De grootste AC in Noord
Rhône, Crozes Hermitage met ruim 1.500 hectare wijngaarden, is het thuis van
een groep jonge wijnmakers met Nieuwe Wereld ideeën en houding. Dat schrijft wijnschrijver
Matt Walls in het wijntijdschrift Decanter. Hierdoor geïnspireerd selecteerde
Peter van den Besselaar 13 Crozes Hermitage, een wit en twaalf rood, om door te
proeven. De verschillen tussen de wijnen roepen aardig wat discussie op.

Crozes Hermitage is ‘un vin
democratique’, zegt wijnbouwer Natacha Chave. De wijn is goed verkrijgbaar en
heel toegankelijk, maar onderschat de wijn niet! Mede dank zij de bescheiden
herkomst is Crozes-Hermitage nu hét gebied waar experimenten plaatsvinden, de
Nieuwe Wereld in de Noord Rhône. Het heeft geen last van de excessen die de
Nieuwe Wereld twintig jaar geleden kende: jam-achtig druit, hoge
alcoholpercentages, 100% nieuw eiken. Dat wil zeggen: nu niet meer. Er is wél
de opwinding die de huidige Nieuwe Wereld ook karakteriseert: een open en
dynamische houding om het beste van de hedendaagse technologie en wijnmakers
methoden toe te passen. Hoewel Nieuwe Wereld qua houding, zijn de topdomeinen
eigenlijk vooral geïnspireerd door de beweging naar natuurlijke wijnen en
bio-dynamiek in vooral de Bourgogne. Er is een ontluikend aantal frisse,
elegante, aromatische wijnen die een bewijs vormen voor de unieke expressie van
de Syrah druif.

Crozes Hermitage 2012 Blanc,
Yann Chave

70% marsanne, 30% rousanne,
klei/kalksteen bodem, bgisch gemaakt. Dit is geen feest om te ruiken, zegt
Martijn. Dennen en citrus ruik ik, zegt Noël, om daaraan toe te voegen: dit is
een wijn die altijd tweespalt oproept, love it or hate it. Veel te jong is deze
wijn, zegt Paul, die bittere amandelen ruikt en proeft. Wijn van deze druiven
heeft niet zoveel zuur en is daar ook aan te herkennen. Ik merk dat ik de wijn
ná alle rode wijnen beter kan waarderen dan vóór de rode wijnen. De wijn doet
het goed bij de kaas.

Crozes Hermitage 2009
Domaine Belle, cuvee Louis Belle

Alle rode wijnen zijn
gemaakt van 100% syrah. Deze wijn vind ik lastig om te beoordelen, mijn
aantekeningen geven: ontoegeeflijke wijn, veel tannines en bitters, een beetje
boers en stoffig. Maar de meeste proevers zijn juist enthousiast. HansL benoemt
leverworst en wierrook in  de geur, een  gepolijste smaak, mooie zuren en elegant. Anke
ruikt aarde, rode bes en prijst de stevigheid in de wijn. Toos geeft aan dat de
wijn een stevige structuur heeft, ruikt chocolade en jam in de neus, en benoemt
de neus pakkend als ‘ontploffende vuursteen’. Domaine Belle is een
traditionalist. Het domein heeft 25 ha wijngaarden in 3 gemeenten. Larnage is
de enige gemeente in de Croze-Hermitage met een bodem met witte kalksteen klei:
kaolin. 38 hl/ha, 100% syrah, 16 mnd hout waarvan 15% nieuw, handgeplukt

Crozes Hermitage 2010,
Gilles Robin, cuvee Alberic Bouvet

Rendement liggen laag, in
2009 25 hl/ha., de druiven worden met de hand geplukt. Er wordt zeer weinig
zwavel gebruikt.  Albéric Bouvet wordt
niet gefilterd voor de botteling, eventueel is er klaring met eiwit. Het is een
wijn met goed bewaarpotentieel. Alle percelen gisten afzonderlijk, als de
stelen rijp zijn wordt 70% niet ontsteelt omdat deze steeltjes bijdragen aan
complexiteit. Nello ruikt tijm en rozemarijn, hij noemt de neus wat lomp maar
de smaak heel rond. Gerard prijst juist de mooie neus met zwart fruit en wat
zoetigs. Stevige zuren en prettige bitters, zegt hij. Ik vind de geur nogal
ingetogen, de wijn heeft een stevige smaak en goede balans.

Maxime Graillot

Crozes Hermitage 2012 Alain
Graillot

Deze wijn krijgt van alle
proevers positieve commentaren. Rob prijst de lekkere neus met specerijen (oa
kaneel), de sappige smaak en mooie smaakvoortzetting. Henk ruikt kersen en
tabak. Willem Jan denkt zelfs aan  zijn
indonesische kruiden, zoals djinten en peper. Mooi fruit, balans, een heel
fijne wijn. Mijn aantekeningen: chocolade en vuursteen in de geur, goed
concentraat, serieus glas. Moet zich nog ontwikkelen. De naam Graillot is nu
synoniem met Crozes-Hermitage, maar feitelijk zijn het ‘nieuwkomers’ in de
regio. Alain Graillot vestigde zich vanuit Parijs hier in 1985. Zoon Maxime
runt nu het wijnbedrijf, hij startte zijn eigen firma Equis in 2004 naast de
zorg voor het familiebedrijf. Hij streeft ernaar het visitekaartje te zijn van
Crozes-Hermitage met ‘authentieke, diepe Syrah aroma’s’. Wijndomein Graillot ontsteelt
de druiventrossen niet voor de fermentatie, ze zijn overtuigd dat de steeltjes
bijdragen aan de structuur en de levensduur.

Crozes Hermitage 2012
Laurent Combier

45 hl/ha, 100% syrah,
handgeplukt, vinificatie 10 maanden beton, stokken vanaf 10 jaar, terroir:
klein, kalksteen, kiezels, löss. Rob noemt dit ‘bijna Duits rood’ en typeert de
wijn als elegant. Henk vindt de zuren te dominant, prijst de neus met bessen,
cassis en rood fruit. Willem Jan ruikt gestoofd fruit, drop, munt en laurier.
Mijn aantekeningen: geparfumeerde geur, erg mooi en breed met naar mijn idee
wat amarene kersen. Fraaie zuren en lekkere souplesse. Biologische wijn.

David Reynaud

Crozes Hermitage 2011, David
Reynaud, Les Croix vieilles vignes

David Reynauds’ wijnbedrijf
ligt in een oostelijke hoek van het nieuwe zuiderlijke deel van de AC. Dit
grote vlakkere gebied bestaat uit plateaus van rode klei, zand en keien, van
een formaat dat niet zou misstaan in Châteauneuf du Pape. De rode en witte
wijnen die hier vandaan komen lijken wat rijker te zijn. Reynaud is een beer
van een vent met pretogen en een ontwapenende lach. Zijn verhaal is niet
ongewoon onder de nieuwe Crozes-Hermitage domeinen. Anders dan het westelijk
deel van de Noord Rhône was hier gemengde fruitbouw; je treft nog steeds oude perzik-
en abrikozenbomen aan tussen de wijnstokken. Zijn voorouders zijn al jarenlang
boeren die de druiven aan de lokale coöperaties verkochten. Toen zijn militaire
diensttijd erop zat in 2000, stopte hij de samenwerking met de coöperatie om een
eigen domein te creëren, Domaine les Bruyères, op bio-dynamische leest
geschoeid. Zijn wijnen zijn herkenbaar. Ze zijn een toonbeeld van de typerende
Syrah geuren, nogal floraal en peperig. De term natuurlijke wijn gebruikt hij
zonder scrupules, omdat hij nooit suiker, zuren of gist toevoegt en een
minimale hoeveelheid sulfiet. Hij heeft een gevoel voor experimenteren dat
minder voorkomt in andere delen van het Rhônegebied. Zijn wijnbedrijf is als
een speelplaats: betonnen eieren voor de fermentatie, verticale persen voor de
rode wijn en een opmerkelijk succesvolle cuvée Entre Ciel et Terre, die
helemaal zonder sulfiet is gemaakt, vooral om zichzelf te plezieren. Van David
Reynaud proefden we de 2012 reguliere cuvee; expressieve spannende neus met
hoge zuurgraad. Nello typeert deze wijn met ‘een balsamische neus, medicinale
mond’. Ik val wel voor deze vieilles vignes 2011: een geurige neus met mooi
rood fruit en vanille. Liefelijke, elegante smaak, beloftevol. Gerard noemt de
kleur inktig, ruikt sigaren en zoete framboos, hij benoemt de krachtige zuren
en oordeelt de wijn als aangenaam.

We weten: dezelfde druiven
kunnen in handen van een wijnbouwer heel verschillende wijnen geven, dat is wat
we hier ook zien. De mening van onze proevers over de traditionalisten is meer
consistent dan de opvattingen over de vernieuwers.