een licht pitje en romigheid. Wat doet dit met de wijnen?
Proefnotities van deze twee wijnen: de eerste lichtgeel, prikkelend in mond, iets frisser en zuurder aan aanzet, rijpe appels, brandnetel varianten en karamel toon, appel, lychee, steenfruit. De tweede wijn heeft een stinkertje, aards volgens Valerie, zuurder dan dat die zoet is, de aanzet is romig en filmt in de mond, terwijl Hans deze wijn heel zuur vond. Valerie noemt hele rare combinaties hazelnoot, groene asperges, middel zuur, ziltige afdronk maar aan de korte kant. Deze stijlen moet je combineren met een simpel visgerecht, meer moet je niet vragen van een Muscadet, je kunt er van genieten als je waardeert op de manier dat het goed werkt. Bij deze krabsalade hield de wijn goed stand! Ondanks dat Willem Jan aan zijn quotum komt van de Muscadet wijnen geeft hij aan dat deze twee wijnen een steviger smaakprofiel en afdronk hebben en dat maakt voor hem de wijn interessant. De smaak in afdronk in combinatie met het hapje, dat chili of cayenne peper bevatte, proefde hij terug in de wijnen. Peter bevestigt dat veel Muscadet eenzelfde smaakpatroon hebben. Zou je dit blind in een proeverij als wijn als Muscadet herkennen? Nee, dat gaan wij niet doen zegt Willem Jan. Deze wijnen zijn hoog in de zuren, mineralen en acacia’s, dus deze wijn kun je makkelijk verwarren met vijf andere wijnen. Volgens Valerie kun je een Muscadet herkennen als het aan het klassieke profiel voldoet, maar je hebt er altijd uitschieters bij zitten.
Serie 5
Laatste twee wijnen met Clisson, bekend om zijn graniet bodems, die krachtige, minerale en gestructureerde wijnen voortbrengen:
- Domaine Brégeon 2020 Clisson La Molette, Fred Lailler
- Domaine de la Pepière 2013 Clisson
Gegevens over de opbrengsten per wijndomein zijn moeilijk te vinden, wel de regels waar ze aan moeten voldoen maar dat wil niet altijd zeggen dat ze het doen. Van deze laatste twee wijnen is opbrengst erg laag. Gaan we bij deze twee wijnen het verschil in leeftijd proeven?
De eerste wijn is volgens Toos licht geel groenig, typisch neus van champignons, noten en peer. De eerste aanzet heel elegant in de zuren, bitter, daarna weer peer, vetje en mineralen. Gerard ontdekte meer tropisch fruit en citroen. De tweede wijn vertoonde een grotere mineraliteit en meer noten, volle aanzet, hoog in de zuren. Gerard vond dit een goudgele kleur, naar appel ruiken en zoetje in aanzet, zuren en een rijke complexe wijn. Toos beoordeelde dat de mineraliteit in deze twee wijnen sterker naar voren kwam dan de wijnen eerder op de avond. Willem Jan vond een beetje malo in de tweede wijn. Wellicht is 2013 niet het beste jaar. Kees vind de jonge wijn toegankelijker en zou bij oesters geen oude wijn erbij pakken. De meningen zijn verdeeld wat betreft deze twee wijnen.
Toch is het zo dat als Peter een oudere Muscadet wijn op de wijnkaart ziet staan dat zal hij deze zeker nemen. Tevreden kijkt hij terug met alleen Muscadet op tafel. Dit komt niet zo vaak voor en op deze manier hebben we verschillen tussen jong/oud, hout/geen hout of wel of geen eten erbij goed kunnen proeven. We kunnen zeker concluderen dat de cru wijnen complexer zijn, dat we de oudere wijnen niet kunnen herkennen aan de kleur en dat eten zeker wat doet met de wijn. Misschien komt er ooit een Muscadet in een wijnwedstrijd terug, maar of we deze gaan herkennen? Op de vraag welke Peter de mooiste Muscadets vindt, antwoorde hij: wijn 7 en 8.
Ter afsluiting maakte Peter een Griekse wijn, een shyraz met een beetje viognier open, om een hint te geven naar zijn volgende proeverij. Be there!
Proefverslag opgesteld door Annemieke Vermeijlen